Czy złamano procedurę unijną?

Irlandzki Minister Sprawiedliwości Michael McDowell ma zamiar argumentować przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości, że podczas procesu prawodawczego organy Unii Europejskiej złamały prawo przyjmując dyrektywę o retencji danych.

Chodzi oczywiście o przyjętą właśnie (14 grudnia) dyrektywę, która uchwalona została w drodze współdecyzji (z udziałem zarówno Komisji, Parlamentu jak i Rady).

Serwis EU Observer przynosi więcej informacji na temat stanowiska Ministra Irlandii (oraz okoliczności). Jego zdaniem przyjęcie dyrektywy w ramach procedur pierwszego filaru jest naruszeniem prawa, gdyż regulacje związane ze ściganiem przestępstw (dyrektywa ma za zadanie - wedle inicjatorów procesu prawodawczego - dawać narzędzia do walki z poważną przestępczością i terroryzmem) powinny być przyjmowane w procedurze trzeciego filaru unijnego. Oznacza to, że kompetencje w tym zakresie powinna mieć wyłącznie Rada, a do podjęcia decyzji wymagana jest jednomyślność wszystkich jej członków - a więc rządów państw tworzących UE. W związku z tym, że Irlandia nie zgadza się na przyjęte właśnie normy, i w procedurze trzeciego filaru z pewnością zgłosiłaby swoje veto (blokując decyzję Rady) - teraz podjęto konsultacje z irlandzkim prokuratorem generalnym dotyczące możliwości zaskarżenia dyrektywy do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Minister sprawiedliwości Słowacji podziela stanowisko, zgodnie z którym naruszono zasady proceduralne, chociaż Słowacja zgodziła się z treścią przyjętej właśnie dyrektywy (wcześniej Słowacja należała do grupy trzech państw, które głosowały przeciwko propozycjom w ramach prac Rady).

W "Prostym przewodniku po eurożargonie" opublikowanym na stronach unijnych czytamy w odniesieniu do Filarów UE:

Unia Europejska podejmuje decyzje w trzech różnych dziedzinach (obszarach polityk), zwanych również trzema "filarami" UE.

• Pierwszy filar jest "dziedziną wspólnotową", obejmującą większość wspólnych polityk, w której decyzje podejmowane są na podstawie "metody wspólnotowej" (patrz poniżej) – z udziałem Komisji, Parlamentu i Rady.
• Drugi filar to Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, w której decyzje podejmowane są jedynie przez Radę.
• Trzeci filar to "współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych", w której – tak jak i w poprzednim przypadku – Rada podejmuje decyzje.

W ramach pierwszego filaru, Rada zwykle podejmuje decyzje "kwalifikowaną większością" głosów (patrz poniżej). W pozostałych filarach, decyzje Rady muszą być jednomyślne, czyli mogą zostać zablokowane przez veto każdego z krajów.

Jeżeli Rada podejmie odpowiednią decyzję, to może zastosować "most wspólnotowy" (patrz poniżej) w celu przeniesienia pewnych zagadnień z trzeciego do pierwszego filaru

Znajdujemy tam również wyjaśnienie określenia "Most wspólnotowy":

"Jest to procedura przenoszenia pewnych zagadnień z trzeciego "filaru" UE (patrz powyżej) do pierwszego filaru, aby mogły być objęte metodą wspólnotową (patrz niżej). Wszelkie decyzje na temat zastosowania mostu muszą zostać podjęte jednomyślnie przez Radę, a następnie ratyfikowane przez każde Państwo Członkowskie"

"Metoda wspólnotowa" zaś: "to zwykła metoda podejmowania decyzji przez UE, w której Komisja składa wniosek Radzie i Parlamentowi, które następnie go rozpatrują, proponują zmiany i ostatecznie przyjmują go jako prawo UE. W tym procesie często konsultowane są również inne organy, takie jak Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów"