Internet i "standardy dostępności" w ustawie o języku migowym i innych środkach komunikowania się

Kilka dni temu, 19 sierpnia 2011 r., Sejm przyjął ustawę o języku migowym i innych środkach komunikowania się. 12 września Pan Prezydent ma tą ustawę podpisać. Gdy projekt ustawy trafiła do Sejmu opatrzono go następującym podsumowaniem: "projekt dotyczy wprowadzenia przepisów regulujących zasady korzystania przez osoby uprawnione z pomocy osób pomagających w kontaktach z instytucjami publicznymi, służbami ratowniczymi i służbą zdrowia a także regulujących zasady finansowania kosztów kształcenia osób uprawnionych do kontaktowania się z instytucjami w imieniu osób głuchoniemych lub koszty nauki jeż. migowego". Ustawowa regulacja komunikowania się mieści się w sferach poruszanych w tym serwisie, zwłaszcza zaś w dziale accessibility. W jaki sposób jednak nowa ustawa może wpływać na internet?

Zacznijmy od źródeł, wśród których trzeba w pierwszej kolejności wskazać Poselski projekt ustawy o języku migowym i innych środkach wspierania komunikowania się. Gotowa ustawa również dostępna jest już w Sieci: Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się. Ustawa ta ma określać m.in. zasady obsługi osób uprawnionych w kontaktach z organami administracji publicznej.

Warto przywołać kilka definicji ustawowych. Zgodnie z art. 3 przyjętej ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o sposobach komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN) – należy przez to rozumieć podstawowy środek komunikowania się osób uprawnionych, w którym sposób przekazu komunikatu jest dostosowany do potrzeb wynikających z łącznego występowania dysfunkcji narządu wzroku i słuchu. A, gdy mowa o środkach wspierających komunikowanie się, to rozumiemy przez to:

...rozwiązania lub usługi umożliwiające kontakt, w szczególności poprzez:

a) korzystanie z poczty elektronicznej,

b) przesyłanie wiadomości tekstowych, w tym z wykorzystaniem wiadomości SMS, MMS lub komunikatorów internetowych,

c) komunikację audiowizualną, w tym z wykorzystaniem komunikatorów internetowych,

d) przesyłanie faksów,

e) strony internetowe spełniające standardy dostępności dla osób niepełnosprawnych;

Artykuł 4 ustawy proklamuje zasadę, zgodnie z którą: "Osoba uprawniona ma prawo do swobodnego korzystania z wybranej przez siebie formy komunikowania się". Artykuł 9 zaś rozpoczyna ustęp pierwszy: "Organ administracji publicznej jest zobowiązany do udostępnienia usługi pozwalającej na komunikowanie się". Organ administracji publicznej jest zobowiązany do "upowszechnienia informacji o usłudze" (pozwalającej na komunikowanie się). Co więcej - co wynika z ust. 4 :

Obowiązek, o którym mowa w ust. 3, jest realizowany w sposób powszechnie przyjęty, w szczególności w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronach internetowych organu administracji publicznej i w miejscach publicznie dostępnych w tym organie

Pomijam na razie problem prawnych podstaw działania "stron internetowych organu administracji publicznej" innych niż BIP. Zastanawiam się, czy wprost wskazany w ustawie obowiązek udostępniania usług będzie w jakikolwiek sposób egzekwowalny? Jeśli za usługę pozwalającą na komunikowanie się ustawa uznaje "w szczególności" "wykorzystanie środków wspierających komunikowanie się", a strony internetowe spełniające standardy dostępności dla osób niepełnosprawnych są jednym z takich środków, to czy trzeba, czy też może nie trzeba dostosować strony do standardów?

Ustawa "o informatyzacji" już podpowiada, że Rada Ministrów określi "minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych", mając na uwadze m.in. konieczność zapewnienia "dostępu do zasobów informacji osobom niepełnosprawnym", ale zdaje się, że Rada Ministrów nie określiła takich wymagań.

A może wystarczy udostępniać inne usługi? Ustawa nie stwierdza, że katalog minimalny usług ma być udostępniony. Jeśli organ jest - jak czytam - zobowiązany do udostępnienia usługi pozwalającej na komunikowanie się, to znaczy, że jest zobowiązany do udostępnienia przynajmniej jednej takiej usługi. Katalog zaś nie jest zamknięty, zatem organ może sobie wymyślić jakąś usługę i uznać, że pozwala ona na komunikowanie się, ale - tak wyszło - ustawodawca jej w ustawie nie przewidział. A jeśli powstanie spór czy usługa pozwala, czy też może nie pozwala na komunikowanie się w rozumieniu ustawy, to co? Nie można zapominać, że ustawa mówi o usługach "wybranych przez siebie" w kontekście osoby uprawnionej...

Zachęcam do lektury całej ustawy.