Czarna lista Beniamina

Niedawno odnotowałem podpisanie umowy pomiędzy Ministrem Edukacji a Katolickim Centrum Kultury, na mocy której wszystkie osoby fizyczne, szkoły i inne jednostki organizacyjne systemu oświaty będą miały dostęp do programu Beniamin. Dziś znamy już czarną listę Beniamina. Blokowane są takie słowa jak "blog", "blox", ale również "homiki pl" (trochę się rozczarowałem, że pod tą domeną nie ma nic o sympatycznych futrzakach, ale uznałem, że to dziwne, iż blokuje się homiki).

Listy publikuje serwis pornel.net (pewnie też blokowany?). Wśród haseł na "liście gen" poza takimi, które mają zabarwienie pornograficzno-erotyczno-seksualne, znalazły się też takie jak (to tylko przykłady):

• mam ukonczone 18 lat
• narkotyki
• blog
• blox
• cafe gazeta pl
• homiki pl

Twórcy programu uznali, że należy blokować wszystko, co związane z homoseksualizmem („gejowski”, „gej”, „gejowska”). W pierwszym momencie myślałem, że homiki.pl to może coś o homikach, ale wszedłem sprawdzić, no i okazało się, że to również serwis poświęcony homoseksualizmowi. Na tej stronie zapoznałem się z historią niedawnego odwołania przez ministra - wicepremiera dyrektora Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w związku z wydaniem polskiej wersji poradnika Rady Europy dla nauczycieli, gdzie w dziale "tolerancja" "Rada Europy zaproponowała przeprowadzanie dyskusji ze środowiskami LGBT". Pisze o tym Rzeczpospolita w tekście Czy decyzja ministra jest zgodna z prawem:

Powodem odwołania przez ministra edukacji narodowej dyrektora Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli było "lansowanie zasady współpracy między środowiskami uczniowskimi a homoseksualnymi" (cytat za stroną internetową Ministerstwa Edukacji Narodowej), zawarte w podręczniku "Kompas - edukacja o prawach człowieka w pracy z młodzieżą". Podręcznik, opracowany pod auspicjami Rady Europy, traktował o prawach człowieka, znaczeniu wartości tolerancji i przeciwdziałaniu dyskryminacji.

Do dzisiaj nie słyszałem nic o serwisie homiki.pl, hmmm... Zastanawiam się z kim rozmawiać, by wpisał "vagla pl" na listę blokowanych słów w takich programach do ochrony dzieci przed szkodliwymi treściami. To przecież darmowa promocja.

Wracając do Beniamina - można również zablokować opcjonalnie (wybierając z listy) komunikatory, serwery poczty, serwery list dyskusyjnych (w tym niusy.onet.pl czy forum.gazeta.pl)... Ciekawy materiał do analizy.

Właśnie dlatego postulowałem w toczącej się dyskusji (przeczytaj: Zaczną filtrować dostęp w szkołach wraz z komentarzami pod tekstem) konieczność ujawnienia sposobu blokowania treści (zarówno algorytmu jak i ewentualnych haseł, które są blokowane; na razie znamy listę "zaszytych" i niekonfigurowalnych z poziomu programu haseł programu, algorytm działania nadal jest nieznany). Taki społeczny audyt jest w moim odczuciu koniecznym elementem systemu, jeśli przyjmie się, że blokowanie tego typu jest rozwiązaniem akceptowalnym. Nadal uważam, że stanowi jedynie pewną protezę, gdyż - jak powiedział jeden z dyskutantów (już teraz nie pamiętam gdzie to czytałem) – „nic nie zastąpi nauczyciela, który jest na lekcji obecny ciałem i duchem”.

Skąd znamy listę? Uzyskał ją Andrzej Licznierski-Godziuk, o czym można przeczytać na stronie sygnowanej jego nazwiskiem:

Napisałem dekoder i uzyskałem za jego pomocą jawną postać pliku konfiguracyjnego w formacie XML. Można w nim znaleźć listę blokowanych słów, adresów oraz numerów IP i portów - zależnie od ustawionych opcji blokowania. Odkodowaną listę w postaci przyjaznej człowiekowi opublikował porneL. Nie podejmuję się w tym dokumencie oceny słów kluczowych niejawnie blokowanych przez program, Czytelnik powinien zapoznać się z nimi sam oraz wyciągnie odpowiednie wnioski.

Przeczytaj również:

• Będzie nowelizacja ustawy o systemie oświaty

Warto może jeszcze odwołać się do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (to tak, na wszelki wypadek, bo może ktoś będzie tego szukał). Chociaż mamy generalny problem z tym, że ustawa co prawda reguluje w specjalny sposób sytuację programów komputerowych jako utworów (Rozdział 7 ustawy nosi tytuł "Przepisy szczególne dotyczące programów komputerowych"), to jednak odpowiedź na pytanie czym program komputerowy jest pozostawia raczej piśmiennictwie i orzeczeniom... W każdym razie ustawa przewiduje m.in.:

Art. 75. ust. 2. Nie wymaga zezwolenia uprawnionego:
(...)
2) obserwowanie, badanie i testowanie funkcjonowania programu komputerowego w celu poznania jego idei i zasad przez osobę posiadającą prawo korzystania z egzemplarza programu komputerowego, jeżeli, będąc do tych czynności upoważniona, dokonuje ona tego w trakcie wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania lub przechowywania programu komputerowego,

Ze strony Beniamin.pl:

Program Beniamin śledzi strony internetowe, które odwiedza użytkownik oraz jego działania w sieci, pod kątem dostępu do niepożądanych treści, na przykład stron o tematyce erotycznej. Program powstał pierwotnie z myślą o najmłodszych użytkownikach Internetu, jednak dzięki rozbudowanej konfiguracji może być również użyty w firmach i instytucjach, do aktywnego kontrolowania dostępu do sieci.