VaGla.pl w raportach, opracowaniach i odpowiedziach na interpelacje

Od jakiegoś czasu staram się śledzić interpelacje poselskie i odpowiedzi na nie. Zwłaszcza, gdy dotyczą prawa nowych technologii i są związane z internetem. Skoro - jak się wydaje - są to urzędowe dokumenty (a więc nie są przedmiotem prawa autorskiego - co wynikałoby z art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) - gromadzę je (w miarę wolnego czasu) w dziale interpelacje niniejszego serwisu. Do napisania tej notatki popchnęło mnie odkrycie, które poczyniłem z pewnym zaskoczeniem: oto na niniejszy serwis internetowy powołano się w dwóch odpowiedziach na interpelacje poselskie. Kiedy to zauważyłem poczułem się z siebie dumny, jednocześnie zacząłem się zastanawiać...

Na serwis VaGla.pl Prawo i Internet powołano się w Odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu Eugeniusza Wróbla - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 4669 w sprawie nieuczciwej reklamy w Internecie oraz Odpowiedzi ministra transportu Jerzego Polaczka na interpelację nr 2856 w sprawie dopuszczalnych form reklamy w Internecie oraz wprowadzenia instrumentów prawnych ochrony jego użytkowników. W pierwszej odpowiedzi serwis został uznany za potwierdzające "tezy z piśmiennictwa": "Kolejną ustawą, której przepisy również znajdą zastosowanie w przypadku reklamy internetowej, jest ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2002 r. Nr 144, poz. 1204 z późn. zm.), co potwierdzają również tezy z piśmiennictwa" i tu, w przypisie, link do tekstu Wyskakujące okienko to nie spam?, ale bez podania nazwiska, tytułu tekstu, ani autora. W drugiej odpowiedzi zaś już z imienia i nazwiska oraz z tytułu tekstu: "W literaturze trafnie zauważa się, że każdy system teleinformatyczny może mieć kilka różnych oznaczeń umożliwiających porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej (por. - P. Waglowski, Adres elektroniczny, materiał dostępny w serwisie www.vagla.pl). Jest to związane z faktem, że postać, jaką przybiera dane oznaczenie systemu teleinformatycznego (znak, symbol), bezpośrednia zależna jest od stosowanych protokołów sieciowych...". Powtórzono również manewr z "potwierdzeniem w tezach piśmiennictwa", jak wyżej.

Wzruszyłem się. Prawie dziesięć lat prowadzenia serwisu (minie w styczniu 2007) i okazuje się, że materiały tu zgromadzone nie stoją na tak marnym poziomie, by nie przywoływać ich w odpowiedziach na interpelacje poselskie. Niniejszy serwis powstał jako projekt hobbystyczny, efekt intelektualnego uwierania w głowie autora. Okazało się jednak, że mam już swój własny wkład w rozwój polskiej demokracji. Zostanie po mnie jakiś ślad (jeszcze tylko zbudować dom i spłodzić syna, bo drzewo już zasadziłem).

Artykuł Adres elektroniczny istotnie dostępny jest w zasobach niniejszego serwisu. Trzeba jednak dodać, że artykuł ten opublikowany był również w formie tradycyjnej. Cytować go można jako: P. Waglowski, Adres elektroniczny [w] J. Kisielnicki, J. K. Grabara, J. S. Nowak (red.) Informatyka w gospodarce globalnej - problemy i metody. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa-Szczyrk 2003, str. 469 (o czym wspomniałem przy tekście). W odpowiedzi przywołano jednak serwis, nie zaś opublikowany drukiem artykuł.

Skoro na serwis powołano się w odpowiedzi na interpelacje, to postanowiłem pogrzebać w Sieci w poszukiwaniu innych śladów serwisu w "oficjalnych opracowaniach". Okazuje się, że serwis VaGla.pl Prawo i Internet zaistniał również w takich dokumentach i publikacjach jak:

• Specyfika ryzyka bankowości elektronicznej (PDF) Jakub Henryk Górka, Materiały i Studia zeszyt nr 205, Departament Komunikacji Społecznej Narodowego Banku Polskiego, kwiecień 2006.
• Informacja na temat działań społeczności międzynarodowej na rzecz objęcia Internetu systemem prawa przy jednoczesnej ochronie swobody wypowiedzi i informacji (PDF), Departament Strategii i Analiz, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Warszawa, grudzień 2005 r. (7 odesłań do różnych tekstów opublikowanych w serwisie)
• Elektroniczna gospodarka w Polsce, RAPORT 2005 (PDF) Praca zbiorowa pod redakcją Marcina Kraski, Instytut Logistyki i Magazynowania na zlecenie Ministerstwa Gospodarki, Poznań 2005 (zacytowano moją złotą myśl: "Informatyzacja administracji publicznej to nieuchronna konieczność. Będzie postępowała stopniowo, podobnie jak stopniowo będzie postępowała standaryzacja, normalizacja, a regulacje obrosną orzecznictwem i praktyką stosowania prawa", która znalazła się w tekście Czy będzie nowy cud nad Wisłą?, jednakże bez podania bliższych danych bibliograficznych, poprzestano na wskazaniu URL serwisu http://prawo.vagla.pl)
• Autorzy Zeszytów prawniczych Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu (PDF) (Rok I 2(2)2004) dotarli przez Sieć do opublikowanego w niniejszym serwisie tekstu "Niechciana reklama" autorstwa Krzysztofa Gienasa
• W Przeglądzie Rządowym (PDF) z czerwca 2003 roku, wydawanym przez Cnetrum Informacyjne Rządu, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, opublikowano Raport Zespołu do spraw przeciwdziałania naruszeniom prawa autorskiego i praw pokrewnych "Przestrzeganie prawa autorskiego i praw pokrewnych w Polsce", gdzie jako autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet figuruję wśród osób, "które w sposób szczególny przyczyniły się do powstania raportu".
• Serwis jest wymieniony również przez Raport The Legal and Market aspects of electronic signatures (Study for the European Commission - DG Information Society, 2005)
• Jest również Biała Księga Nowego BIP przygotowana i opublikowana w marcu 2006 roku przez Departament Informatyzacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, jednak w tym przypadku jestem współautorem opracowania, ale ślad serwisu został.

Dodam jeszcze, że Helsińska Fundacja Praw Człowieka we wniosku o dopuszczenie opinii Fundacji skierowanym do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Fundacja pragnie występować w charakterze „przyjaciela sądu”) wskazała mój serwis jako miejsce dyskusji na temat sprawy K.U. - Finland/Finlande (No 2872/02) i jej podobnych (por. Niemożność wskazania sprawcy przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka)…

Niedawno podzieliłem się z Tomaszem Kulisiewiczem pewną refleksją. Chodziło mi o to, że te internetowe źródła są niezwykle ulotne. Bo "kiedy przyjdzie także po mnie Zegarmistrz Światła purpurowy", to przecież nie będzie komu tego serwisu dalej pielęgnować, nie będzie komu przedłużyć abonamentu domeny... Ba! Nie będzie nawet osoby, która znałaby hasła dostępu do panelu administracyjnego, by podzielić się z czytelnikami, iż właśnie ten Zegarmistrz przyszedł i że nie należy spodziewać się dalszej aktualizacji serwisu. Z czasem zasoby znikną, bo przecież provider nie będzie miał praw do ich publikowania. Ulotność źródeł internetowych to poważna sprawa. Dlatego warto chyba od czasu do czasu publikować drukiem zgromadzone online materiały. Wiadomo o co chodzi - egzemplarze obowiązkowe w głównych bibliotekach, półki w domach czytelników, etc... Tylko czy faktycznie wszystko nadaje się do druku? Nie było tu korekty redakcyjnej, większość notatek sporządziłem "na szybko". Jest ich tu prawie siedem tysięcy - gdyby przenieść to do postaci drukowanej powstałoby coś na kształt "dzieł zebranych Lenina" (a przynajmniej objętościowo byłoby zbliżone). Serwis to baza danych - w wielu notatkach znajdują się wzajemne powiązania z innymi tekstami. Chociaż czytelnicy zgłaszają mi już problemy z tym, iż trudno im coś w serwisie znaleźć (jak mówiłem – prawie siedem tysięcy notatek, tekstów, felietonów, wpisów...), to jednak dzięki budowie bazodanowej i dzięki temu, że to wszystko opublikowane online - dzięki temu czasem jednak da się coś znaleźć.

Internet w Polsce ma raptem 15 lat. Myślę sobie, że wiele osób nie zastanawia się nad tym, co się stanie ze zgromadzonymi i opublikowanymi w Sieci materiałami, gdy Zegarmistrz zacznie przychodzić po kolejnych autorów blogów, serwisów, opracowań (nie, nie mam depresji, chociaż faktycznie ostatnio jestem nieco zmęczony) (por. felieton Archiwizacja oceanów informacji).

Zupełnie na marginesie rozważań o Zegarmistrzu powstaje pytanie "jak cytować"? Istnieje w tym zakresie nawet Polska Norma "PN-N-01152-13:2000 - Opis bibliograficzny. Dokumenty elektroniczne". W tej normie "podano zasady sporządzania opisu bibliograficznego dokumentów elektronicznych. Ustalono elementy opisu i określono podstawowe źródła, z których są przejmowane dane. Omówiono reguły podawania poszczególnych elementów opisu. Można sięgnąć również do takich źródeł jak Wikipedia:Formatowanie informacji bibliograficznych w biografiach autorów. Jest standard MLA (The Modern Language Association; por. What Is MLA Style?); można też sięgnąć do zasad American Psychological Association zebranych w APA Style. A jak się dowiedziałem z tekstu Dokument elektroniczny a sprawa polska autorstwa sławnego Marcina Malinowskiego z serwisu osiolki.net: warto sięgnąć również do zasad Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego: Instrukcje i regulaminy IINiB UJ. Cytowanie internetowych źródeł to również interesujący problem, ale cytowanie nie załatwia dostępności zasobów po pewnym czasie, chociaż ślad ulotnej, bo cyfrowej, twóczości zostaje, jeśli cytujące opracowanie wydane zostało drukiem (por. felieton Bijące źródła i problemy odnośników)...

A na zakończenie tego wpisu wspomnę, że od jakiegoś czasu zacząłem nosić się z pomysłem pisania "interpelacji". Mogłyby być potem wykorzystane przez jakiegoś posła, który korzystając z przyznanego mu prawa wnosiłby je (jeśliby chciał) w Sejmie, a potem ktoś z administracji rządowej stawałby przed trudnym zadaniem odpowiedzi na nie. Uważam, że jest to ciekawa forma ekspresji. Skoro standardem stały się RFC (Request for Comments - "prośby o komentarze" przygotowywane w ramach The Internet Engineering Task Force, które działa jako "wydzielona grupa" stowarzyszenia Internet Society), skoro Krzysztof Daukszewicz może pisać swoje "List do Pana Hrabiego", to chyba pisanie takich „interpelacji do wykorzystania” również można by uznać za uprawnioną formę literacką? Gorzej, gdy w odpowiedzi na taką interpelację przedstawiciel ministra powołałby się na mój własny serwis internetowy.

Aktualizacja z górę osi czasu: Ja to mogłem przeoczyć? Rejestracja "stron WWW" w interpelacji z V kadencji.