Prace nad projektem rozporządzenia dotyczącego sprawozdań OZZ-tów

7 grudnia 2010 roku na stronach Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pojawił się Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie szczegółowego zakresu rocznego sprawozdania z działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Jak się wydaje - wywołuje on sporo emocji...

Projekt rozporządzenia (PDF) datowany jest na 3 listopada 2010 r., chociaż w BIP MKiDN opublikowano go (wedle ujawnionej tam informacji) 7 grudnia. Rozporządzenie ma zostać wydane na podstawie art. 104 ust. 3⁵ ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Delegacja ustawowa brzmi:

Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres sprawozdania, o którym mowa w ust. 3¹, uwzględniając informacje na temat struktury organizacyjnej organizacji zbiorowego zarządzania, jej organów wewnętrznych i majątku oraz działalności w zakresie zbiorowego zarządzania i ochrony praw autorskich i praw pokrewnych, a także konieczność dokonania oceny prawidłowości realizacji przez organizację jej celów statutowych

Przepis ten został wprowadzony do ustawy nowelizacją, o której wcześniej pisałem w tekście Sporu o pieniądze w społeczeństwie informacyjnym ciąg dalszy.

W ustępie wcześniejszym do delegacji ustawowej, a więc w art 104 ust. 3⁴ ustawy, znajduje się norma, zgodnie z którą organizacje zbiorowego zarządzania podają do publicznej wiadomości "poprzez zamieszczenie na swojej stronie internetowej" sprawozdanie roczne, sprawozdanie finansowe, opinię i raport biegłego rewidenta...

To wynika z ustawy. Emocje biorą się z określenia w projekcie rozporządzenia tego, co konkretnie ma być w sprawozdaniu. Przedstawiciele OZZ-tów martwią się teraz, że może zbyt wiele informacji będzie w internecie dostępnych.

Gazeta Prawna w artykule pt. Każdy będzie mógł sprawdzić wysokość tantiem w internecie napisała, że "[w]łaśnie skończyły się konsultacje zewnętrzne w sprawie rozporządzenia...". Tam też przywoływane są stanowiska zainteresowanych, którzy podnoszą problem ochrony danych osobowych, które będą znajdowały się w sprawozdaniu, a także pochylają się nad tym, że ludzie będą ze sprawozdań wnioskowali czy warto się z organizacją sądzić, czy nie.

Ja zaś się zastanawiam, czy takie sprawozdanie będzie materiałem urzędowym w rozumieniu art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, czy też nie będzie. Jeśli będzie materiałem urzędowym, to nie będzie przedmiotem prawa autorskiego. Sprawozdanie będzie pochodziło od stowarzyszenia (organizacji pozarządowej o statusie OZZ), nie zaś od ministra, ale zostanie przygotowane w oparciu o przepis ustawy oraz ww. rozporządzenia. Jeśli uznamy, że to materiał urzędowy i nie jest przedmiotem prawa autorskiego, to będzie można go swobodnie wykorzystywać. Będzie się nadawał do włączenia do serwisów internetowych tworzonych w oparciu o re-use informacji z sektora publicznego (chociaż na innych niż re-use zasadach).

Trochę kłopotliwe w interpretacji jest określenie "swojej strony internetowej" w przypadku OZZ-tów. Nie mówi się tu o BIP, tylko o czymś innym. Nie wiem, czy będą tu miały zastosowanie przepisy dotyczące informatyzacji podmiotów realizujących zadanie publiczne, w szczególności te przepisy, które w jakiś sposób sugerują nam neutralność technologiczną, czy konieczność zastosowania określonych w aktach wykonawczych do ustawy o informatyzacji. Generalnie nie wiem, co to jest "strona internetowa", a tym bardziej nie wiem, co to jest "swoja" strona internetowa. W każdym razie tam mają być publikowane wskazane w ustawie (i w rozporządzeniu na jej podstawie wydanym) informacje.

Poza przywołanym artykułem Gazety Prawnej zainteresowanych zachęcam oczywiście do lektury udostępnionych w BIP MKiDN materiałów. Z uzasadnienia (PDF) projektu rozporządzenia:

...do oceny prawidłowości wykonywania zbiorowego zarządu konieczne jest bieżące monitorowanie działalności organizacji przez organ nadzoru. Do tej pory minister musiał każdorazowo występować z prośbą o udzielenie informacji w tym zakresie lub uzyskiwał je dopiero w drodze kontroli przeprowadzanej w organizacji. Przyjęta praktyka występowania przez MKiDN corocznie w trybie nadzoru o przesyłanie informacji dotyczących działalności organizacji zbiorowego zarządzania również okazała się niewystarczająca. Dane w nich zawarte są bowiem zbyt ogólnikowe do dokonania pełnej oceny prawidłowości prowadzonego zarządu, a ponadto ujęte w sposób niejednolity.

Kolejnym problemem jest brak przejrzystości działania organizacji zbiorowego zarządzania. Ma to wpływ na negatywne ich postrzeganie, w szczególności przez użytkowników praw autorskich i praw pokrewnych. Jednak także właściciele praw – zarówno członkowie organizacji, jak i osoby, których prawa są zarządzane przez organizacje na innych podstawach – powinni mieć możliwość zapoznania się ze sposobem funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania oraz samodzielnego dokonania oceny jej efektywności....