Organizacje pozarządowe przyglądają się procesowi stanowienia prawa "ponownego wykorzystania informacji"

"Mimo że konsultacje nad Założeniami nie zostały ogłoszone, do wyrażenia opinii zostały zaproszone 3 arbitralnie wybrane, organizacje. Jest to fakt niepokojący i należy mu przeciwdziałać. W związku z tym postanowiono, że w najbliższym czasie zostanie opublikowany artykuł o tym dlaczego organizacje powinny zainteresować się Założeniami i problematyką" - to jeden z wniosków płynących z wczorajszego spotkania kilku organizacji pozarządowych, zainteresowanych pracami nad ustawą o ponownym wykorzystaniu informacji z sektora publicznego. Dziś również do MSWiA został wysłany wniosek o udostępnienie informacji publicznych, które dotyczą procesu stanowienia prawa, które ma dokonać transpozycji dyrektywy Re-use... Tymczasem trwa też dyskusja na temat komercyjnego wykorzystania informacji z sektora publicznego.

Notatka ze spotkania organizacji pozarządowych opublikowana jest na stronach Pozarządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele ośmiu organizacji pozarządowych. Reprezentowane były: Stowarzyszenie art.61, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Koalicja Otwartej Edukacji, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Fundacja Panoptykon, Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich, Stowarzyszenie Ścieżka.

Z notatki wynika, że odnośnie trybu konsultacji nad Założeniami (por. Otóż i są założenia do "projektu ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji publicznej") organizacje skonstatowały:

1. Mimo że konsultacje nad Założeniami nie zostały ogłoszone, do wyrażenia opinii zostały zaproszone 3 arbitralnie wybrane, organizacje. Jest to fakt niepokojący i należy mu przeciwdziałać. W związku z tym postanowiono, że w najbliższym czasie zostanie opublikowany artykuł o tym dlaczego organizacje powinny zainteresować się Założeniami i problematyką. Udostępniony zostanie również list, który zainteresowane organizacje będą mogły wysłać do MSWiA i w ten sposób zasygnalizować, że również są zainteresowane udziałem w konsultacjach.

2. Należy ustalić tryb, w jakim toczyć się będą dalej prace nad wdrożeniem Dyrektywy 2003/98/WE.

3. Tam, gdzie to możliwe pracować nad tworzeniem przykładów otwartego procesu stanowienia prawa (np. posiłkując się doświadczeniami osób pracujących nad listem o procesie stanowienia prawa skierowanym do Premiera Donalda Tuska http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci/479374.html)

Na marginesie - dowiedziałem się właśnie, że dziś do MSWiA został skierowany wniosek na zasadzie art 61 Konstytucji RP o udostępnienie informacji publicznej. Wnioskodawca poprosił MSWiA o udostępnienie m.in.:

• opinii ekspertów dotyczących implementacji Dyrektywy 2003/WE/98 z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego,
• opinii ekspertów dotyczących zakresu nowelizacji ustawy o dostępie do informacji publicznej, w szczególności niżej wskazanych ekspertów:
• Grzegorz Sibiga,
• Xawery Konarski,
• Grażyna Szpor,
• Teresa Górzyńska,
• Wojciech Nowak,
• Michał Bernaczyk.
• harmonogramu prac nad nowelizacją ustawy o dostępie do informacji publicznej,
• listę organizacji wraz z treścią zaproszenia włączonych w proces konsultacji projektu założeń ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji publicznych stworzonych w celu implementacji Dyrektywy 2003/WE/98 z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego,
• odpowiedzi (stanowiska) jakie zostały przesłane do MSWiA przez organizacje zaproszone do konsultacji Dyrektywy 2003/WE/98 z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego,
• wyniki uzgodnień międzyresortowych (dokumenty przesłane przez poszczególne ministerstwa),
• harmonogram prac nad implementacją Dyrektywy 2003/WE/98 z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego.

Wracając do opublikowanej relacji ze spotkania organizacji pozarządowych: zebrane na tym spotkaniu organizacje dyskutowały również nad pewnymi kwestiami merytorycznymi i doszły do następujących konkluzji (i wątpliwości):

1. Możliwe wprowadzenie warunków udostępniania (licencji), które de facto mogą działać na szkodę małych i średnich przedsiębiorstw. Dlatego należy je zachęcić do wyrażenia opinii (szczególnie te małe, np. zrzeszone w regionalnych izbach).

2. Ponowne wykorzystanie informacji publicznej a rozliczalność instytucji publicznych przez społeczeństwo – zbyt restrykcyjne warunki licencji mogą zamknąć drogę dla społecznej kontroli władzy (instrumenty internetowe służące rozliczeniu władzy przez obywateli, będą w miarę digitalizacji informacji publicznych coraz popularniejsze, nie można ich ograniczyć wyłącznie do tworzonych non-profit przez organizacje pozarządowe - np. www.sejmometr.pl, który jest tworzony przez osobę prywatną).

3. Kwestia związana z ostatnią sprawą http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/29376EC872 (dostęp do wyroków sądów powszechnych). W zasadzie problem dotyczy problemu dostępu do informacji o prawie. Można powiedzieć, że firmy dostarczające programy takie jak LEX lub LEGALIS mogą być przeciwko jakiemukolwiek otwieraniu dostępu do tych informacji ponad to, co jest robione obecnie.

4. Wszystkie kwestie związane z technologią, które przy okazji tych rozwiązań można by rozstrzygnąć. Z wymienionych na spotkaniu:

• Ujednolicenie formatów opublikowywanych informacji (przy zachowaniu zasady, że powinny być możliwe do przetworzenia),
• Obowiązki spoczywające na instytucjach udostępniających informacje dotyczących rzetelności publikowanych informacji i ponoszenia odpowiedzialności za dane wadliwe lub niekompletne.

5. Odpowiedzialność osoby ponownie wykorzystującej informacje publiczne – w jakisposób chronić przed manipulacją publicznymi danymi.

6. Zastanowić się należy czy licencja w Założeniach proponowana do wprowadzenia rozporządzeniem nie powinna stanowić części ustawy.

7. Kwestia licencji i jej charakteru – na spotkaniu przeważały głosy, że licencja powinna być otwarta i bezpłatna.

8. Problematyka organizacji pozarządowych – w jaki sposób nowe prawo będzie dotyczyło organizacji i jakie nałoży na nie ew. obowiązki.

9. Kwestia cyfryzacji danych i tego, kto za nie realnie zapłaci.

Są też kolejne notatki dr Marka Jerzego Minakowskiego, który przygląda się problematyce Re-use od strony komercyjnie działającego podmiotu:

• Baza PESEL powinna być w public domain
• Jak zarobić na re-use: poszukiwanie skarbów na śmietniku