Co Rząd robi w sprawie dostępności?
Jak napisałem w sąsiednim tekście - mamy już polskie tłumaczenie Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych przyjętej w ramach ONZ. Aktualnie "siedzę w kwestiach dostępności" więc pomyślałem, że warto dowiedzieć się czegoś na temat działań rządu w kwestii "technicznego" dostępu do informacji. Pewnie nie wszyscy wiedzą, że Sejm RP przyjął 1 sierpnia 1997 roku uchwałę zatytułowaną "Karta Praw Osób Niepełnosprawnych". Uchwała ta wzywała rząd i władze samorządowe do podjęcia działań ukierunkowanych na urzeczywistnienie praw osób niepełnosprawnych m.in. związanych z "dostępem do informacji" i "możliwością komunikacji międzyludzkiej". Pomyślałem, że napiszę w sprawie Konwencji do Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych...
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w przywołanej wyżej uchwale wzywał również Rząd Rzeczypospolitej Polskiej do składania corocznie, w terminie do dnia 30 czerwca, informacji o podjętych działaniach w celu urzeczywistnienia praw osób niepełnosprawnych. Zarówno sama uchwała Karta Praw Osób Niepełnosprawnych jak i coroczne sprawozdania Rządu opublikowano w internecie.
W ostatnio opublikowanej Informacji Rządu RP o działaniach podejmowanych w 2006 r. na rzecz realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych (PDF) (dokument z 25 czerwca 2007 r.) na temat WAI i dostępności witryn internetowych czytamy jedynie:
(...)
W roku 2006 prowadzono prace nad stworzeniem wersji strony internetowej adresowanej do osób niedowidzących/daltonistów oraz osób cierpiących na zaburzenia motoryczne i osób z zaburzeniami funkcji poznawczych. 19 na 33 z badanych instytucji udostępniło strony internetowe, bądź pracowało nad ich dostosowaniem dla osób niewidomych lub niedowidzących. Aby zapewnić wszystkim obywatelom możliwość komunikacji z urzędem poprzez portal internetowy i w znacznym stopniu ułatwić kontakt osobom niepełnosprawnym w kilku Ministerstwach/Urzędach zamówiono w 2006 roku wykonanie strony internetowej w wersji przystępnej dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Dzięki temu osoby te będą mogły wyświetlić strony z zastosowaniem stylów ułatwiających odczytanie zawartości (duże czcionki, schemat kolorów o wysokim kontraście).Strony te były wykonane w pełnej zgodności z międzynarodowymi wytycznymi na temat dostępności publicznych stron internetowych (m.in. W3C-WAI Web Content Accessibility Guidelines). Standard ten ma zapewnić szerszą dostępność stron internetowych między innymi dla osób niepełnosprawnych. Część instytucji poinformowało o rozpoczęciu prac projektowych nad serwisem zgodnym z tymi zaleceniami. Obecnie na części tych stron internetowych istnieje możliwość pobrania potrzebnych druków i formularzy oraz uzyskania informacji.
W dobie społeczeństwa informacyjnego komunikacja z klientem poprzez stronę internetową urzędu czy ministerstwa powinna być priorytetem dla instytucji publicznych. Konieczne jest podjęcie dynamicznych działań w celu zbudowania nowych lub rozpowszechnienia już istniejących standardów i narzędzi polepszających dostępność. Niezbędne jest również oddziaływanie na świadomość osób decydujących o polityce informacyjnej instytucji. Osoby te muszą zdawać sobie sprawę, że podejmowanie działań rutynowych jest obecnie daleko niewystarczające. Niektóre rodzaje niepełnosprawności utrudniają, a czasem nawet uniemożliwiają, korzystanie z informacji w standardowej formie i nawet szeroko rozumiana życzliwość i otwartość pracowników nie jest w stanie przełamać bariery komunikacyjnej. Przekazanie informacji osobom z sensoryczną i intelektualną niepełnosprawnością wymaga użycia alternatywnych form komunikowania się. Jak pokazuje przykład internetu, dostarczenie instytucjom gotowych narzędzi, czy zbioru zaleceń wydaje się skuteczną drogą do poprawy dostępności informacji. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach Działania 1.4 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) schemat b) zrealizował projekt pn.: „INFOSTART – badania dla przyjaznej administracji”, polegający na przeprowadzeniu badania ankietowego (statystycznego) i badania eksperckiego z elementami badań konsumenckich (fokusowego).
Celem badania ankietowego było zbadanie potrzeb społecznych - osób niepełnosprawnych, ich otoczenia instytucjonalnego, instytucji rynku pracy i pracodawców - odnośnie zakresu informacji, jakie powinny znaleźć się w portalu informacyjnym dla ww. grupy odbiorców. Celem badania eksperckiego było natomiast zbadanie potrzeb osób niepełnosprawnych w zakresie sposobu przekazywania informacji w formie elektronicznej. Efektem badania dotyczącego tworzenia stron internetowych dla osób niepełnosprawnych, jest opracowanie katalogu zasad przeznaczonych dla twórców i administratorów serwisów internetowych1.
(...)
Ubogo.
Stąd postanowiłem zapytać - korzystając z udostępnionego na witrynie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej formularza kontaktowego - czy w obszarze dotychczasowych zainteresowań Biura Pełnomocnika Rządu ds Osób Niepełnosprawnych leżała przyjęta w ONZ Konwencja i czy Rząd podejmuje może jakieś działania w celu jej ratyfikowania (wraz z protokołem dodatkowym). Zobaczymy, czy uzyskam jakąś odpowiedź.
A przy okazji: gdyby ktoś chciał pomóc mi w szukaniu regulacji prawnych dotyczących dostępności internetowych zasobów, to ja jestem otwarty na taki wkład... Warto przy tym zauważyć, że problematyka dostępności wykracza nieco poza kwestie niepełnosprawności, chociaż często właśnie wiązana jest z nimi. Dostępność to też problematyka informacji publicznej, standardów czy cyfrowego wykluczenia. Związana jest też z neutralnością technologiczną, a również z prawem konkurencji i konsumentów, wiąże się też z równym traktowaniem wszystkich obywateli przez administrację publiczną (w tym sensie - niezależnie od tego z jakiej przeglądarki, ew. innego narzędzia się korzysta), z informatyzacją i e-government... Dostępność to nie tylko problem osób niewidzących i niedowidzących.
W przypisie znajduje się odesłanie do raportu opublikowanego na stronach Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych . Odwiedzający tę witrynę przywitani zostaną informacją "Rekomendowana przeglądarka: MS IE 5.0+". Wersja dla osób niedowidzących oparta jest o ramki (poza tym wychodzi nawet poza 1024 na 780 px).
Niestety nie udało mi się za pierwszym podejściem znaleźć wspomnianego w informacji Rządu raportu... Być może dlatego, że Raport związany był z konferencją, która odbyła się 29 czerwca 2006 roku (czyli rok temu)? Wniosek z tej konferencji (zatytułowanej "Zwiększenie dostępności i użyteczności serwisów internetowych dla osób niepełnosprawnych") był następujący: "Twórcy i administratorzy serwisów internetowych powinni wprowadzić w życie zasady, które pozwolą uczynić stronę internetową bardziej przyjazną dla osób niepełnosprawnych". Ja bym postulował również zwiększenie przyjazności witryny również dla osób pełnosprawnych...
Za drugim podejściem znalazłem wyniki: Katalog zasad dla twórców i administratorów stron www (proszę pamiętać, że witryna oparta jest o ramki, więc URL teoretycznie się nie zmienia, a linkowanie do konkretnych zasobów jest nieco utrudnione). Zmuszając jednak przeglądarkę do odesłania do konkretnego zasobu może uda się Państwu otworzyć PDF'a: Korzystanie i postawy wobec Internetu Niepełnosprawny w sieci (uwaga na kodowanie liter)... Czytamy tam m.in.:
Oceniajc przystosowanie Internetu do potrzeb osb niepe¸nosprawnych nie naleýy zapomina o tym, iý postrzeganie
trudnoæci pracy w Internecie jest przede wszystkim pochodn rodzaju i stopnia upoæledzenia. Inaczej, bardzo ¸atwo
moýemy wpaæ w pu¸apk« nadmiernego optymizmu. W wi«kszoæci bowiem osoby niepe¸nosprawne nie napotykaj na
znaczce problemy i korzystaj z Internetu w taki sam sposb jak osoby zdrowe. Dopiero wgld w problemy mniejszo-
æci, przede wszystkim osb niewidzcych i g¸uchoniemych od urodzenia, pozwala oceni jak bardzo niedemokratycznym
narz«dziem jest Internet i jak wiele jest jeszcze do zrobienia w tym wzgl«dzie.
Celowo nie poprawiałem nic w tym cytacie.
Na marginesie - chciałbym wskazać interesujące źródło informacji na temat regulacji związanych z dostępnością w Wielkiej Brytanii: UK Resources for Web Accessibility and the Law. W Polsce brakuje mi takiego zasobu...
Materiały i komentarze dotyczące podobnych tematów gromadzę w działach accessibility i dostępność niniejszego serwisu.
- 1. Raport dostępny jest na stronie internetowej www.pfron.org.pl.
- Login to post comments
Piotr VaGla Waglowski
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>
raport_z_badan_2006.pdf
A u mnie ten pdf wygląda w porządku (xpdf, evince), przynajmniej jeśli chodzi o kodowanie.
To może ja się czepiam niepotrzebnie...
Bo przecież może być tak, że się czepiam, a problem leży po mojej stronie? W każdym razie zaznaczyłem tekst w Acrobat Readerze i wkopiowałem powyżej - taki mam efekt jak widać (Drupal obsługuje UTF-8, więc mogę bez problemu pisać tu cyrylicą, być może nie mogę skopiowac raportu z PFRONu...).
Tak czy inaczej - kodowanie liter to też problem dostępności.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Adobe Reader
Być może to wina oprogramowania po prostu. U mnie też pod Linuksem jak przekleję z PDF gdziekolwiek to pojawiają się krzaki. Może pod Windows jest inaczej ale nie chce mi się sprawdzać...
A Twoja "weryfikacja antyspamowa" jest wysoce niedostępna dla osoby z doskonałym wzrokiem - nie mam żadnych wad wzroku, a nie potrafię odczytać tego obrazka i usiłuję wysłać formularz po raz n-ty.
Pomanipulowałem
Weryfikacja antyspamowa jest wysoce niedostępna dla wszystkich. Dla mnie też jest sprawą dość nienaturalną. Spróbowałem pomanipulować nieco parametrami konfiguracyjnymi. Nie wiem czy jest lepiej, chociaż nadal nie jestem szczęśliwy wobec faktu, że to tam jest. Kasowanie 100 komentarzy wrzuconych przez spambota do kolejki moderacyjnej jest jednak wizją, przed którą nie chciałbym stawać ponownie.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Można inaczej
Można inaczej filtrować spamy z komentarzy.
http://sblam.com/
Mam się uzależnić?
Na podanej stronie jest opis, a w nim m.in:
Innymi słowy: ktoś (serwer, nad którym nie ja mam kontrolę) oceni treści, które ktoś inny chciałby zostawić za pomocą formularzy w tym serwisie.
W każdym razie dziękuje za ten link. Nadal jednak szukam rozwiązania.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Sblam
Oceni i tylko to - zakwalifikuje jako spam, jako potencjalny spam i jako OK wiadomość. Finalna decyzja co chcesz z tymi komentarzami zrobić i tak będzie zależała od Ciebie.
Przeczytałem
Przeczytałem dostępną dokumentacje. Nie jestem zachwycony tym rozwiązaniem. Sądzę, że jednak z czasem silniejszą rolę będzie odgrywało grodzenie zasobów (możliwość komentowania po wnikliwej weryfikacji tożsamości), chociaż rozproszony charakter detekcji treści "niepożądanych" też jest w pewien sposób kuszący. Zawsze jednak powstaje pytanie o to, kto ma kontrolę nad infrastrukturą.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Polecam zagadki typu
Polecam zagadki typu '2+2=?'. Są dostępne właściwie dla każdego kto jest w stanie korzystać z www i oferują nieograniczone możliwości utrudniania pracy botom (który przeskoczy "Ile to jest dwa razy trzy?").
Niestety są rzadkie i gotowe wtyczki istnieją tylko dla najpopularniejszych CMS-ów.
Popularniejszym rozwiązaniem jest reCAPTCHA . Oferuje obrazki, które są proste dla ludzi i jednocześnie trudne dla maszyn.
boty przeszły przez 2+2
Były w tym serwisie już ograniczenia związane z rozwiązywaniem takich zagadek jak powyżej. Spamboty potrafią już je rozwiązywać (a przynajmniej zaobserwowałem u siebie przejście spambotów przez takie zagadki). Trudniej spambotom byłoby odpowiedzieć na pytanie "Podaj nazwisko autora, który pisał o przyprawianiu gęby, a nie znalazł się w kanonie lektur szkolnych A. D. 2007". Chyba poświęce trochę czasu i przyjrzę się jak w środku zrobiony jest ten mechanizm "kapci" i czy nie da się go dostosować w miarę prosty sposób do tego typu Gombrowicza.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Nie tyle boty, co ich twórcy
Zmyślnością w omijaniu takich pułapek wykazują się nie tyle programy komputerowe, co ich twórcy.
Co do dzieł Gombrowicza, to podobno zastąpiono 'Ferdydurke' inną jego powieścią.
Tak, oczywiście
Nie chciałbym mitologizować spambotów. Oczywiste jest dla mnie, że to sprytni ich twórcy piszą algorytmy, które potem nimi powodują. W każdym razie już wiedzą jak zrobić, by spambot przeszedł przez popularne jako ochrona równanie matematyczne zaproponowane do rozwiązania przez człowieka na forum.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Problemy nierozstrzygalne
Pytaj o to, ile jest 2+2, ale w taki sposób, aby każdy człowiek wiedział, że trzeba wpisać cokolwiek, tylko nie 4 :)
antyspam - blokada czasowa
Trzeba podnieść poziom trudności działań matematycznych - to wyeliminuje spam jak i głupie komentarze.
Innym pomysłem może być wprowadzenie blokady czasowej, tak żeby nie dało się wysłać komentarza wcześniej niż np. 15 sekund od wejścia na stronę. Botom wysyła komentarz w ciągu chwili i nie będzie mu się kalkulowało tracenie czasu na niezbędny postój.
Może odpytywanie z treści felietonu?
Analiza treści tekstu napisanego w języku naturalnym jest bardzo trudnym problemem obliczeniowym. Wystarczy zadawać komentatorom pytanie, na które odpowiedź znajduje się w treści samego felietonu. Tylko że do każdego felietonu będziesz musiał takie pytanie wymyślić -- coś za coś.