Edukacja medialna: Filmoteka szkolna

Zgodnie z zapowiedzią (por. Upowszechniajcie wiedzę o edukacji medialnej) publikuję nagranie z wystąpienia p. Agnieszki Odorowicz, Dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, która w ramach spotkania "Forum edukacji medialnej" przedstawiła projekt "Filmoteka szkolna". Trochę trwało nim opublikowałem nagranie, gdyż serwis Google Video odmówił współpracy i postanowiłem dać szansę serwisowi Vimeo. To również przyczynek do medialnej edukacji - warto dbać o klienta (a z czasem i tak nie wiadomo co się stanie z filmami załadowanymi do różnych, zewnętrznych serwisów wideo).

Odnośnie projektu Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej - założenie było następujące: edukacja filmowa jest integralną częścią kształcenia i wychowania kulturalnego, na wychowaniu wrażliwego i świadomego odbiorcy sztuki filmowej powinno zależeć nam wszystkim, jest możliwe włączenie wiedzy o filmie do edukacji szkolnej (w ramach przedmiotów: wiedza o sztuce, historia, język polski, wychowanie obywatelskie, oraz innych). Po przeprowadzeniu wstępnego rekonesansu Polski Instytut Sztuki Filmowej postanowił dać szkołom pewne instrumenty. Napisano program edukacji dla uczniów szkół ponadpodstawowych oraz zaproszono do współpracy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (główny partner), Ministerstwo Edukacji Narodowej, Telewizję Polską, Kino Polska, Szkołę Filmową.

Wypracowano program "Filmoteka szkolna", który w istocie polega na wyposażeniu szkół w 55 filmów (fabularnych, dokumentalnych oraz animowanych, ułożonych w 26 cykli tematycznych), dodatkowo projekt zakłada dostarczenie nauczycielom podręczników (broszur), a także uruchomienie portalu internetowego. 14200 szkół ma otrzymać takie zestawy we wrześniu tego roku. Koszt całkowity tego projektu (dostarczenie zestawu filmów, podręczników oraz uruchomienie portalu) wyniósł 3 miliony złotych (w to jeszcze trzeba wliczyć koszty renowacji starych filmów).

Tu mówimy o pierwszym etapie projektu: filmy polskie. Planowany jest również drugi etap: filmy zagraniczne, a koszt tego drugiego etapu, który ma być zrealizowany za rok, ma wynieść od 22 do 25 milionów złotych (ponieważ "nie uda się pozyskać licencji na filmy, które są w kanonie sztuki filmowej na poziomie cen, jakie udało się uzyskać dla filmów polskich"). Odnośnie pierwszego etapu (czyli polskich filmów) dyrektor Odorowicz zwróciła uwagę na problem "nieuporządkowanych praw do starych filmów", czy braku "odpowiedniego pola eksploatacji" (bezpłatna eksploatacja w szkołach w celach edukacyjnych - i tu cytat: "organizacje zbiorowego zarządu nie bardzo miały na to stawki")...

Tymczasem zastanawiam się jak ten temat powiązać z art. 27 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który brzmi:

Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego
utworu.

Zasada jest taka, a wynika ona z art. 34 ustawy, że:

Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.

I w tym kontekście może nie jest dziwne, że organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi nie miały stawek, gdyż korzystanie z utworów w szkołach mieści się w ramach niezwiązanego z opłatami na rzecz twórców, dozwolonego użytku. Mylę się? Oczywiście co innego szkoła, a co innego pilotujący projekt Polski Instytut Sztuki Filmowej, który pozyskuje filmy, ogłasza przetarg na tłoczenie nośników, etc.

Prezentacja p. Agnieszki Odorowicz, Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w serwisie Vimeo: Filmoteka szkolna a edukacja medialna. Na obejrzenie wystąpienia należy przeznaczyć 16 minut.

Przy okazji zastanawiam się, czy w takim projekcie będzie miejsce na animowaną produkcję the Big Buck Bunny (por. Wielki królik wstrząśnie filmowym światem) oraz na omówienie takiego narzędzia jak Blender... A za kilka dni kolejne spotkanie forum edukacji medialnej.