O dynamicznych zmianach, które wymagają niedookreślonych norm karnych

"W przypadku kwestionowanego przepisu sięgnięcie przez ustawodawcę do pojęć niedookreślonych należy uznać za uzasadnione charakterem regulacji prawnoautorskiej, stosowanej w warunkach dynamicznych zmian doby nowych technologii. Stąd ustawodawca zastosował konstrukcję tzw. przestępstwa skutkowego, a więc takiego, o którym decyduje wystąpienie określonego skutku, nie sposób doprowadzenia do tego skutku"

- Komunikat po rozprawie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 15/13.

Dziś Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący praw autorskich, a konkretnie art. 115 ust. 3 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Trybunał Konstytucyjny uznał ten przepis za zgodny z Konstytucją, a konkretnie z art. 42 ust. 1 (bo taki wzorzec badania zgodności zaproponował RPO).

Kwestionowany przepis:

3. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w inny sposób niż określony w ust. 1 lub ust. 2 narusza cudze prawa autorskie lub prawa pokrewne określone w art. 16, art. 17, art. 18, art. 19 ust. 1, art. 19¹, art. 86, art. 94 ust. 4 lub art. 97, albo nie wykonuje obowiązków określonych w art. 19³ ust. 2, art. 20 ust. 1–4, art. 40 ust. 1 lub ust. 2,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Wątpliwość od lat dotyczy tego "w inny sposób niż..."

Art. 42 ust. 1 Konstytucji:

1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego.

W komunikacie po dzisiejszej rozprawie można przeczytać również (wytłuszczenie moje):

Trybunał przypomina, że zgodnie z wcześniejszym orzecznictwem konstytucyjnym standard określoności przepisów prawnych, także w zakresie normowania art. 42 ust. 1 konstytucji, nie wyklucza możliwości posługiwania się w obrębie prawa karnego pewnym marginesem swobody regulacyjnej państwa. Dlatego standard ten w zakresie regulacji karnej, jakkolwiek stawiający wyższe wymagania ustawodawcy, nie wymaga jasności czy komunikatywności wyrażenia zakazu lub nakazu prawnego w stopniu absolutnym (wyrok TK z 28 stycznia 2003 r., sygn. K 2/02, OTK ZU nr 1/A/2003, poz. 4). Zasada określoności ustawy karnej nie wyklucza posługiwania się przez ustawodawcę zwrotami niedookreślonymi lub ocennymi, jeśli ich desygnaty można ustalić (wyrok TK z 23 stycznia 2003 r., sygn. K 2/02).

Rzecznik Praw Obywatelskich podnosił we wniosku:

W niniejszej sprawie ustawodawca regulując odpowiedzialność karną związaną z naruszeniem praw autorskich nie odwołał się do zwrotu niedookreślonego, lecz wprowadził otwarty zakres znamion czynu zabronionego. Zwrot "w inny sposób niż określony w ust. 1 lub ust. 2 narusza cudze prawa autorskie lub prawa pokrewne'· oznacza w praktyce, że każde naruszenie tych praw w celu osiągnięcia korzyści majątkowej będzie rodziło odpowiedzialność karną na podstawie art. 115 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Co ciekawe - Prokurator Generalny w swoim stanowisku również uznał, że kwestionowany przepis jest niezgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji. Przeciwnego zdania był Sejm w swoim stanowisku.

W związku z tym zastanawiam się: Czy zapuszczenie (a wcześniej napisanie) algorytmu, który chodzi po internetowych stornach i je "indeksuje" we własnej bazie danych zapuszczającego, a w efekcie tego tworzy się narzędzie pozwalające przeszukiwać internet, do czego niezbędne jest też prezentowanie fragmentów zindeksowanych (skopiowanych) dzieł, jest takim "innym sposobem" naruszenia praw autorskich w celu osiągnięcia korzyści materialnej, jeśli ktoś robi internetową wyszukiwarkę jako przedsiębiorca?

Podobne materiały gromadzę w dziale cytaty niniejszego serwisu.

PS
Przeczytaj również: Obserwator Konstytucyjny - tyle jest pytań, tyle niepewności co do istnienia prawa...