Parlament Europejski w drodze do zatwierdzenia Konwencji ONZ w sprawie osób niepełnosprawnych

Dziś w Parlamencie Europejskim odbyła się jeszcze jedna ważna debata, tj. debata w sprawie Konwencji ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych. Rada i Komisja przedstawiły swoje oświadczenia, Rumiana Jeleva przedstawiła sprawozdanie w sprawie zarówno samej konwencji, jak również w sprawie protokołu fakultatywnego. Przypomnę, że ta Konwencja ONZ jest istotna dla internetu, gdyż to właśnie w niej znajdują się dość interesujące przepisy związane z dostępnością informacji (również w sensie formatów zapisu danych udostęnianych w ramach infrastruktury teleinformatycznej - w tym sensie Konwencja wspiera problematykę "accessibility").

Tylko cztery państwa Unii Europejskiej ratyfikowały tę Konwencję (Polska jedynie ją podpisała, nie przystępując do Protokołu Fakultatywnego; teraz jesteśmy w Polsce na etapie analizowania przepisów potrzebnych do jej wdrożenia do porządku prawnego RP). Na uwagę zasługuje głos posłanki Lynne Elizabeth (ALDE), która stwierdziła, że "Jeżeli Unia Europejska chce być wiarygodna w tej dyskusji, to musi dawać przykład. Międzynarodowe traktaty dotyczące praw człowieka na nic się zdają, jeśli kraje ich nie podpiszą, nie ratyfikują i nie będą ich wdrażać". W kontekście wspomnę, że nagranie z przebiegu dzisiejszych debat powinno być "dostępne" na stronach Parlamentu Europejskiego. Owszem, jest tam umieszczone, ale aby się z nim zapoznać - należy zainstalować specjalną, "własnościową" wtyczkę. Bez tej wtyczki nic się nie zdziała (chociaż ktoś sprytny dotrze do pliku w formacie mp4)...

Odnośnie dzisiejszej debaty, na początek odesłanie do źródeł: Procedura: 2008/0170(CNS) Rozpoczęto od Wniosek Komisji nt. decyzji Rady dotyczącej zawarcia przez Wspólnotę Europejską protokołu fakultatywnego do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych/* KOM/2008/0530 wersja ostateczna - COD 2008/0171 */. W serwisie internetowym Parlamentu Europejskiego dostępne jest sprawozdanie parlamentarnej Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady dotyczącej zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (COM(2008)0530 – C6-0116/2009 – 2008/0170(CNS)), oraz drugie sprawozdanie tej komisji: w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady dotyczącej zawarcia przez Wspólnotę Europejską protokołu fakultatywnego do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (COM(2008)0530 – C6-0117/2009 – 2008/0171(CNS)). Wedle projektów rezolucji legislacyjnych Parlament Europejski zatwierdza zawarcie umowy i zatwierdza zawarcie protokołu fakultatywnego.

Zacytuję uzasadnienie do sprawozdania posłanki Rumiany Jeleva:

Historia wniosku

Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych została przyjęta w dniu 13 grudnia 2006 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. W oparciu o kwestie negocjacyjne związane z dyrektywami Rady z dnia 24 maja 2004 r. Komisja przeprowadziła negocjacje z zakresu Konwencji w imieniu Wspólnoty Europejskiej.

W dniu 27 lutego 2007 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania, w imieniu Wspólnoty Europejskiej, Konwencji ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz jej protokołu fakultatywnego (COM(2007)77).

Decyzja Rady z dnia 27 marca 2007 r. (ST07404/07) zawierała upoważnienie do podpisania przez Wspólnotę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Komisja podpisała Konwencję w dniu 30 marca 2007 r. Weszła ona w życie w dniu 3 maja 2008 r.

Jest to pierwsza konwencja ONZ z zakresu praw człowieka otwarta dla instytucji wspólnotowych w odniesieniu do akcesji lub formalnego potwierdzenia, co stanowi niewątpliwie znaczący przełom. Na wszystkie instytucje wspólnotowe, w tym na Parlament Europejski jako jedną z nich, nałożona została konkretna odpowiedzialność. Sprawozdawczyni za konieczne uważa podkreślenie, że kompetencje wynikające z wdrożenia tejże Konwencji ONZ oraz jej protokołu fakultatywnego dzielone są przez Wspólnotę i państwa członkowskie. Sytuacja ta związana jest z próbami uniknięcia ewentualnych luk wynikających z faktu, że w niektórych dziedzinach kompetencjami dysponuje Wspólnota, a w innych państwa członkowskie.

Parlament Europejski wykazał się spójnością stanowiska i wsparciem wszelkich działań Wspólnoty zmierzających do wypracowania i wdrożenia uregulowań odnoszących się do równości szans i niedyskryminacji osób niepełnosprawnych. Parlament wyrażał także zaniepokojenie związane z niespójnym stosowaniem w państwach członkowskich polityki niedyskryminacji, czemu dał wyraz w przyjmowanych sprawozdaniach.

Cel wniosku

Celem jest wspieranie i ochrona wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności, a także zapewnienie trwałego i równego korzystania z nich przez wszystkie osoby niepełnosprawne oraz propagowanie poszanowania ich przyrodzonej godności.

Do osób niepełnosprawnych zalicza się te osoby, które mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub sensoryczną, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełne i skuteczne uczestnictwo w życiu społecznym, na zasadach równych z innymi osobami.

Cele Konwencji są następujące: poszanowanie przyrodzonej godności, autonomii osoby, w tym swobody dokonywania własnych wyborów, a także poszanowanie niezależności osoby, niedyskryminacja, pełne i skuteczne uczestnictwo w społeczeństwie i integracja społeczna, poszanowanie odmienności i akceptacja osób niepełnosprawnych, jako mających wkład w różnorodność rodziny ludzkiej i będących częścią ludzkości, równość szans, dostępność, równość mężczyzn i kobiet, poszanowanie rozwijającego się potencjału niepełnosprawnych dzieci oraz poszanowanie prawa dzieci niepełnosprawnych do zachowania tożsamości.

Konwencja określa działania, jakie powinny zostać podjęte w celu ich wdrożenia w zakresie obejmującym:

• Obowiązki ogólne
• Równość i niedyskryminacja
• Niepełnosprawne kobiety
• Niepełnosprawne dzieci
• Podnoszenie stopnia świadomości
• Dostępność
• Prawo do życia
• Sytuacje zagrożenia i sytuacje wymagające pomocy humanitarnej
• Równość wobec prawa
• Dostęp do wymiaru sprawiedliwości
• Wolność i bezpieczeństwo osobiste
• Wolność od tortur lub okrutnego, nieludzkiego albo poniżającego traktowania lub karania
• Wolność od wykorzystywania, przemocy i nadużyć
• Ochrona integralności osobistej
• Swoboda przemieszczania się i obywatelstwo
• Życie samodzielne i integracja społeczna
• Mobilność osobista
• Wolność wypowiadania się i wyrażania opinii oraz dostęp do informacji
• Poszanowanie prywatności
• Poszanowanie domu i rodziny
• Edukacja
• Zdrowie
• Habilitacja i rehabilitacja
• Praca i zatrudnienie
• Odpowiedni poziom życia i ochrona socjalna
• Uczestnictwo w życiu politycznym i publicznym
• Uczestnictwo w życiu kulturalnym, rekreacji, wypoczynku i sporcie

Deklaracja Wspólnoty Europejskiej

Do Konwencji dodano deklarację Wspólnoty Europejskiej odnoszącą się do art. 44 ust. 1 i określającą kompetencje przekazane Wspólnocie przez państwa członkowskie, w ramach postanowień Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w dziedzinach objętych zakresem Konwencji.

W odniesieniu do art. 27 ust. 1 Konwencji, Wspólnota Europejska wzywa Strony Konwencji do przyjęcia do wiadomości postanowień art. 3 ust. 4 dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy. Postanowienia te umożliwiają państwom członkowskim Wspólnoty Europejskiej wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym dyrektywa, w zakresie w jakim dotyczy ona dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, nie ma zastosowania do sił zbrojnych.

Ocena

Przyjęcie Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych ma istotne znaczenie w odniesieniu do uznania praw wszystkich osób niepełnosprawnych oraz propagowania poszanowania ich przyrodzonej godności.

Ze względu na wagę pracy jako środka wspierającego włączenie społeczne sprawozdawczyni podkreśla ważkość art. 24 (edukacja), 27 (praca i zatrudnienie) oraz 28 (ochrona socjalna). Jednocześnie sprawozdawczyni docenia wagę innych artykułów, których wdrożenie zagwarantuje zaistnienie lepszych standardów i wyższej jakości życia wszystkich (grup) osób niepełnosprawnych.

Sprawozdawczyni wyraża poparcie dla wniosku Komisji zatwierdzającego w imieniu Wspólnoty Konwencję ONZ w odniesieniu do kwestii pozostających w zakresie jej kompetencji.

Sprawozdawczyni wyraża także zadowolenie w związku z podpisaniem Konwencji przez wszystkie pastwa członkowskie i wzywa je do jak najsprawniejszego przeprowadzania procesu ratyfikacyjnego.