Zwolennicy hazardu online tracą kolejny punkt (C-203/08)

Mamy kolejny wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie hazardu organizowanego "przez internet", a tak naprawdę na temat ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Wspólnoty. Tym razem Trybunał orzekł w sprawie C-203/08, odpowiadając na pytania prejudycjalne zadane przez Raad van State (Holandia). Czy da się zakazać usługodawcy, świadczącemu usługi za pośrednictwem internetu, świadczenia usług na terenie innego państwa? Jest sobie spółka z Wielkiej Brytanii, która działa na podstawie wydanego tam zezwolenia i działa w sektorze gier losowych oraz świadczy usługi wyłącznie za pośrednictwem Internetu oraz telefonicznie. Nie prowadzi w Holandii żadnego przedsiębiorstwa, ale spółka chciała zacząć działać na holenderskim rynku... Tylko, że tam jest monopol przyznany Stichting de Nationale Sporttotalisator („De Lotto”)...

W wyroku w sprawie C-203/08 z 3 czerwca 2010 roku czytamy, że spółka Betfair "zamierzając aktywnie oferować swe usługi na rynku niderlandzkim Betfair zwróciła się do Ministra o określenie, czy na wykonywanie tego typu działalności konieczne jest zezwolenie. Wniosła ona również do Ministra o udzielenie zezwolenia na organizowanie, za pośrednictwem Internetu i poza nim, zakładów sportowych i zakładów wzajemnych na wyniki wyścigów konnych. Decyzją z dnia 29 kwietnia 2004 r. Minister oddalił te wnioski". Tak się zaczęło.

Potem trzeba było zinterpretować holenderską ustawę o rach losowych (Wet op de kansspelen, "WOK"), która nie przewidywała "możliwości udzielania zezwoleń na umożliwianie uczestniczenia w grach losowych za pośrednictwem Internetu". Czyli: podobnie jak w Polsce.

Sprawa trafiła do Trybunału sprawiedliwości, któremu zadano następujące pytania:

1) Czy art. 49 WE należy interpretować w ten sposób, że stosowanie tego przepisu prowadzi do tego, iż właściwy organ administracji danego państwa członkowskiego, ze względu na obowiązujący w tym państwie system zamkniętego katalogu zezwoleń na świadczenie usług w zakresie gier losowych, nie może zakazać usługodawcy, któremu w innym państwie członkowskim udzielono już zezwolenia na świadczenie takich usług za pośrednictwem Internetu, świadczenia takich usług za pośrednictwem Internetu również w tym państwie członkowskim?

2) Czy wykładnię art. 49 WE, a w szczególności zasady równego traktowania i wynikającej z niej zasady przejrzystości, której Trybunał dokonał w odniesieniu do spraw, które dotyczyły koncesji, można odpowiednio zastosować do procedury udzielenia zezwolenia na świadczenie usług w zakresie gier losowych w ramach ustawowo określonego systemu pojedynczego zezwolenia?

3) a) Czy w ramach ustawowo przewidzianego systemu pojedynczego zezwolenia przedłużenie zezwolenia udzielonego obecnemu posiadaczowi zezwolenia bez umożliwienia innym ewentualnym osobom zainteresowanym ubiegania się o udzielenie takiego zezwolenia, może stanowić środek właściwy i proporcjonalny dla realizacji nadrzędnych względów interesu ogólnego, które Trybunał przyjął jako uzasadnienie ograniczenia swobody świadczenia usług w zakresie gier losowych? W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej, pod jakimi warunkami istnieje taka możliwość?

b) Czy udzielenie odpowiedzi twierdzącej lub przeczącej na pytanie 2 ma znaczenie dla odpowiedzi na pytanie 3a)?.

Wcześniej mieliśmy już orzeczenia w połączonych sprawach C-338/04, C-359/04 oraz C-360/04,, a jeszcze wcześniej w sprawie C-243/01, o której pisałem m.in. w tekście Ferment hazardowy w Polsce. Trybunał zatem dawał już wskazówki interpretacyjne, związane z art. 49 Traktatu (o dyskusji na ten temat zebrałem nieco materiałów w dziale hazard niniejszego serwisu).

Tym razem Trybunał (druga izba) orzekł:

1) Artykuł 49 WE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie stosowaniu regulacji państwa członkowskiego, takiej jak analizowana w sprawie przed sądem krajowym, na podstawie której organizowanie lub promowanie gier losowych odbywa się w systemie wyłączności przysługującej jednemu podmiotowi i która zakazuje wszelkim innym podmiotom, w tym podmiotom z siedzibą w innym państwie członkowskim, oferowania za pośrednictwem Internetu usług objętych tym systemem na terytorium pierwszego państwa członkowskiego.

2) Artykuł 49 WE należy interpretować w ten sposób, że zasada równego traktowania i wynikający z niej obowiązek przejrzystości znajdują zastosowanie do procedur przyznawania i przedłużania zezwoleń na rzecz jednego podmiotu w dziedzinie gier losowych, o ile podmiot ten nie jest podmiotem publicznym, którego zarząd podlega bezpośredniemu nadzorowi państwa, lub podmiotem prywatnym, nad którego działalnością władze publiczne są w stanie sprawować ścisłą kontrolę.

Wiemy więcej na temat interpretacji art. 49 WE, ale jak brzmi ten przepis? Brzmi on tak:

W ramach poniższych postanowień ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Wspólnoty są zakazane w odniesieniu do obywateli Państw Członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w Państwie Wspólnoty innym niż Państwo odbiorcy świadczenia.

Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną na wniosek Komisji, może rozszerzyć korzyści wynikające z postanowień niniejszego rozdziału na obywateli państwa trzeciego świadczących usługi i mających swe przedsiębiorstwa wewnątrz Wspólnoty.