Działalność gospodarcza vs. umowy cywilnoprawne?

Jak to z tymi domenami ma być? Czy decydować powinna reguła pierwszeństwa, czy też jakieś inne zasady związane z ustalaniem prawa do niepowtarzalnego wszak oznaczenia domenowego? Niedawne orzeczenie prof. Ewy Nowińskiej, które wydała jako arbiter Sądu Polubownego ds Domen Internetowych (por. Domena nie musi mieć związku z prowadzoną działalnością gospodarczą), podobno wzbudziło poruszenie w środowisku prawników. Skąd takie poruszenie? Przecież życie społeczne to nie tylko działalność gospodarcza.

Sławomir Wikariak na łamach Rzeczpospolitej, w tekście Wolno handlować domenami internetowymi, przywołuje słowa mec. Ireneusza Matusiaka (pozdrawiam serdecznie): "Ireneusz Matusiak, radca prawny i przewodniczący Podkomisji ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji, uważa, że rejestracja domen tylko dla zysku kłóci się z dobrym obyczajem. - Dobrze jednak, że pojawiają się różne wyroki. Domeny internetowe i związane z nimi problemy to temat wciąż nowy dla prawników. Warto więc, aby w dyskusjach ścierały się różne poglądy - mówi. W tym celu PIIT zamierza zorganizować konferencję dla środowiska prawniczego poświęconą zagadnieniom domen". Wcześniej jest wypowiedź dr Przemysława Polańskiego (oczywiście niezwykle serdecznie również :), który tradycyjnie odnosi się od kultury zachowań wytworzonej przez użytkowników internetu: "Internet w pewnym sensie żyje własnym życiem, ignorując granice zastosowań praw wyłącznych, a obowiązujące w nim zwyczaje różnią się od zasad panujących w normalnej rzeczywistości. W społeczności internetowej handel domenami jest powszechny, a piętnowanie tego zjawiska nic nie zmieni...".

Doniesienia i komentarze na podobne tematy gromadzę w dziale domeny niniejszego serwisu. Warto chyba przywołać udostępnioną przez dr Polańskiego rozprawę doktorską: Zwyczaj jako źródło ponadnarodowego prawa handlu elektronicznego, oraz odesłać do serwisu internetowego Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji.

Mój komentarz dla Rzeczypospolitej:

Oceniając, czy ktoś zarejestrował daną nazwę domenową w celu odsprzedaży, trzeba sobie zadać pytanie, czy mógł to uczynić zgodnie z prawem. A jeśli tak, to czy może on dysponować tak uzyskanym prawem do nazwy domenowej i czy dowolnie może wybrać podmiot, na rzecz którego dokona cesji takiego prawa? Niepowtarzalny adres zasobu internetowego coraz częściej stwarza problemy wszystkim tym, którzy chcieliby widzieć w informacji (rozumianej również jako znak, oznaczenie, słowo) wartość ekonomiczną, nadającą się do objęcia jakimś globalnym monopolem. To delikatna kwestia, ale nie można pozwolić, by zmonopolizowano proces komunikacji międzyludzkiej, jednego z przejawów kultury, emanacji społeczeństwa nazywanego informacyjnym. Takie zapędy monopolistyczne trzeba by uznać w wielu wypadkach za sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa do komunikowania się.

Właśnie się tak zastanawiam, czy to ostatnie zdanie jest precyzyjne i czy ma ono sens: społeczno-gospodarcze prawo do komunikowania się. Hmm.. Chyba jednak bardziej poprawnie powinno ono odnosić się do praw wyłącznych własności intelektualnej. „Zapędy monopolistyczne” vs. dostęp do dóbr kultury. Również monopole praw wyłącznych winny mieć granice. Chociaż skoro można dziś nawet Kamerun oskarżyć o cybersquatting, to znaczy, że wszystko jest możliwe. Czy z czasem będzie tak, że realizować swoje prawo i wolność komunikowania się, do życia społecznego, do zawierania umów, etc., będą mili tylko ci, którzy prowadzą jakąś gospodarczą działalność?