3 grudnia - Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych

3. grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych, który został ustanowiony w 1992 roku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. Ustanawiając ten dzień ONZ chciała zwrócić uwagę na problemy tej grupy społecznej i podkreślić konieczność działań na rzecz integracji osób niepełnosprawnych z resztą społeczeństwa. W tym serwisie wspominam o tym dniu ze względu na podpisaną przez Polskę Konwencję ONZ w sprawie osób niepełnosprawnych. Konwencja ta już weszła w życie (chociaż Polska jeszcze jej nie ratyfikowała), a stało się to w dniu 3. maja 2008 roku (3. kwietnia 2008 roku dwudzieste z państw ratyfikowało traktat, a to oznacza, że od tego momentu należy liczyć 30 dni, po których konwencja wraz z protokołem dodatkowym weszła w życie).

W tym serwisie problematyka niepełnosprawności interesuje mnie ze względu na to, że technologie informacyjne (informatyczne) mogą przyczynić się do zniwelowania barier w dostępie i podczas wykorzystywania informacji. W końcu budujemy społeczeństwo nazywane "informacyjnym". W tym sensie można pokusić się o skonstruowanie tezy: w społeczeństwie informacyjnym wszyscy jesteśmy niepełnosprawni. Kiedy uzupełniam dział accessibility niniejszego serwisu o kolejne wpisy, to pamiętam również, że poprawne przygotowywanie i udostępnianie informacji służy - tak na prawdę - wszystkim członkom społeczeństwa, nie tylko osobom niepełnosprawnym. Odpowiednie przygotowanie informacji służy osobom starszym, dzieciom, osobom o mniejszej umiejętności korzystania z "nowoczesnych środków społecznego komunikowania" i "Nowych Mediów". Dlatego - w społeczeństwie informacyjnym - tak dużego znaczenia nabiera problematyka, którą uregulowano w traktacie - tak jakość wyszło, że dotyczącym praw osób niepełnosprawnych. A więc w przypadku analizowania dyskryminacji w społeczeństwie informacyjnym musimy pamiętać, że ona dotyczy nie tylko osób niewidomych, niesłyszących czy obarczonych innego rodzaju niepełnosprawnością. Może się okazać, że sposób przygotowania i udostępniania informacji (usług społeczeństwa informacyjnego) dyskryminuje niektóre grupy użytkowników "nowych mediów", które w innych sytuacjach wielu chciałoby uznać za całkowicie "sprawnych".

Jak pisałem w komentarzu pod tekstem Statystyka wyrównywania szans - w Polsce przygotowano właśnie projekt ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2011 r. (PDF). Zgodnie z art. 7 projektu ustawy, wśród tematów, które obejmuje Spis, wymieniono również "niepełnosprawność". Być może prosta informacja na temat niepełnosprawności sama w sobie jeszcze nie wskaże wszystkich problemów społeczeństwa informacyjnego, ale jest to pierwszy krok. Powstaną metodologie badania dyskryminacji ze względu na technologie, powstaną też mechanizmy dochodzenia roszczeń w przypadku, gdy w sferze "sposobów komunikacji, środków i formatów, łącznie z dostępną technologią informacyjną i komunikacyjną" dochodzi do dyskryminacji (por. również w dziale standardy). Powstaną badania, które zmierzą i zważą "racjonalne dostosowanie" oraz "uniwersalne projektowanie" w rozumieniu Traktatu ONZ - również w sferze internetu. Być może nie uda się to jeszcze przy okazji Spisu powszechnego w 2011 roku, ale już teraz należy o tym myśleć.