Dyskusja w Senacie o kształcie przyszłego prawa autorskiego

Na stronie Senatu RP opublikowano materiały z konferencji pt. "Jak stworzyć prawo autorskie na miarę XXI wieku – pierwsze kroki", która odbyła się 8 kwietnia 2008 r., a doszła do skutku staraniami senackiej Komisji Gospodarki Narodowej.

Ciekawe, że na materiałach (a udostępniono w Sieci PDF) można przeczytać klauzulę: "Przedruk materiałów Kancelarii Senatu w całości lub części możliwy jest wyłącznie za zgodą Kancelarii Senatu. Cytowanie oraz wykorzystanie danych empirycznych dozwolone jest z podaniem źródła". A przecież - zgodnie z art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - nie są przedmiotem prawa autorskiego "urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole". To skąd klauzula na materiale Kancelarii Senatu?

118 stron, a na nich opracowany stenogram z dyskusji. Rozpoczęto od tego, co mamy dziś, potem kilka słów na temat aspektu prawnego i gospodarczego prawa autorskiego, następnie "Czego oczekujemy", wezwanie do konsensusu i dyskusja. Poza samym stenogramem w materiałach znalazły się również slajdy prezentacyjne.

Przy okazji warto zacytować fragment wypowiedzi p. Jacka Bromskiego ze Stowarzyszenia Filmowców Polskich:

Art. 70 głównie nas dotyczy. Wymaga on dalszej redakcji, między innymi uwzględnienia wszystkich istniejących pól eksploatacji utworu audiowizualnego. Brakuje tam reemisji kablowej oraz cyfrowej/satelitarnej w multipleksach, a także wprowadzenia nowego pola eksploatacji, to jest publicznego komunikowania utworu. Chodzi o dystrybucję internetową bez użycia nośnika trwałego, który przy dystrybucji w art. 70 jest wymieniony.
(...)
Po piąte, wprowadzenie obowiązku podawania danych osobowych podmiotów umieszczających nielegalnie materiały chronione prawem autorskim w internecie. Po szóste, wprowadzenie zasady, że kopiowanie utworów do użytku prywatnego z nielegalnego źródła jest naruszeniem prawa autorskiego, traktowanie kradzieży własności intelektualnej na takich samych zasadach jak kradzieży dóbr materialnych....

Edward Pałłasz – prezes Zarządu Stowarzyszenia Autorów ZAiKS powiedział m.in.:

Muszę odrobinę zmącić tę miłą, sympatyczną i obiecującą skądinąd atmosferę stwierdzeniem, że spotkał nas na urodzinowe dziewięćdziesięciolecie „podarek”, który nazywa się 70 mln zł plus odsetki zasądzone przez izbę skarbową za 2005 r. z podatku VAT.

Tomasz Węgrzyński – wiceprezes Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej wspomniał m.in. o neutralności technologicznej w prawie autorskim:

Jako ostatni wymienię postulat neutralności technologicznej. Izba stoi na stanowisku, że usługi powinny być opisane zgodnie z funkcją, jaką pełnią w stosunku do finalnego odbiorcy. Usługę możemy obecnie realizować przez dostępne, bardzo różne rozwiązania technologiczne. Na przykład reemisja polega na przejmowaniu sygnału telewizyjnego i w czasie rzeczywistym, integralnie i bez zmian przekazywaniu go dalej do abonenta. I w świetle prawa autorskiego niezależnie od technologii, jaką ta reemisja zostanie wykonana: czy to drogą satelitarną, czy kablową, czy rozsiewczą – naziemnie, powinna być postrzegana jednorodnie, podlegając takim samym stawkom tantiem. Wynagrodzenie dla twórcy powinno natomiast być związane z tą częścią usługi, która bezpośrednio zależy od jego wkładu twórczego. Nie powinno to wynagrodzenie być w żaden sposób uzależnione od technologii, w jakiej serwis jest dostarczany. Także w poszanowaniu neutralności technologicznej, naszym zdaniem, powinny być kształtowane odrębne pola eksploatacji. Pole eksploatacji nie powinno być czymś wyimaginowanym i sztucznym.

W swoim podsumowaniu dyskusji prowadzonej na konferencji p. Jarosław Czuba – dyrektor Departamentu Prawno-Legislacyjnego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, p.o. dyrektor generalny w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, stwierdził:

Kolejne postulaty, jakie zostały zgłoszone, dotyczyły dozwolonego użytku utworów chronionych, choćby wprowadzenie opłat od użytkowników za korzystanie z utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego w internecie czy zawężenie wyjątku dotyczącego dozwolonego użytku osobistego. Postulatów dotyczących dozwolonego użytku jest wyjątkowo dużo, ponieważ stanowią one zarówno przedmiot zgłoszeń samych użytkowników praw autorskich, którzy widzą tutaj swoją sferę, jak również organizacji zbiorowego zarządzania, które mają również w tym przedmiocie wiele wątpliwości.

Nie wymieniam wszystkich biorących udział w dyskusji (tu odsyłam do materiału opublikowanego na stronie Senatu RP), były wątki dotyczące reformy działania systemu zbiorowego zarządzania, były kwestie ustalania tabel wynagrodzeń, sądownictwa związanego z prawem autorskim, etc.. Słowo "internet" odmieniany przez różne przypadki występuje w tym materiale 15 razy, ale tak naprawdę cała ta dyskusja ma związek (mniej lub bardziej) z internetem...