Z 2001 roku Protokół końcowy odbioru pracy wynikający z umowy o znaki drogowe

Jest dalszy ciąg historii sygnalizowanej w tekście Oddajcie obywatelom znaki drogowe w wersji elektronicznej (źródłowej). Otóż okazało się, że obywatelom udało się dotrzeć do "protokołu końcowego odbioru pracy" słynnego rozporządzenia sprzed 12 lat. Chodzi o protokół odbioru umowy o sygnaturze TS11/4415/8/2000 zawartej przez Ministerstwo Infrastruktury z Centrum Rozwoju EXPLOTRANS S.A. w Krakowie (zwanej - bo to spółka, więc ona - wykonawcą). Przedmiotem odbioru było "Opracowanie załączników do rozporządzenia MTiGM w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także warunków ich umieszczenia na drogach". Generalnie: pytanie brzmi: jak to możliwe, by ministerstwo w protokole odbioru mogło sobie napisać, że "Zamawiający nie wnosi zastrzeżeń co do możliwości dystrybucji zatwierdzonych załączników w formie zapisu na płytach CD-ROM przez wykonawcę ze względu" - uwaga - "na prawa autorskie Wykonawcy"...

Przypominam, że chodzi o wzory (cyfrowe) znaków drogowych. Była sobie umowa, ktoś inny, niż ministerstwo, przygotował sobie wzory takich znaków. Potem Ministerstwo wydało rozporządzenia, które miało parę załączników. Wiadomo, jak jest - załączniki zostały - wraz z rozporządzeniem - wydrukowane w Dzienniku Ustaw. Generalnie - w chwili ich urzędowego przyjęcia treść tego rozporządzenia (wraz z załącznikami) stały się aktem normatywnym w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zatem takim dziełem, które "nie stanowi przedmiotu prawa autorskiego". A jednak w "protokole odbioru" postanowiono napisać, że oto wykonawca ma do nich prawa autorskie, chociaż mieć praw do nich nie powinien (bo stało się aktem normatywnym). I - jak uważam - nie ma.

Ale to nie przeszkadzało wykonawcy czerpać przychodów z tytułu wyłącznego dysponowania źródłową (cyfrową) postacią przygotowanych załączników. Protokół przewidywał, że "rysunki zostały wykonane w formacie Coreldraw i mogą być wykorzystane przez Zamawiającego [czyli Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej] wyłącznie do celów wydawniczych Ministerstwa Infrastruktury, tj. do tworzenia rozporządzenia i materiałów informacyjnych".

Sam nie wiem, co mam z tym zrobić. Część z czterech osób wskazanych w protokole już pewnie nie pracuje w jakimkolwiek ministerstwie. Chodzi o osoby stanowiące Komisję odbioru ze strony Zamawiającego w składzie: mgr inż. Jerzy Folga, mgr Tadeusz Strobel, mgr Maciej Wroński, mgr inż. Andrzej Grzegorczyk. Samego ministerstwa Gospodarki Transportu i Gospodarki Morskiej już nie ma. Ale problem pozostał. I uważam, że problem ten polega na tym, że nadal nie jest dla wszystkich jasne co jest publiczne, a co jest prywatne. Nie może - jak uważam - być tak, by ktoś sobie zamawia zrobienie projektu aktu normatywnego, a potem - mocą jakiegoś nie wiem jak nazwanego - porozumienia - dekretował, że komuś, w szczególności wykonawcy zamówienia - przysługują do elementów tego aktu normatywnego jakieś prawa wyłączne (w szczególności autorskie; por. Dziennik Ustaw nr 75 z 2008 roku, poz 451, strona 4216... oraz Dz. U. nr 75: Ruszają główne media, ale nadal nie ma odpowiedzi na wcześniejsze pytania). Z perspektywy społecznej - to nie jest fair. Nie po to ustawodawca uznał, że nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego "akty normatywne lub ich urzędowe projekty", by potem ktoś sobie w jakimś porozumieniu lub protokole dekretował, że jednak wykonawcy przysługują jakieś prawa. To - jak uważam - prywata.

Zresztą - zobaczcie Państwo sami: z wyszarpanym z administracji publicznej Protokołem końcowym odbioru pracy można zapoznać się dziś w internecie.

No i na koniec pragnę oddać głos Panu Marcinowi Hyle, który od początku zabiega o dostępność tego rozporządzenia (wraz z załącznikami):

Rozporządzenie znane (ze względu na charakterystyczną okładkę) jako "czerwona książeczka" okazuje się być nie tylko fuszerką, nierzadko utrudniającą bezpieczną organizację ruchu drogowego. Od dawna było wiadomo, że jego kuriozalna forma jest niezgodna z zasadami techniki prawodawczej a nawet narusza delegację ustawową. Najwyższa Izba Kontroli wskazała naruszenie ustawy o zamówieniach publicznych przez ministerstwo przy jej powstawaniu. Dzisiaj można zadać pytanie, czy czterech ówczesnych urzędników państwowych których podpisy widnieją na protokole odbiorczym znało artykuł 4 ustawy o prawie autorskich i czy akceptując kuriozalne zapisy nie ułatwiło prywatnej firmie szybkiego wzbogacenia się. Bo egzemplarz rozporządzenia musi znajdować się w każdym zarządzie dróg, każdej komendzie policji i każdym biurze projektowym. Wynikające z tego transfery do prywatnej kieszeni mogły sięgać w ciągu ostatniej dekady milionów złotych.

No cóż. Spodziewam się pozwu, za linkowanie wskazanego materiału. Jeśli się zdarzy, to będę stawał przed sądem. Protokół odbioru pozostaje zaś protokołem odbioru. I ten protokół odbioru został przygotowany w imieniu zamawiającego, czyli ówcześnie istniejącego ministerstwa.

Właściwie, to po co ja się tym zajmuję? Przecież mógłbym żyć sobie spokojnie i niczym takim się nie przejmować. Przecież minęło tyle czasu. A pieniądze publiczne, to przecież "niczyje" pieniądze...