CCTV a rozszerzenie zakresu i sposobu dokonywania kontroli osobistej i przeglądania podręcznych przedmiotów i bagaży

Pan Michał Charzyński (Fakty i mity) po raz kolejny podzielił się ze mną odpowiedzią, którą otrzymał z ministerstwa. Tym razem chodziło o CCTV i o to, czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zna wystąpienie GIODO na temat systemów monitoringu, czy MSWiA pracuje nad regulacjami które w czytelny sposób rostrzygnęły by spory dotyczące tego tematu, i czy ma jakieś pomysły na regulacje dotyczące czasu przechowywania nagrań. Wszystko to w kontekście Łodzi, w której kamery instaluje się w tramwajach, a dostęp do nich ma "nieograniczona ilość osób", a także gdzie doszło do napadu, kamera nagrała pobicie, a gdy prokuratura poprosiła o nagranie w celu dołączenie do akt, okazało się że filmu nie ma, ponieważ operatorzy monitoringu skasowali go po trzech tygodniach. Odpowiadając na pytania dziennikarza MSWiA zwróciło uwagę na ciekawą nowelizację, która właśnie procedowana jest w Sejmie...

Jeśli chodzi o stanowisko Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, to relacjonowałem je kilkukrotnie w serwisie, a można je sprowadzić do stwierdzenia, że potrzebujemy dedykowanej ustawy, która kompleksowo regulowałaby działania monitoringu wizyjnego w Polsce, zaś aktualnie obowiązujące w tym zakresie prawo pozostawia wiele do życzenia. GIODO w kilku sprawach zwracał się do różnych instytucji w kontekście telewizji przemysłowej (por. Można porównywać: GIODO otrzymał odpowiedź od KGP w sprawie zdjęć golasów, albo Monitoring wizyjny w szkołach - w komentarzu do tego ostatniego można znaleźć cytat z wystąpienia GIODO do Ministra Edukacji Narodowej).

Pan Charzyński otrzymał z MSWiA odpowiedzi na stawiane pytania, a odpowiedzi te był uprzejmy udostępnić mi celem ich publikacji. Odpowiedź jest krótka i sygnowana jest przez rzecznika prasowego MSWiA, p. Wiolettę Paprocką

Szanowny Panie Redaktorze, w odpowiedzi na pytania Pana Redaktora dotyczące systemu miejskiego (gminnego) monitoringu wizyjnego uprzejmie informuję, iż do MSWiA nie wpłynął wniosek Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w sprawie potrzeby opracowania przepisów regulujących funkcjonowanie tych systemów.

Pragnę jednocześnie nadmienić, iż w przygotowanej przez MSWiA nowelizacji ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o strażach gminnych (Dz.U. Nr 123, poz. 779, z późn. zm.), która obecnie znajduje się na etapie prac sejmowych (druk nr 958), zaproponowano umożliwienie strażom, jako formacjom, a więc również pracownikom straży gminnych (miejskich), realizowanie zadań związanych z obsługą tzw. monitoringu wizyjnego. Obecnie bowiem uprawnienie do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych posiadają jedynie strażnicy gminni (miejscy).

Należy wskazać, iż obowiązujące rozwiązanie powoduje zaangażowanie znacznej liczby strażników wyłącznie do obsługi tzw. monitoringów wizyjnych. W rezultacie wykwalifikowani strażnicy, zamiast podejmować bezpośrednio działania służące ochronie porządku publicznego, wykonują pracę sprowadzającą się do oglądania obrazu z kamer.

Istotnie. W serwisie internetowym Sejmu można znaleźć treść Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o strażach gminnych oraz ustawy o Policji, której celem - jak czytam - jest "rozszerzenie zakresu i sposobu dokonywania kontroli osobistej i przeglądania podręcznych przedmiotów i bagaży osoby". Poza takim przepisem, zgodnie z którym "Dzień 29 sierpnia ustanawia się dniem straży gminne", są w tymp projekcie również inne interesujące propozycje. Nota bene do projektu ustawy przygotowano już dwie opienie:

• Opinia prawna na temat zgodności art. 26, 30 ust. 2 oraz 31 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych z Konstytucją RP (RTF)
• Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o strażach gminnych oraz ustawy o Policji (druk nr 958) (RTF)

Poniżej fragment uzasadnienia tej ustawy, który dotyczy CCTV:

(...)
W art. 11 dotychczasowa treść tego przepisu została oznaczona jako ust. 1, przy czym nie została zmieniona jego treść, tzn. nie dodano, ani nie zmieniono określonego w tym przepisie katalogu zadań. Dodano natomiast ust. 2, w którym umożliwiono straży jako formacji, a więc również pracownikom niebędącym strażnikami realizowanie zadań związanych z obsługą tzw. monitoringu wizyjnego. W celu realizacji powyższego zadania w ust. 3 przewidziano delegację dla Rady Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, zakresu i sposobu wykonywania tej czynności.
(...)

Zatem cały art. 11 ma - zgodnie z projektem - otrzymać następujące brzmienie:

Art. 11. 1. Do zadań straży należy w szczególności:

1) ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych,

2) czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego – w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym,

3) współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń,

4) zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia właściwych służb, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia,

5) ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej,

6) współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych,

7) doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia w miejscu publicz­nym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób,

8) informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecz­nymi,

9) konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych dla potrzeb gminy.

2. W związku z realizowanymi zadaniami określonymi w ust. 1 i art. 10, straży przysługuje prawo do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób wykonywania czynności, o której mowa w ust. 2, uwzględniając potrzebę zapewnienia skuteczności obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych, a także potrzebę respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka.

Lekturę projektu ustawy w zakresie proponowanych zmian dotyczących kontroli osobistych i przeglądania podręcznych przedmiotów i bagaży pozostawię już do samodzielnej realizacji czytelnikom.