Konferencja: Zarządzanie prawami własności intelektualnej. Korzystanie z praw autorskich

Konferencja była bardzo ciekawa i warto by było, aby nagrania lub opracowane referaty zostały szerzej udostępnione.

Przytoczę z pamięci kilka wypowiedzi prof. Błeszyńskiego, do których z powodu ograniczeń czasowych nie mogłem odnieść się na samej konferencji.

Np. mówiąc o przedłużaniu czasu ochrony (konkretnie ostatnich propozycjach wydłużenia ochrony praw pokrewnych) Prof. Błeszyński powiedział mniej więcej: "powiedzmy sobie szczerze, tu nie chodzi o twórców, ale o tych, którzy te prawa od twórców nabyli".

Prof. Błeszyński porównał też próby ukrócenia obiegu chronionych treści w Internecie do zawracania Wisły kijem i zapytał - "czy to źle, że kopiują?" (mówiąc o studentach kserujących podręcznik jakiegoś profesora, co to podobno jest jeden jedyny dla jakiegoś przedmiotu) i odpowiedział sobie, że nie. Następnie dość enigmatycznie stwierdził (o ile dobrze zrozumiałem), że należy to dopuścić jednak przy zapewnieniu poszanowania interesów. Czyżby chodziło o uniemożliwienie twórcy zakazania korzystania z jego utworu pozostawiając mu jedynie prawo do wynagrodzenia?

Ze wzmianki o tym, że UW dysponuje serwerem, który mógłby udostępniać wszystkie prace naukowe wnioskuję, że Pan Profesor ma na myśli jakieś centralne repozytorium, z którego każdy student i naukowiec mógłby skorzystać. Nie zdążyłem się niestety zapytać na jakich warunkach (licencji) treści te byłyby w takim systemie dostępne.

Prof. Błeszyński mówił też o "private copying levies" i odpowiadając na pytanie Prof. Dąbrowskiej powiedział, że w Polsce przyjęto "system skandynawski", zgodnie z którym opłaty te nie są dzielone pomiędzy indywidualnych twórców, ale przeznaczane na jakieś fundusze i granty. Co ciekawe, Pan Profesor powiedział, że jest przeciwnikiem tego systemu, bo "jeden dostaje, a inni nic". Mówił też, że istnieją metody pozwalające stwierdzić dokładnie co jest kopiowane i ile komu się należy.

I jeszcze dwa słowa o referacie Doc. Grzeszak, poświęconemu komercyjnemu wykorzystaniu wizerunku. Słuchając tego wystąpienia przypomniałem sobie referat Prof. Szapiro (SGH) na SSOKU'09 (PDF), na temat regulacji rynku obrotu prywatnością. Tymczasem, jak wynika z referatu Doc. Grzeszak z prywatności innych osób można w zasadzie (w pewnym uproszczeniu) korzystać nie płacąc, dopóki się jej nie narusza (zapytałem o spersonalizowane reklamy podając przykład wykorzystania wizerunku osoby, której oferuje się spersonalizowaną kartę kredytową - tam akurat istotą było niedokonanie rozpowszechnienia wizerunku, a nie niedokonanie naruszenia prywatności). Piszę to dość szybko więc powiem tylko, że przez "prywatność" rozumiem tu bardziej kategorię ekonomiczną niż jakieś szczególne dobro osobiste. W tym sensie prywatność może być kategorią szerszą niż dobra osobiste.

Naszła mnie wobec tego refleksja, że na rynku prywatności mamy do czynienia z inną sytuacją niż na rynku praw autorskich, gdzie za każde (co do zasady) korzystanie twórcy należy się wynagrodzenie (Prof. Błeszyński sporo mówił o tym, jak bardzo prawo twórcy do wynagrodzenia jest istotne), a za naruszenie mamy dwu lub trzykrotność. Cóż - osobiście jako podmiot prawa do prywatności, ale też i niekiedy podmiot praw autorskich wolałbym otrzymywać wynagrodzenie zarówno jeżeli ktoś korzysta z mojej prywatności, jak i z moich praw autorskich.