Nowe rozporządzenie MinFinu w sprawie faktur elektronicznych będzie obowiązywało od 1 stycznia

Zainteresowani mogą zapoznać się z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2010r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej w wersji, która została przekazana do publikacji w Dzienniku Ustaw.

Rozporządzenie dostępne jest w serwisie Ministerstwa Finansów. Co tam znajdziemy? Niektórzy uważają, że ważny jest przepis § 3. ust. 1., zgodnie z którym "Faktury mogą być przesyłane, w tym udostępniane, w formie elektronicznej w dowolnym formacie elektronicznym, pod warunkiem uprzedniej akceptacji tego sposobu przesyłania faktur przez odbiorcę faktury, zwanej dalej „akceptacją”.". Gazeta Wyborcza w tekście Koniec z papierkową robotą. Mailowe faktury zalegalizowane pisze wręcz: "Podpisane w piątek rozporządzenie uznaje, że faktury mailowe są całkowicie legalne. Warunek? Na ich otrzymywanie musi się zgodzić kontrahent". Tylko, czy to rzeczywiście tak jest?

Przecież § 4. tego właśnie rozporządzenia stwierdza:

Faktury mogą być przesyłane w formie elektronicznej pod warunkiem zapewnienia autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury.

Wcześniej zaś, w § 2, czytamy (wytłuszczenie moje, VaGla):

§ 2. 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) autentyczności pochodzenia faktury – rozumie się przez to pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury;

2) integralności treści faktury – rozumie się przez to, że w fakturze nie zmieniono danych, które powinna zawierać faktura.

2. Autentyczność pochodzenia i integralność treści faktury są zachowane, w szczególności, w przypadku wykorzystania:

1) bezpiecznego podpisu elektronicznego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.4)), weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub

2) elektronicznej wymiany danych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych), jeżeli zawarta umowa, dotycząca tej wymiany, przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia faktury i integralność jej danych.

Oznacza to, że "bezpieczny podpis" oraz EDI nie są jedynymi możliwymi gwarantami autentyczności, która musi być zapewniona, by możliwe było przesyłanie faktury "w formie elektronicznej".

Ale, czy to rozporządzenie zmienia coś, w sytuacji, w której przesyłamy elektronicznie plik zawierający treść faktury, którą następnie odbiorca tej treści sobie wydrukuje (a więc stworzy fakturę papierową)? Moim zdaniem nie zmienia.

W tej sprawie wypowiedział się NSA już na gruncie rozporządzenia właśnie zmienianego (por. NSA przełamuje impas w papierowych fakturach "elektronicznych" (sygn. I FSK 1444/09)).

W mojej ocenie, wraz z nowym rozporządzeniem nie zmienia się sytuacja związana z elektronicznym przesłaniem treści faktury, którą następnie odbiorca wydrukuje (nie ma obowiązku podpisywania faktur, więc i przesłany, a następnie wydrukowany obraz nie musi być podpisany). Moim zdaniem nie jest też tak, jak ogłasza Gazeta Wyborcza w przywołanym wyżej tekście, że "Od Nowego Roku można legalnie wysyłać faktury mailem". Można było i wcześniej przesyłać (byle elektronicznie podpisać bezpiecznym podpisem elektronicznym); problem polega właśnie na tym, że Ministerstwo Finansów kwestionowało (i kwestionuje?) ocenę NSA w zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktury wydrukowanej przez odbiorcę po tym, jak otrzymali dane tej faktury pocztą elektroniczną bez zastosowania żadnych środków zapewnienia "autentyczności".

A może jednak coś się zmieni? Jeśli tak, to może nie w tym kierunku, który proklamują media.

Stanowisko IAB Polska, które Związek przekazał Ministerstwu Finansów w formie uwag do projektu rozporządzenia z dnia 7 października 2010 roku, rozpoczynało się od słów:

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 maja 2010 r. (sygn. I FSK 1444/09, LEX nr 578126) dotychczasowe rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur (Dz. U. Nr 133, poz. 1119) (dalej; Dotychczasowe Rozporządzenie”) nie odnosi się do faktur, które są sporządzane i przekazywane w formie elektronicznej, a następnie drukowane i przechowywane w formie papierowej.

W tej sytuacji należy wskazać, że w istocie wbrew celowi liberalizacji zasad fakturowania elektronicznego, zawartemu w uzasadnieniu do Projektu Rozporządzenia dochodzi do zmiany, która może prowadzić do przeciwnego skutku. Jak słusznie zauważył NSA w przytaczanym wyroku, Dotychczasowe Rozporządzenie odnosiło się wyłącznie do tych faktur w których zarówno sporządzenie, jak i przesłanie oraz przechowywanie tych faktur następuje w formie elektronicznej. Tymczasem § 2-4 Projektu Rozporządzenia przepisy odnoszą się wyłącznie do faktur przesyłanych w formie elektronicznej. Można zatem domniemywać, że niewyrażonym w uzasadnieniu celem Projektu Rozporządzenia jest ograniczenie istniejącej możliwości przesyłania faktur w formie elektronicznej, jeżeli ich przechowywanie następuje w formie papierowej.
(...)

Oczywiście wyrok NSA został wydany z uwzględnieniem wykładni prounijnej, zatem nawet jeśli MinFin postanowił sprytnie zablokować możliwość drukowania po elektronicznym przesłaniu, to - jak się wydaje - uzasadnienie wyroku NSA nadal będzie aktualne.