Biuletyn Informacji Publicznej. Wymagania w stosunku do instytucji korzystających ze środków publicznych

Postulat dostępności obywatela do inforamcji na temat działania administracji publicznej powinien być uznany za jedno z podstawowych praw politycznych obywatela. Internet i informatyka, a także tak zwane społeczeństwo informacyjne wyprzedzają jednak możliwości prawodawców.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w art. 61. ustanawia prawo obywatela do uzyskania informacji publicznej: Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Ograniczenie ww. prawa, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Wydaje mi się, że obowiązujący stan prawny nie gwarantuje obecnie prawa do uzyskania informacji publicznej przez obywateli, ze względu na złą jakość aktów prawnych wprowadzających założenia techniczne Biuletynu Informacji Publicznej...

Prawo dostępu do informacji publicznej skonkretyzowano w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198, Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271). W rozumieniu ustawy: każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie w niej określonych. Prawo dostępu do informacji publicznej ("prawem do informacji publicznej") przysługuje każdemu (z zastrzeżeniem iż prawo to podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych, również ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy.). Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego.

Kto jest obowiązany?
Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne o ile są w posiadaniu takich informacji, w szczególności:
1) organy władzy publicznej,
2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych (np. izby gospodarcze działające na podstawie ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych, czy Adwokatura na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze),
3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,
4) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,
5) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Jeśli są w posiadaniu takich informacji - obowiązane do udostępniania informacji publicznej są również związki zawodowe i ich organizacje oraz partie polityczne.

Jakie informacje?
Udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o: polityce wewnętrznej i zagranicznej, w tym o zamierzeniach działań władzy ustawodawczej oraz wykonawczej, projektowaniu aktów normatywnych, programach w zakresie realizacji zadań publicznych, sposobie ich realizacji, wykonywaniu i skutkach realizacji tych zadań. Władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne powinny udostępnić informacje na swój temat, w szczególności: o statusie prawnym lub formie prawnej, o organizacji, przedmiocie działalności i kompetencjach, organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach, strukturze własnościowej podmiotów (o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3-5 ustawy), majątku, którym dysponują. Te same podmioty powinny udostępnić informacje nt. zasad funkcjonowania: nt. trybu działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych, trybu działania państwowych osób prawnych i osób prawnych samorządu terytorialnego w zakresie wykonywania zadań publicznych i ich działalności w ramach gospodarki budżetowej i pozabudżetowej, nt. sposobach stanowienia aktów publicznoprawnych, sposobu przyjmowania i załatwiania spraw, oraz stanu przyjmowanych spraw, kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania. Obywatel powinien móc zapoznać się z prowadzonymi rejestrami, ewidencjami i archiwami oraz sposobami i zasadami udostępniania danych w nich zawartych.

Udostępnieniu podlega również informacja publiczna o danych publicznych, w tym: treść i postać dokumentów urzędowych (dokumentem urzędowym w rozumieniu ustawy jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy), w szczególności: treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających. Podobnie jeśli chodzi o stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej i przez funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, treść innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej, oraz informacja o stanie państwa, samorządów i ich jednostek organizacyjnych.

Udostępnieniu podlega również informacja publiczna o majątku publicznym, w tym o: majątku Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, innych prawach majątkowych przysługujących państwu i jego długach, majątku jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządów zawodowych i gospodarczych oraz majątku osób prawnych samorządu terytorialnego, a także kas chorych. Dotyczy to również majątku podmiotów reprezentujących inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, pochodzącym z zadysponowania majątkiem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, innych praw majątkowych przysługujących państwu i jego długów, majątkiem jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządów zawodowych i gospodarczych oraz majątkiem osób prawnych samorządu terytorialnego, a także kas chorych, oraz pożytkach z tego majątku i jego obciążeniach. Podobnie jeśli chodzi o informację o dochodach i stratach spółek handlowych, w których ww. podmioty mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych, oraz dysponowaniu tymi dochodami i sposobie pokrywania strat, długu publicznym, pomocy publicznej, ciężarach publicznych.

W celu powszechnego udostępniania informacji publicznej tworzy się urzędowy publikator teleinformatyczny - Biuletyn Informacji Publicznej, w postaci ujednoliconego systemu stron w sieci teleinformatycznej, zwany dalej "Biuletynem Informacji Publicznej". Podmioty o których mowa wyżej są obowiązane do udostęniania w Biuletynie informacji publicznej. W przypadku wyłączenia jawności informacji publicznej, w Biuletynie Informacji Publicznej podaje się zakres wyłączenia, podstawę prawną wyłączenia jawności oraz wskazuje się organ lub osobę, które dokonały wyłączenia, a w przypadku ograniczenia ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy, podmiot, w interesie którego dokonano wyłączenia jawności.

Obowiązki
Podmioty udostępniające informacje publiczne w Biuletynie Informacji Publicznej są obowiązane do:
1) oznaczenia informacji danymi określającymi podmiot udostępniający informację,
2) podania w informacji danych określających tożsamość osoby, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji,
3) dołączenia do informacji danych określających tożsamość osoby, która wprowadziła informację do Biuletynu Informacji Publicznej,
4) oznaczenia czasu wytworzenia informacji i czasu jej udostępnienia,
5) zabezpieczenia możliwości identyfikacji czasu rzeczywistego udostępnienia informacji.

Minister właściwy do spraw administracji publicznej utworzył stronę główną Biuletynu Informacji Publicznej zawierającą wykaz podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej (http://www.bip.gov.pl), wraz z odnośnikami umożliwiającymi połączenie z ich stronami. Podmioty te tworzą własne strony Biuletynu Informacji Publicznej, na których udostępniają informacje podlegające udostępnieniu w tej drodze. Podmioty są obowiązane przekazać ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej informacje niezbędne do zamieszczenia na stronie...

Struktura strony głównej Biuletynu, standardy struktury stron podmiotowych a także zakres i tryb przekazywania informacji, oraz standardy zabezpieczania treści informacji publicznych udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 maja 2002 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej.

Definicje w rozporządzeniu
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na wstępie definiuje szereg pojęć. Są to w szczególności: adres URL - adres wskazujący lokalizację strony głównej lub podmiotowej strony Biuletynu w sieci teleinformatycznej (adres strony www), hasło dostępu - indywidualne hasło będące ciągiem znaków literowych, cyfrowych i innych, znane jedynie osobie uprawnionej do dokonywania zmian w treści informacji publicznych udostępnianych w Biuletynie, identyfikator - ciąg znaków literowych, cyfrowych i innych jednoznacznie identyfikujący osobę uprawnioną do dokonywania zmian w treści informacji publicznych udostępnianych w Biuletynie, mechanizmy baz danych - elementy oprogramowania serwera pozwalające na gromadzenie, porządkowanie, aktualizowanie i udostępnianie informacji publicznych w Biuletynie, menu podmiotowe - wykaz podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, zobowiązanych do udostępniania informacji publicznych w Biuletynie, menu przedmiotowe - wykaz grup tematycznych, w które są zestawione informacje publiczne udostępniane w Biuletynie, na podstawie ustawy lub ustaw szczególnych, moduł wyszukujący - element oprogramowania serwera umożliwiający znalezienie stron Biuletynu zawierających wyrażenie poszukiwane przez odwiedzającego Biuletyn, moduł administracyjny - element oprogramowania serwera umożliwiający dostęp (po podaniu identyfikatora i hasła dostępu) do Biuletynu w celu dokonania niezbędnych zmian w treści informacji publicznych udostępnianych w Biuletynie, moduł bezpieczeństwa - programowe lub sprzętowo-programowe rozwiązanie techniczne pozwalające na odseparowanie informacji publicznych zawartych na podmiotowych stronach Biuletynu od sieci Internet, w sposób uniemożliwiający niekontrolowaną penetrację lub eksplorację tych informacji albo ich zniszczenie lub modyfikację przez osoby nieuprawnione, odwiedzający Biuletyn - osobę poszukującą informacji publicznej w Biuletynie, odwiedziny Biuletynu - wywołanie strony głównej lub podmiotowej strony Biuletynu, podmiotowe strony Biuletynu - strony Biuletynu, na których udostępnia się informacje publiczne, utworzone, utrzymywane i aktualizowane przez podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, serwer - komputer, w którym są zgromadzone informacje publiczne udostępniane w Biuletynie.

Definicje te pozostawiają wiele do życzenia. W szczególności zastanawia mnie umieszczenie w rozporządzeniu angielskojęzycznych skrótów. "URL" to skrót od Uniform Resource Locators zdefiniowany m.in w RFC o numerze 1738. "WWW" to angielskojęzyczny skrót od World Wide Web. Na mocy § 6 Rozporządzenia: Informacje publiczne udostępniane w Biuletynie nie mogą zawierać niewyjaśnionych skrótów. Samo rozporządzenie takimi, niewyjaśnionymi skrótami operuje. Interesujących problemów prawnych może dostarczać inny zapis rozporządzenia: "Dostęp do informacji publicznych zawartych w Biuletynie jest możliwy poprzez stronę główną Biuletynu posiadającą adres URL - www.bip.gov.pl". Chodzi o to, że dysponentem domeny, a tym samym zarządzającym subdomenami w domenie gov.pl jest Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN (http://www.ippt.gov.pl/), zaś podmiotem zarządzającym rejestrem nazw internetowych w domenie .pl jest Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK), działająca jako jednostka badawczo-rozwojowa. W rozporządzeniu zatem ustanowiono pewne obowiązki dla tych podmiotów. W niniejszym opracowaniu nie będę się zajmował aspektami prawnymi rejestracji domen internetowych, gdyż jest to zagadnienie daleko wykraczające poza jego ramy.

W rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. Nr 128 z 9 listopada 2001 r., poz. 1402) termin baza danych to zbiór danych lub jakichkolwiek materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości. Wedle rozporządzenia "mechanizmy baz danych" to elementy oprogramowania serwera pozwalające na gromadzenie, porządkowanie, aktualizowanie i udostępnianie informacji publicznych w Biuletynie. Wydaje mi się, iż możemy na gruncie tych przepisów mówić o niespójności stanu prawnego. Problemy rodzi również definicja "modułu bezpieczeństwa", który ma być programowym lub sprzętowo-programowym rozwiązaniem techniczne pozwalające na odseparowanie informacji publicznych zawartych na podmiotowych stronach Biuletynu od sieci Internet... Wydaje się, że chodzić tu może o firewall... Jednak czytając rozporządzenie, a w szczególności zapis "serwer strony głównej Biuletynu oraz serwery podmiotowych stron Biuletynu ochrania się przez moduł bezpieczeństwa" rodzą się kolejne wątpliwości natury technicznej... Termin firewall określa sprzęt komputerowy wraz ze specjalnym oprogramowaniem blokujący niepowołany dostęp do sieci komputerowej, na której straży stoi. Jeśli tego typu rozwiązanie miałoby ochraniać serwer prezentujący informację publiczną - osoba poszukująca informacji publicznej w Biuletynie nie miałaby do niej dostępu (firewall stoi "za" serwerm www, zaś moduł bezpieczeństwa przewidziany w rozporządzeniu ma ochraniać informację znajdującą się na serwerze www), zatem nie byłoby odwiedzających Biuletyn, a także odwiedzin Biuletynu... Moduł administracyjny - jak się wydaje - to nic innego jak strony www, dostępne za podaniem użytkownika (identyfikatora) i hasła, stanowiące system zarządzania treściami - CMS (Content Management System). Tych ostatnich jest na rynku bardzo wiele. Do stworzenia najprostszego wystarczy PHP oraz MySQL...

Obowiązki
Podmiotową stronę Biuletynu wydziela się z serwisu informacyjnego podmiotu zobowiązanego, poprzez umieszczenie na stronie głównej serwisu przycisku ekranowego Biuletynu (w postaci buttonu reklamowego?) z logo Biuletynu, umożliwiającego bezpośredni dostęp do podmiotowej strony Biuletynu. Na podmiotowych stronach Biuletynu umieszcza się przyciski ekranowe umożliwiające dostęp do strony głównej Biuletynu (www.bip.gov.pl) oraz do strony głównej istniejącego internetowego serwisu informacyjnego podmiotu. Podmiotowa strona Biuletynu nie może zawierać reklam i innych treści o charakterze komercyjnym. Powinna istnieć możliwość prowadzenia dziennika (jak się wydaje chodzi o logi systemowe), w których odnotowują zmiany w treści informacji publicznych udostępnianych w Biuletynie oraz próby dokonywania takich zmian przez osoby nieuprawnione. Powinna istnieć możliwość nadania wewnętrznego identyfikatora oraz wewnętrznego hasła dostępu do modułu administracyjnego dla osoby wyznaczonej.

Rozporządzenie zawiera wytyczne dotyczące pracy webmastera: podmiotowa strona Biuletynu zawiera:
- logo (znak graficzny) Biuletynu,
- imię i nazwisko, adres, numer telefonu, numer faksu i adres e-mail osób redagujących podmiotową stronę Biuletynu,
- instrukcję korzystania z podmiotowej strony Biuletynu,
- menu przedmiotowe - wykaz grup tematycznych, w które są zestawione informacje publiczne udostępniane w Biuletynie, na podstawie ustawy lub ustaw szczególnych,
- informację o liczbie odwiedzin podmiotowej strony Biuletynu,
- rejestr zmian treści informacji publicznych zawartych na podmiotowych stronach Biuletynu, ze wskazaniem daty, od której zmiany te obowiązują,
- informację dotyczącą sposobu dostępu do informacji publicznych będących w posiadaniu podmiotu tworzącego podmiotową stronę Biuletynu, a nieudostępnionych w Biuletynie,
- moduł wyszukujący.

Osoby posiadające uprawnienia administratorów podmiotowych stron Biuletynu dokonują bieżącej, nie rzadziej niż co 24 godziny, kontroli dzienników. Zatem należy przez to rozumieć, iż przeglądają oni codziennie logi systemowe. Zapewne na podstawie tych logów należy informować ministrowa właściwego do spraw administracji publicznej o liczbie odwiedzin podmiotowej strony Biuletynu. O ile wiem - w chwili obecnej nie ma jednoznacznych standardów dotyczących przygotowania statystyk oglądalności witryn internetowych. Który z istniejących algorytmów interpretacji logów serwera www przyjąć w przypadku stron podmiotowych (Webalizer, Gemius, Stat4You)? Jak często należy przekazywać takie statystyki oglądalności ministrowi? To nie wyczerpuje prac administracyjnych przy stronach Biuletynu. Informacje zgromadzone w bazie danych strony głównej Biuletynu oraz informacje publiczne zgromadzone na podmiotowych stronach Biuletynu kopiuje się systematycznie na odrębne elektroniczne nośniki informacji, nie rzadziej niż raz na dobę. Oznacza to codzienny "beckup" danych. Rozporządzenie nie wyjaśnia jak długo należy przechowywać kopie bezpieczeństwa. Mówi o kopiowaniu systematycznym, i na odrębne nośniki - zatem prawdopodobnie musimy zbierać dane dzień po dniu i przechowywać je bez ograniczenia czasowego... Wiąże się to oczywiście z kosztami dla podmiotów prowadzących podmiotowe strony Biuletynu. Mowa tu o kosztach nośników (codziennie odrębny nośnik), kosztach związanych z wynagrodzeniem administratora, etc...

Skoro Biuletyn Informacji Publicznej ma mieć postać ujednoliconego systemu stron internetowych - powstaje pytanie o prawa autorskie do layoutu podmiotowych stron Biuletynu... Czy traktować go jak urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole o których mowa w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a tym samym nie stanowiłby przedmiotu prawa autorskiego - wówczas istotnie podmioty zobowiązane mogłyby wykorzystywać wystrój stron www zaprezentowanych na stronie bip.gov.pl w swoich serwisach. System istotnie byłby ujednolicony. W innym przypadku strony podmiotowe nie mogłyby wykorzystywać layoutu strony głównej, gdyż przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)... Wystrój (layout) strony podmiotowej BIP nie był załącznikiem do rozporządzenia, a rozporządzenie wskazuje jedynie elementy stron podmiotowych. Obecna praktyka wskazuje, że system nie będzie ujednolicony - podmioty zobowiązane przygotowują strony podmiotowe BIP w oparciu o różne layouty, często z wykorzystaniem wystroju swoich serwisów informacyjnych. To zagadnienie wiąże się również z kosztami - jeśli strony podmiotowe BIP miałyby wykorzystywać wystrój strony głównej - nie trzeba będzie przygotowywać odrębnych projektów graficznych tych stron. Podmioty przygotowujące strony na zlecenie podmiotów zobowiązanych (wszelkiego rodzaju firmy zajmujące się tworzeniem stron internetowych) nie będą mogły pobierać wynagrodzenia za przygotowanie wystroju stron podmiotowych BIP. Jeśli zaś nie będzie można wykorzystać tego wystroju - wówczas system nie będzie jednolity, a firmy wykoujące na zlecenie podmiotów zobowiązanych będą mogły zarobić przygotowując stosowny layout.

Odrębnym kosztem jest serwer (komputer, w którym są zgromadzone informacje publiczne udostępniane w Biuletynie). Ponadto rozporządzenie nakłada na podmioty prowadzące strony Biuletynu obowiązek posiadania serwera zastępczego. Serwer zastępczy przejmuje funkcje serwera głównego w przypadku awarii serwera strony głównej lub podmiotowej strony Biuletynu. Wymaga to dość skomplikowanych mechanizmów monitorowania pracy serwera, jeśli przejęcie funkcji ma się odbyć automatycznie. Co więcej. W przypadku awarii serwera podmiotowej strony Biuletynu odwiedzający podmiotową stronę Biuletynu ma być informowany o chwilowym zablokowaniu połączeń z tą stroną. Czas ten nie może być dłuższy niż 24 godziny. W jaki sposób ma być przekazana informacja o awarii serwera, którego zadaniem jest prezentowanie takiej informacji? Tego rozporządzenie nie mówi... Całe szczęście, że rozporządzenie przewiduje, że podmiot zobowiązany może nie dysponować swoim własnym serwerem i wtedy może wydzierżawić powierzchnię na serwerze u jakiegoś dostawcy. Tak interpretowałbym zapis rozporządzenia, który stwierdza "Podmiotowe strony Biuletynu umieszcza się na serwerze podmiotu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, albo na innym serwerze obsługującym taki podmiot". Pytanie tylko czy podmioty mogą wydzierżawić przestrzeń dyskową, czy też całą maszynę (komputer)? Czy serwer zapasowy również może być wydzierżawiony? Czy powinna być to fizyczna maszyna, czy może to być serwer wirtualny? Skoro serwerem jest komputer i rozporządzenie nie przewiduje rozwiązań programowych mówiąc wyraźnie o komputerze (vide definicje) - myślę, że należy przez to rozumieć fizyczną maszynę, Gdyby tak było - każdy z podmiotów, o których mowa w ustawie, zobowiązany byłby do posiadania lub dzierżawienia dwóch maszyn (serwer podstawowy oraz zastępczy). W przypadku 40 tys. podmiotów zobowiązanych mowa będzie o 80 tys. serwerów. Samo posiadanie serwerów jednak nie wystarcza. Serwery te powinny być podłączone do internetu. Zatem dochodzą koszty związane z utrzymaniem łącza. Rozporządzenie nie mówi o tym, jakie obowiązki ma podmiot uprawniony w przypadku awarii takiego łącza.

Pierwsze obowiązki dla podmiotów przewidzianych w ustawie powstaną w lipcu roku 2003 (18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, kolejne obowiązki powstają 24 miesiące od dnia wejścia w życie oraz 36 miesięcy; ustawa weszła w życie w dniu 1 stycznia 2002 roku). Wedle uzasadnienia do rozporządzenia koszt strony głównej Biuletynu szacowany był na jeden milion złotych (w tym koszty jednorazowe wnikające: z zakupu i instalacji środowiska sprzetowo - komunikacyjnego - 150 tys. zł., zakup i instalacja środowiska programistycznego - 250 tys. zł. opracowanie projektu - 200 tys. zł., oprogramowanie - 150 tys. zł., wdrożenie pilotażowe - 250 tys. zł.; koszty rocznej eksploatacji w pierwszych trzech latach - 760 tys. zł.: w tym koszty osobowe obsługi - 200 tys. zł., koszty związane z rozwojem funkcji aplikacyjnych - 200 tys. zł., koszty dzierżawy łączy - 360 tys. zł.; koszty roczne w następnych latach - 560 tys. zł. - jak wyżej, ale bez kosztów związanych z rozwojem funkcji aplikacyjnych...). Koszt wdrożenia i eksploatacji podmiotowych stron Biuletynu obciążające podmioty zobowiązane był oszacowany w uzasadnieniu do rozporządzenia na 50 tys. zł. (koszty jednorazowe, na które składać się ma dostosowanie posiadanych witryn do wymagań rozporządzenia i dostosowanie oprogramowania "jądra" do specyfiki podmiotu) oraz koszt roczny w wysokości 10 tys. zł. Przyjęto założenie, że projekt i oprogramowanie strony głównej Biuletynu (moduł bazodanowy, moduł administracyjny, moduł wyszukujący, elementy oprogramowania strony www i elementy oprogramowania aplikacyjnego realizujące komunikację pomiędzy środowiskiem bazodanowym a samą stroną www) będą przeniesione do podmiotów zobowiązanych (tu powstaje pytanie dotyczące standardów tych aplikacji - czy zastosowane będą rozwiązania typu open source czy też rozwiązania niestandardowe - tak jak w przypadku programu Płatnik preferujące jednego z producentów oprogramowania?). Zakładano również, że zdecydowana większość podmiotów zobowiązanych już posiada swoje serwisy (witryny) internetowe i nie są potrzebne nakłady na dzierżawę nowych łączy i zatrudnienie nowych pracowników... W rzeczywistości zaś jest inaczej.

Zestawienie kosztów strony głównej z kosztami związanymi z wdrożeniem stron podmiotowych wielce mnie zadziwia... Dziwi mnie zważywszy, że ta pierwsza to jedynie prosta strona internetowa, stanowiąca odesłania do stron przygotowywanych przez podmioty obowiązane. To na tych ostatnich będą ciążyły zasadnicze koszty wprowadzenia w życie idei dostępu obywateli do informacji wynikające z art. 61 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Nie wiem nic na temat udostępnienia aplikacji BIP oraz poszczególnych modułów, o czym była mowa w uzasadnieniu Rozporządzenia... W chwili obecnej - moim zdaniem - nie ma wystarczających warunków technicznych do realizacji prawa obywateli do uzyskania informacji publicznej poprzez inetrnet, w szczególności przez strony www...