Niebawem upłynie kadencja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych

13 lipca 2006 rozpoczęła się kadencja p. Michała Serzyckiego, jako Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych GIODO jest organem do spraw ochrony danych osobowych, którego powołuje i odwołuje Sejm Rzeczypospolitej Polskiej za zgodą Senatu. Kadencja Generalnego Inspektora trwa 4 lata, licząc od dnia złożenia ślubowania, ewentualnie, po upływie kadencji, Generalny Inspektor pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego Generalnego Inspektora. Oznacza to, że już za kilka miesięcy skończy się aktualna kadencja GIODO. Być może jest to dobry czas, by - wzorem inicjatyw związanych z wyborem na sędziów Trybunału Konstytucyjnego - pojawiła się również inicjatywa monitoringu kandydatów na Generalnego Inspektora.

Pod koniec lipca upłynie trzecia kadencja GIODO. Wcześniej, przez pierwsze dwie kadencje, urząd ten piastowała dr Ewa Kulesza (zgodnie z ustawą ta sama osoba nie może być Generalnym Inspektorem więcej niż przez dwie kadencje). O wyborze ministra Serzyckiego pisałem w tekście Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych Michał Serzycki. W archiwum V kadencji Sejmu można znaleźć Lista kandydatów na stanowisko Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z 22 kwietnia 2006 roku. Było wówczas troje kandydatów: p. Andrzej Lewiński (zgłoszony przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP), p. Michał Serzycki (zgłoszony przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego „Prawo i Sprawiedliwość”) oraz p. Jolanta Szymanek-Deresz (zgłoszona przez grupę posłów Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej). Pan Andrzej Lewiński zrezygnował z ubiegania się o urząd Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych przed głosowaniem w Sejmie. W wyniku GŁOSOWANIA Nr 7 - POSIEDZENIE 20. Dnia 23-06-2006 Godz. 16:11; Pkt 19. porz. dzien. Powołanie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych największą ilość głosów otrzymał p. Serzycki (207 głosów), p. Szymanek-Deresz uzyskała 52 głosy, zaś 127 posłów skreśliło wszystkie kandydatury. W Wyniku uchwały Sejmu urząd w III kadencji objął 35-letni wówczas Michał Serzycki, wcześniej pełniący funkcję Zastępcy Burmistrza Dzielnicy Warszawa Wola. Już po wyborze GIODO, na jego wniosek, z dniem 4 września 2006 r. p. Andrzej Lewiński został powołany przez Marszałka Sejmu RP na stanowisko Zastępcy Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.

Niedawno p. Michał Serzycki został wybrany na stanowisko wiceprzewodniczącego Grupy Roboczej Art. 29 (funkcjonującej na mocy art. 29 Dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych) - niezależnego europejskiego organu doradczego KE w zakresie ochrony danych osobowych i prywatności. Wyboru dokonano na posiedzeniu Grupy Roboczej Art. 29, które odbyło się 15-16 lutego 2010 r. w Brukseli (por. Art.29 Data Protection Working Party). Zgodnie z RULES OF PROCEDURE (PDF) każdy z członków Grupy Roboczej powinien być wskazany przez instytucje (ewentualnie grupę instytucji) kraju członkowskiego, którą reprezentuje. Art. 3 procedury stwierdza, że kadencja przewodniczącego i wiceprzewodniczących Grupy Roboczej trwa 2 lata. Prawo głosu w pracach Grupy mają jedynie osoby, które reprezentują regulatorów krajowych (art. 17 procedury). W przypadku zmiany osoby reprezentującej danego członka Grupy Roboczej - nowy reprezentant zyskuje prawo głosu w miejsce poprzednika ("Where an alternate replaces the voting member to whom he is designated, he/she shall be entitled to vote in his/her place"). Aktualny skład Grupy Roboczej dostępny jest na stronach Komisji.

Grupa Robocza zajmuje się m.in. takimi kwestiami, jak ochrona danych osobowych w "serwisach społecznościowych", gromadzenie i wykorzystanie danych przez wyszukiwarki internetowe, przetwarzanie danych osobowych w rejestrach publicznych, stają przed nią wyzwania związane z retencją danych telekomunikacyjnych, przetwarzaniem i ew., przekazywaniem danych przetwarzanych w takich systemach, jak europejski system informacji dotyczących pasażerów, system SWIFT (dane bankowe), grupa zajmuje się również problematyką RFID.

Zgodnie z polską ustawą o ochronie danych osobowych - na stanowisko Generalnego Inspektora może być powołana taka osoba, która łącznie spełnia następujące warunki:
1) jest obywatelem polskim i stale zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) wyróżnia się wysokim autorytetem moralnym,
3) posiada wyższe wykształcenie prawnicze oraz odpowiednie doświadczenie zawodowe,
4) nie był karany za przestępstwo.

Generalny Inspektor nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych. Nie może również należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością jego urzędu.

Pojawiają się takie inicjatywy, jak opisany w tekście "Nowa nadzieja" w government 2.0? - rozmowa ze Zbigniewem 'Gandalfem' Branieckim o nowym projekcie serwis slowni.pl. Jest też Obywatelski Monitoring Kandydatów na Sędziów, który realizowany jest przez koalicję trzech organizacji: Polskiej Sekcji Międzynarodowej Komisji Prawników, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Fundacji im. Stefana Batorego. Animatorzy tej ostatniej inicjatywy napisali:

Realizując projekt monitoringu wyboru sędziów do Trybunału Konstytucyjnego myślimy o tym, by możliwe było w przyszłości włączenie instytucji obywatelskich i środowiska prawniczego w proces wyboru sędziów do najważniejszych sądów i trybunałów: Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, Trybunału Stanu, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. Próbujemy to osiągnąć poprzez wypracowanie rozwiązań modelowych, które pozwolą zainteresowanym wziąć udział w publicznej debacie o kandydatach do tych instytucji. Debata ta powinna się odbywać na podstawie ogólnie dostępnych informacji i w oparciu o obiektywne kryteria oceny.

Wśród wymienionych wyżej nie uwzględniono Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, a wydaje się, że mogłoby się stać dobrą praktyką również społeczne monitorowanie wyboru na tą właśnie funkcję. Pojawiają się (elektroniczne) narzędzia społecznej partycypacji w życiu społecznym. Monitoring wyboru GIODO wpisywałby się - jak uważam - w rozwój społeczeństwa obywatelskiego, które przecież dostrzega sytuacje, które m.in. przywoływał Olgierd Rudak w tekstach O nieprzejrzystości spraw publicznych, albo Skandal w Trybunale.

W "społeczeństwie informacyjnym" rola Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, któremu w tej kadencji MSWiA chciało nadać dodatkowe kompetencje w zakresie dostępu do informacji publicznej (co jednak upadło), coraz bardziej zyskuje na znaczeniu.

Podobne doniesienia gromadzę w dziale dane osobowe niniejszego serwisu.