Wrażenia z pierwszego dnia

Zakończył się pierwszy dzień konferencji Rola prawa autorskiego i praw pokrewnych w budowaniu ekonomii opartej na wiedzy. Na razie nie było zbyt wiele o ekonomii, ale bardzo dużo o piractwie (swoją drogą czy w społeczeństwie informacyjnym można mówić również o kaperstwie?). Wiele prezentacji miałem już okazję widzieć wcześniej, ale pojawiły się nowe wątki.

Przedstawiciel duńskiego Ministerstwa Kultury powiedział o dozwolonym użytku, że w tym kraju jest on niezwykle ograniczony. Wielokrotnie do tego wracano później. To chyba główny wektor lobbingu przedstawicieli organizacji biorących udział w charakterze prelegentów w tej konferencji. Przepraszam. Nie lobbingu, a "promocji lepszego prawa".

W Danii ma znaczenie skąd ktoś wziął utwór. Nie można w ramach dozwolonego użytku korzystać z utworu, "do którego dostęp uzyskało się nielegalnie" (dość ostre określenia, nieprawdaż? Ale przytaczam z pamięci i pewnie przepisy są bardziej precyzyjne). Istnieje silne ciśnienie na to, by nie można było korzystać w ramach „dozwolonego użytku” z utworów z „dalszymi znajomymi”, ograniczając się do mieszkańców jednego gospodarstwa domowego (proszę mnie poprawić, jeśli coś przekręcam). Jeśli tak, to warto się zastanowić nad reformą tradycji Bożego Narodzenia w pracy czy w szkole. Prezenty? To chyba już kradzież własności intelektualnej...

Wiele słów powiedziano o piratach, o drogach przerzutu, o cechach odróżniających kopie nośników pochodzących z innych źródeł niż licencjonowane (nie chcę tak często pisać o piractwie i piratach, bo właśnie lecą Piraci z Karaibów, do których odniosłem się również w czasie konferencji…). Pokazano filmy, mapy, słupki, zdjęcia…

Bardzo fajne wystąpienie miał przedstawiciel The Motion Picture Association. Nawiązał do dyskusji odbywającej się niedawno we Francji. Te wszystkie komunistyczne demonstracje (chyba tak określił środowiska, które demonstrowały niezadowolenie z projektowanych rozwiązań legislacyjnych?) nie wnoszą nic nowego do dyskusji. Creative Commons? Nie warto wracać do tych argumentów. Bardzo dobrze przygotowane wystąpienie. Bardzo porywające, dowcipne.

Z wystąpienia przedstawiciela FOTA dowiedziałem się czym jest "piractwo" i "pirat". Nie chciałbym cytować z pamięci, gdyż definicja była zbyt precyzyjna, by ją przekręcić (mam nadzieję, że materiały konferencyjne udostępnione będą online).

W każdym razie referując poszczególne pola działalności pirackiej "przeszliśmy do ostatniego dziecka piratów, czyli do Internetu". Pod wpływem tego stwierdzenia poczułem się piratem, wszak czuję się związany z Internet Society, a więc z organizacją, do której należą autorzy standardów internetowych (RFC), a więc tego, co leży u podstaw Sieci. Pod wpływem impulsu (bo przecież nie stworzyłem żadnego internetu, a jedynie maluteńki kawałeczek mojego online’owego świata, który mieści się na backup’owej płytce) pomyślałem, że stanę przed zgromadzonymi i pokaże na własnym przykładzie jak wygląda pirat, o którym tak wiele mówiono (zwłaszcza, że "jeśli chodzi o przestępczość indywidualną, to trzeba powiedzieć, że jest to zjawisko masowe")...

Okazja się pojawiła i stanąłem przed zgromadzonymi przedstawiając się jako pirat. Zapytałem czy prezenterzy uzyskali licencje na wykorzystaną w jednej z prezentacji, "copyrightowaną" mapę Europy, czy uzyskali zgodę osób, których twarze (wizerunek) pokazano na filmie ze Stadionu (tak, tak, wizerunek człowieka jest chroniony przepisami prawa autorskiego, a tak dbający o te prawa pochylają się nad nimi wybiórczo?), wprowadziłem ferment i tyle.

To nie jest metoda zabierania głosu w toczącej się dyskusji publicznej. Liczą się argumenty i ważenie racji. Przepraszam. Poniosło mnie trochę (Moje lekkie roztrzęsienie dało się chyba wyczuć w czasie wystąpienia, podchodzę do pewnych spraw emocjonalnie, ale wciąż pracuje nad tym, by nie zniechęcać do siebie ludzi. Podobno zyskuje przy bliższym poznaniu; Całe szczęście - przedstawiciel MPA w odpowiedzi na moją przydługą odezwę stwierdził, że nie jestem jednak piratem - mam na to świadków)... A więc cóż pozostaje?

Dyskusja? Niebawem w szkołach pojawi się kilka tysięcy egzemplarzy materiałów „edukacyjnych”, z których młodzież dowie się czym piractwo jest, dlaczego nie można tolerować dłużej społecznego przyzwolenia na okradanie innych (Wiecie, że istnieją takie badania, zgodnie z którymi 50% filmów i muzyki w polskich domach to nielegalne kopie? Nasze społeczeństwo to przestępcy)… Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi będą dalej edukować urzędników państwowych, organy ścigania i sędziów; będą nieodpłatnie dokonywać analiz i ekspertyz, „promować lepsze prawo”.

Dyskusja jest wciąż jednostronna. Wolność słowa ma swoje granice. Wielu to dostrzega. Jeśli tak, to warto zastanowić się również gdzie są granice własności intelektualnej. Zgadzamy się, że są jakieś granice? Wczoraj stowarzyszenie ISOC Polska przyjęło stanowisko w sprawie projektowanej nowelizacji prawa autorskiego w Polsce. Dostęp do dóbr kultury, rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy, przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu, godność człowieka, jasne prawo (w tym poprawna legislacja w zakresie prawa karnego), uczciwa konkurencja… Można tak wymieniać długo. Każdy z tych obszarów kształtuje (lub lepiej może powiedzieć: kształtować musi) granice „własności intelektualnej”.

W czasie trwania konferencji zsamplowałem kolejny pasek komiksu, tym razem pod tytułem "Prawo wyprzedza myśl"...

Stanowisko ISOC Polska w sprawie projektu nowelizacji prawa autorskiego pojawiło się na dużym ekranie w czasie konferencyjnej przerwy. Jak? Hotelowy rzutnik działał na WiFi i nie był zabezpieczony hasłem... Czy to już „przełamanie skutecznych technicznych zabezpieczeń”? Eeee... W imieniu „sprawcy” tego „niecnego czynu” pragnę przeprosić pana, który lekko zdezorientowany szukał przyczyny braku kontroli nad rzutnikiem.

Trwało to tylko chwilę, ale fajnie wiedzieć, że można wykorzystać infrastrukturę konferencyjną w ten sposób. Myślę, że to odpowiedzialność za czyny i znajomość działania tego typu infrastruktury nie pozwoliły „sprawcom” na podmianę prezentacji w czasie ich trwania, chociaż w pewnym momencie do rzutnika „zalogowanych było” przynajmniej sześciu zdalnych użytkowników…