Skarbówka będzie mogła pytać media elektroniczne o dane reklamodawców

17-ego lutego Rada Ministrów przyjęła Projekt ustawy o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz niektórych innych ustaw. Projekt został przedłożony rządowi przez ministra finansów. Ten projekt jest interesujący, gdyż jego celem jest m.in. ograniczenie gospodarczej "szarej strefy", która w swoich działaniach wykorzystuje internet. Zapowiada się, że organy kontroli skarbowej zyskają nowe uprawnienia w zakresie występowania o udostępnienie pewnych informacji (np. danych dotyczących posiadacza konkretnego rachunku bankowego). Ale projekt nie dotyczy jedynie możliwości pozyskania informacji od instytucji finansowych (np. banków). W uzasadnieniu mowa jest również o "pozyskiwaniu informacji od wydawców i redaktorów dzienników lub czasopism, nadawców programów radiowych i telewizyjnych, administratorów lub właścicieli stron internetowych, administratorów lub właścicieli serwisów, właścicieli serwerów oraz podmiotów świadczących usługi utrzymania domen i stron internetowych". A to będzie dotyczyło danych reklamodawców.

Zanim przejdę do konkretów polecam uwadze czytelników tekst sprzed dwóch lat (dokładnie z 9 marca 2007 roku): Zadania dla urzędów kontroli skarbowej na rok 2007. Już wówczas komentowano, że "fiskus koncentruje się na internecie". Przyjęty przez rząd pod koniec lutego 2009 r. projekt wydaje się być kontynuacją wówczas rozpoczętych działań.

W notatce relacjonującej ten punkt porządku obrad rządu czytamy (wytłuszczenie moje - VaGla):

(...)
Zaproponowano przepisy, które umożliwią odejście od sprawowania stałej i opartej na planowaniu kontroli zagadnień związanych z pracą jednostek skarbowych podległych ministrowi finansów. Taki rodzaj wewnętrznej kontroli organów administracji skarbowej zostanie powierzony Generalnemu Inspektorowi Kontroli Skarbowej. Kontrola sprawowana przez niego będzie miała charakter doraźny i ma być podejmowana na podstawie informacji o ujawnionych, wymagających szybkiej reakcji, naruszeniach prawa lub zjawiskach patologicznych w jednostkach organizacyjnych kontroli skarbowej.

Dotychczasowa kontrola skarbowa związana z obrotem towarowym z zagranicą i obrotem towarami przywożonymi z zagranicy przestanie funkcjonować, w zakresie, w jakim stanowi ona powielenie zadań realizowanych przez organy celne i Służbę Celną. Wprowadzona zmiana zlikwiduje zagrożenie wielokrotnego podejmowania kontroli przez różne organy w stosunku do tych samych czynności obrotu.

Wprowadzono uprawnienia dla organów kontroli skarbowej, związane z kontrolą e-handlu i wykorzystywaniem internetu do prowadzenia nieujawnionej i nieopodatkowanej działalności gospodarczej. Ponieważ organy kontroli skarbowej dysponują najczęściej wyłącznie numerem rachunku bankowego podmiotu, adresem IP, nazwą domeny lub ogłoszeniem o oferowanych produktach, konieczne stało się wyposażenie tych organów w uprawnienia do występowania do instytucji finansowych o dane dotyczące wskazanego numeru bankowego. Przesłanką do wystąpienia o takie informacje będzie uprawdopodobnione przypuszczenie, że jego posiadacz uzyskuje dochody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów albo w składanych deklaracjach podatkowych. Kontrola handlu elektronicznego będzie ważnym instrumentem w wykrywaniu i zwalczaniu podatkowej przestępczości internetowej polegającej na uchylaniu się od płacenia podatków.

Dane pozyskiwane przez organy kontroli skarbowej od instytucji finansowych będą chronione analogicznie, jak informacje pozyskiwane w postępowaniu kontrolnym lub postępowaniu w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe.

Wprowadzono przepisy, na podstawie których Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej (bądź dyrektor urzędu kontroli skarbowej) w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym w sprawie o przestępstwa i wykroczenia oraz przestępstwa/wykroczenia skarbowe będzie mógł zwrócić się do instytucji finansowych o szerszy niż dotąd zakres informacji. Zgodnie z nowymi przepisami będą to dane dotyczące m.in.: przepływów na rachunkach, odbiorcy i nadawcy tych przepływów, celu i wysokości udzielanych pożyczek, kredytów oraz przebiegu ich spłat, rachunków papierów wartościowych, nabytych akcji lub obligacji Skarbu Państwa. Obowiązek dostarczenia ww. informacji, oprócz banków, będą miały: towarzystwa funduszy inwestycyjnych, zakłady ubezpieczeń, towarzystwa emerytalne. Do listy podmiotów zobowiązanych ujawniać te informacje włączono SKOK-i, ponieważ prowadzą one działalność zbliżoną do działalności bankowej.

Uproszczeniu i uelastycznieniu ulegnie także proces kontroli i audytu środków pochodzących z UE. Projektowana zmiana rozszerza krąg osób uprawnionych do przeprowadzania audytu o inspektorów i pracowników urzędów kontroli skarbowej, którzy będą je wykonywać na podstawie upoważnienia wydawanego przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej lub przez upoważnionego do tego dyrektora urzędu kontroli skarbowej. Zmiany te są szczególnie istotne, jeśli chodzi o audyt regionalnych programów operacyjnych w perspektywie finansowej 2007-2013. Audyty systemów zarządzania i kontroli oraz wydatków w tych programach koordynowane i przeprowadzane będą przez miejscowy urząd kontroli skarbowej, co pozwoli na sprawne i terminowe realizowanie zadań.

Projekt zawiera także modyfikację statusu inspektora kontroli skarbowej, oraz przewiduje możliwość poszerzenia kadry inspektorskiej o osoby posiadające uprawnienia doradców podatkowych.

Na stronach Ministerstwa Finansów można znaleźć projekt datowany na 15. stycznia. W uzasadnieniu zaś do tego projektu (PDF) czytamy (wytłuszczenie moje - VaGla):

Projektowany przepis art. 7d wprowadza uprawnienia dla organów kontroli skarbowej, związane z dokonywaniem kontroli e-handlu i wykorzystywania Internetu do prowadzenia nieujawnionej i nieopodatkowanej działalności gospodarczej. Obecnie Internet jest szeroko wykorzystywany do dokonywania sprzedaży towarów w zakresie wskazującym na faktyczne wykonywanie działalności gospodarczej. Z dotychczasowych analiz wynika, iż skala tego zjawiska rośnie w kolejnych latach. Dostęp do rodzajów informacji, o których mowa w projektowanym art. 7c na szczególne znaczenie dla skutecznego zwalczania naruszeń prawa polegających na zaniżaniu podstaw opodatkowania i nieujawnianiu źródeł przychodu i majątku. Kontrola handlu elektronicznego jest niezbędnym instrumentem w wykrywaniu i zwalczaniu podatkowej przestępczości internetowej polegającej na uchylaniu się od płacenia podatków. Niejednokrotnie osoby prowadzące taką działalność, w celu uchylania się od opodatkowania ukrywają lub podają nieprawdziwe dane identyfikujące. Organy kontroli skarbowej posiadając informacje o takich transakcjach nie są w stanie ustalić tożsamości osoby prowadzącej nieujawnioną działalność zarobkową, a tym samym nie mogą wszcząć i przeprowadzić postępowania kontrolnego. W związku z tym, iż organy kontroli skarbowej najczęściej dysponują wyłącznie numerem rachunku bankowego podmiotu, adresem IP, nazwą domeny internetowej lub ogłoszeniami, reklamami dotyczącymi oferowanych w Internecie produktów, konieczne jest wyposażenie organów kontroli skarbowej w uprawnienia do występowania do instytucji będących w posiadaniu danych identyfikujących podmioty prowadzące nieujawnioną działalność gospodarczą w Internecie. Umiejscowienie tego przepisu w części ogólnej ustawy pozwoli pozyskiwać przedmiotowe dane również na etapie czynności analitycznych, które będą stanowić podstawę do ewentualnego wszczęcia i przeprowadzenia postępowania kontrolnego lub przygotowawczego.

Zgodnie z ust. 1 organy kontroli skarbowej będą uprawnione do żądania od instytucji finansowych udostępnienia danych identyfikujących posiadacza wskazanego w żądaniu numeru rachunku bankowego. Pomiędzy środkiem zmierzającym do pozyskania informacji a celami ich gromadzenia został określony wyraźny związek, ponieważ zgodnie z tym przepisem skierowanie żądania będzie mogło nastąpić wyłącznie ze względu na konieczność realizacji kontroli skarbowej w zakresie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1-3. W szczególności przesłanką wystąpienia będą posiadane przez organ kontroli skarbowej uprawdopodobnione informacje, iż osoba posługująca się tym rachunkiem prowadzi niezgłoszoną działalność gospodarczą, uzyskuje dochody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów albo nie wykazuje w składanych deklaracjach podatkowych wszystkich uzyskiwanych przychodów tj. w części pochodzącej z e- handlu, co może mieć wpływ na powstanie lub wysokość zobowiązania podatkowego. Na mocy odesłania do przepisu art. 33b ust. 1 i 2 oraz stosownej nowelizacji art. 34, dane pozyskiwane przez organy kontroli skarbowej od instytucji finansowych w trybie art. 7d będą chronione analogicznie, jak informacje pozyskiwane od tych podmiotów w toku postępowania kontrolnego lub postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe.

Regulacja ust. 2 dotyczy pozyskiwania informacji od wydawców i redaktorów dzienników lub czasopism, nadawców programów radiowych i telewizyjnych, administratorów lub właścicieli stron internetowych, administratorów lub właścicieli serwisów, właścicieli serwerów oraz podmiotów świadczących usługi utrzymania domen i stron internetowych. Obecne przepisy art. 35 odnoszą się tylko do gazet i periodyków wychodzących w formie papierowej. Nie uwzględniają natomiast informacji umieszczanych w formie elektronicznej m.in. na stronach internetowych. Ponieważ nie zawsze właściciel czy administrator jest w stanie przekazać dane osobowe, powinien przekazać również inne informacje pozwalające ustalić personalia osoby, która faktycznie zamieściła informację, czyli dane dotyczące logowania czy logów systemowych zawierających m.in. informacje o adresie IP oraz czasie, w którym nastąpiło połączenie. W związku z tym, w celu ustalenia danych identyfikujących te podmioty, organom kontroli skarbowej zostanie przyznane uprawnienie do występowania do wskazanych podmiotów, które gromadzą dane dotyczące podmiotów korzystających z ich usług. Celem przepisu jest umożliwienie organom kontroli skarbowej pozyskiwanie wyłącznie informacji o adresach i nazwach osób fizycznych i przedsiębiorców tj. danych identyfikacyjnych. Żądanie organu kontroli skarbowej dotyczyć będzie mogło wyłącznie tych podmiotów, którzy zamieszczają ogłoszenia lub reklamy, których treść wskazuje na prowadzenie przez nich działalności mogącej powodować powstanie obowiązku podatkowego lub mającej wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego. Przepis będzie miał zastosowanie przede wszystkim w sytuacjach prowadzenia przez reklamodawców niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej prowadzonej za pośrednictwem Internetu. Natomiast zakres przekazywanych informacji obejmował będzie tylko te dane identyfikacyjne, które zobowiązany (tj. redaktor, wydawca, usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną) będzie posiadał w związku z zamieszczonym ogłoszeniem lub reklamą, natomiast nie będzie dotyczył innych informacji, które zobowiązany zgromadził w związku ze swoją działalnością.

Regulacja ust. 3 wprowadza (analogicznie do postanowień art. 7c ust. 2 i 3) tryb weryfikacji przez podmioty zobowiązane do udzielenia informacji, zasadności żądania organu kontroli skarbowej.

Regulacja art.7e wskazuje jednoznacznie, iż do postanowień, o których mowa w art. 7c i 7d stosuje się przepisy rozdziałów 14-16 działu IV ustawy Ordynacja podatkowa.
(...)

Tak to przedstawiono w uzasadnieniu, a tak brzmi interesująca nas propozycja, dotycząca nowego przepisu art 7d ustawy o kontroli skarbowej, w projekcie ustawy nowelizującej:

Art. 7d. 1. Jeżeli organ kontroli skarbowej posiada uprawdopodobnione informacje o posługiwaniu się rachunkiem bankowym w celu prowadzenia niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej, uzyskiwania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych albo uzyskiwania przychodów nieujawnionych w złożonych deklaracjach lub niezadeklarowanych i jest to konieczne do realizacji kontroli skarbowej w zakresie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1-3, instytucje finansowe, o których mowa w art. 33 ust. 1, 2, 4 i 5, są obowiązane na żądanie organu kontroli skarbowej udostępnić i przekazać dane identyfikujące posiadacza tego rachunku bankowego. Art. 33b ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

2. Jeżeli organ kontroli skarbowej posiada informacje o ogłoszeniach i reklamach wskazujących na prowadzenie działalności gospodarczej i jest to konieczne do realizacji kontroli skarbowej w zakresie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1-3, wydawca i redaktor dziennika lub czasopisma, nadawca programów radiowych i telewizyjnych oraz usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2002 r. Nr 144, poz.1204, z późn. zm.)) są obowiązani na żądanie organu kontroli skarbowej do udzielania posiadanych informacji o firmie i adresie przedsiębiorców lub imionach, nazwiskach i adresach osób fizycznych zamieszczających te ogłoszenia i reklamy, pozwalających na ich identyfikację.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, przepisy art. 7c ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

To może zaniepokoić tych, którzy zajmują się zarobkowo np. SEO (Search engine optimization), parają się spamem, albo handlują na aukcjach internetowych, albo reklamują się przez AdWords, a nie dopełnili obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i nie regulują wynikających z takiej działalności zobowiązań podatkowych...