Europejskie podejście do umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym

Komisja Europejska pochyla się nad problemem umiejętności korzystania z mediów przez Europejczyków. Nowa dyrektywa nakłada na nią pewne obowiązki związane z "Umiejętność korzystania z mediów odnosi się do sprawności, wiedzy i osądu, które pozwalają konsumentom skutecznie i bezpiecznie używać mediów" - możemy przeczytać w preambule do Dyrektywy 2007/65/WE. Komisja uważa, że umiejętność korzystania z mediów oznacza m.in.: "rozumienie znaczenia praw autorskich, zarówno z perspektywy konsumentów jak i twórców treści". To jeden z elementów (inne to np. kształtowanie świadomości i wiedzy na temat dziedzictwa filmowego, wspieranie nabywania medialnych produkcji audiowizualnych oraz umiejętności w zakresie kreatywności...). Komisja wezwała do organizowania w 2008 roku "wydarzeń poświęconych wymianie dobrych praktyk w zakresie umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym". Oho! Będzie się działo.

Zgodnie z postanowieniami nowej dyrektywy: "Nie później niż dnia 19 grudnia 2011 r., a następnie co trzy lata, Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy, a w razie potrzeby przedkłada wnioski służące jej dostosowaniu do postępu w dziedzinie audiowizualnych usług medialnych; bierze przy tym pod uwagę przede wszystkim najnowsze osiągnięcia techniczne, konkurencyjność sektora oraz stopień umiejętności korzystania z mediów w każdym z państw członkowskich...".

Europejskie podejście do umiejętności korzystania z mediów można zacząć śledzić od dokumentu Komisji, zatytułowanego "Europejskie podejście do umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym" (PDF) (to stąd wziąłem cytaty umieszczone we wstępie tej notatki). Czytamy tam również m.in.:

Umiejętność korzystania z mediów jest definiowana jako zdolność do korzystania z mediów, rozumienia i krytycznej oceny różnych aspektów mediów i ich treści oraz porozumiewania się w różnych kontekstach. Ta definicja została zatwierdzona przez większość respondentów biorących udział w konsultacji publicznej oraz członków grupy ekspertów ds. umiejętności korzystania z mediów7. Środki masowego przekazu są mediami skierowanymi do szerokiego kręgu odbiorców za pośrednictwem różnych kanałów dystrybucji. Wiadomości medialne obejmują kreatywne i informacyjne treści zawarte w tekście, dźwięku i obrazach, przekazywane za pośrednictwem różnych form komunikacji, w tym telewizji, kina, wideo, stron internetowych, radia, gier wideo i wirtualnych społeczności.

Europejskie podejście do umiejętności korzystania z mediów powinno obejmować wszystkie media. Różne poziomy umiejętności korzystania z mediów obejmują:

• łatwość korzystania ze wszystkich istniejących mediów, od gazet po społeczności wirtualne;
• aktywne korzystanie z mediów poprzez, między innymi, interaktywną telewizję, używanie wyszukiwarek internetowych albo udział w społecznościach wirtualnych i lepsze wykorzystywanie potencjału mediów w dziedzinie rozrywki, dostępu do kultury, międzykulturowego dialogu, uczenia się i codziennych zastosowań (np. poprzez korzystanie z biblioteki, podcast);
• posiadanie krytycznego podejścia do mediów odnośnie ich jakości i treści (np. zdolność oceny informacji, stosunek do reklam w różnych mediach, inteligentne używanie wyszukiwarek);
• kreatywne używanie mediów, skoro ewolucja technologii medialnej i wzrastająca obecność Internetu jako kanału dystrybucji pozwala stale rosnącej liczbie europejczyków na tworzenie i rozpowszechnianie obrazów, informacji i treści;
• rozumienie ekonomii mediów oraz różnicy między pluralizmem a własnością mediów;
• świadomość w zakresie zagadnień związanych z prawami autorskimi, które są niezbędne dla „kultury legalności”, w szczególności dla młodszej generacji występującej zarówno jako konsumenci i producenci treści.

Celem niniejszego komunikatu nie jest zajęcie się tymi wszystkimi kwestiami, ponieważ wiele stanowi już przedmiot bieżących inicjatyw, a skoncentrowanie się na niektórych z nich.

(...)

Unijne ramy prawne dotyczące treści także zajmują się kwestią umiejętności korzystania z mediów. Na przykład dnia 20 grudnia 2006 r. przyjęto zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony małoletnich i godności ludzkiej oraz prawa do odpowiedzi w związku z konkurencyjnością europejskiego sektora usług audiowizualnych i informacyjnych. W zaleceniu podkreśla się znaczenie rozwoju programów w zakresie umiejętności korzystania z mediów przez państwa członkowskie i zaleca się podjęcie szeregu konkretnych działań przez państwa członkowskie i Komisję w tej dziedzinie. Przykładami takich działań są: zachęcanie przemysłu audiowizualnego i usług informacyjnych online do unikania i zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, religię albo wyznanie, niepełnosprawność, wiek albo orientację seksualną, bez naruszania wolności wypowiedzi lub prasy; ustanowienie kodeksów postępowania we współpracy z profesjonalistami i organami regulacyjnymi na szczeblu krajowym i wspólnotowym; wspieranie środków zwalczania wszystkich nielegalnych, szkodliwych dla
nieletnich, działań w Internecie. Komisja pragnie również zwrócić uwagę na fakt, że wszystkie państwa członkowskie, z wyjątkiem jednego, a także Wspólnota Europejska, podpisały Konwencję Narodów Zjednoczonych (ONZ) Praw Osób Niepełnosprawnych.
Artykuł 21 zawiera zobowiązanie do zachęcenia środków masowego przekazu, w tym dostawców informacji przez Internet, do udostępnienia ich usług osobom niepełnosprawnym.

Zgodnie z zasadą pomocniczości, władze krajowe ponoszą główną odpowiedzialność za uwzględnienie umiejętności korzystania z mediów w programach szkolnych na wszystkich szczeblach. Rola pełniona przez władze lokalne jest także bardzo istotna, ponieważ są one bliżej obywateli i wspierają inicjatywy w nieformalnym sektorze edukacji. Ostatnio zatwierdzony tekst dyrektywy audiowizualnej zawiera motyw odnoszący się do umiejętności korzystania z mediów, a art. 26 przewiduje obowiązki w zakresie sprawozdawczości dla

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego do 11 lutego czekało na uwagi do tego dokumentu... Tak.

Podobne doniesienia gromadzę w dziale edukacja niniejszego serwisu.