Prace rządu w obszarze społeczeństwa informacyjnego

Warto odnotować parę stanowisk, które przyjął rząd. Niedawno zaakceptował Plan działań w zakresie rozwoju szerokopasmowej infrastruktury dostępowej do usług społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013, zaakceptował również Strategię działań na rzecz ochrony praw autorskich i praw pokrewnych na rok 2007 (walczymy z piractwem), przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (będziemy teraz wałkować spam i usługi telekomunikacyjne) oraz projekt ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej... Przed nami jeszcze Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013...

Tak to jest, jak człowiek jest przez chwilę zajęty własnymi sprawami i ma mniej czasu na aktualizację serwisu. Zaczęły się wakacje, ale poniższe doniesienia mogą okazać się istotne, chociaż wiele osób uważa, że te wszystkie strategie, programy, etc. do niczego ważnego nie prowadzą. Ale jednak administracja publiczna w swoich działaniach powołuje się czasem na swoje wcześniejsze materiały i są osoby w państwie, które czytają takie kwity. No, a poza tym zaczyna się batalia dotycząca prawa telekomunikacyjnego. Słyszałem opinię, że już nikt w rządzie nie jest przywiązany do aktualnego kształtu projektu nowelizacji prawa telekomunikacyjnego, no ale żarna mielą projekty legislacyjne i skoro coś się w machinę włożyło - coś trzeba wyjąć. I oto się objawia projekt... Ale po kolei.

26 czerwca Rada Ministrów zaakceptowała: Plan działań w zakresie rozwoju szerokopasmowej infrastruktury dostępowej do usług społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013. W komunikacie po Radzie Ministrów czytamy:

Rada Ministrów zaakceptowała Plan działań w zakresie rozwoju szerokopasmowej infrastruktury dostępowej do usług społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013, przedłożony przez ministra transportu.

Plan zakłada, że w ciągu trzech lat liczba linii szerokopasmowych przypadających na 100 mieszkańców wzrośnie z 6 do 15 proc., natomiast w ciągu trzech następnych lat osiągnie co najmniej 50 proc. Oznacza to, że prawie każdy mieszkaniec Polski uzyska możliwość dostępu do sieci. Zminimalizowane zostaną różnice w dostępie do internetu na wsi i w miastach. Działania przewidziane w planie powinny spowodować dalszą obniżkę cen za dostęp do internetu.

Do poprawy sytuacji przyczynią się m.in.: likwidacja barier prawnych utrudniających rozwój inwestycji telekomunikacyjnych, pomoc państwa we współfinansowaniu budowy nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, promowanie najnowszych rozwiązań technicznych w dziedzinie transmisji danych. Działalność Urzędu Komunikacji Elektronicznej powinna zmierzać do stworzenia odpowiednich warunków konkurencji, a w konsekwencji doprowadzić do obniżki cen.

Według danych z końca 2005 r. na 2,66 mln użytkowników internetu w Polsce zdecydowanie najwięcej osób (ok. 2 mln) korzystało z linii dostępu szerokopasmowego. Mimo że w okresie od lipca 2005 r. do lipca 2006 r. w Polsce przybyło 793 546 nowych łączy internetowych (z czego 566 575 szerokopasmowych), nasz kraj znajdował się na przedostatnim miejscu wśród krajów Unii Europejskiej pod względem rozpowszechnienia szerokopasmowego dostępu do Internetu.

Na kolejnej Radzie Ministrów (komunikat z 3 lipca) przyjęto szereg projektów, ale ważne jest prawo telekomunikacyjne, bo tam o spamie:

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra transportu.

Nowe przepisy mają lepiej chronić konsumentów przed nadużyciami ze strony dostawców usług telekomunikacyjnych. Dzięki regulacjom antyspamowym do ich skrzynek e-mailowych trafi mniej niechcianej poczty, w tym niepożądanych materiałów reklamowych.

Do najważniejszych propozycji należy zaliczyć zapis o nałożeniu na dostawcę usług telekomunikacyjnych obowiązku informowania abonentów o wszystkich zmianach cen, a przede wszystkim o obniżkach. Dotychczas informował on tylko o podwyżkach. Nie będzie też pobierana opłata za przeniesienie przydzielonego numeru w sieci tego samego operatora.

Specjalne pakiety cenowe będą kierowane do wybranej grupy abonentów, np. mających niskie dochody lub szczególne potrzeby społeczne. Oznacza to, że usługi dla tych osób będą mogły być świadczone poniżej kosztów, ale bez możliwości wyboru operatora. Przedsiębiorca oferujący niekomercyjny pakiet cenowy będzie mógł żądać dokumentów potwierdzających niskie dochody lub szczególne potrzeby konsumenta.

Nowe przepisy zakładają skrócenie z 36 do 4 godzin dopuszczalną przerwę w świadczeniu usługi, po przekroczeniu której dostawca będzie musiał wypłacać użytkownikowi odszkodowanie. Konsumenci będą mogli też otrzymać dwukrotnie wyższe odszkodowanie za niedotrzymanie terminu zawarcia umowy o świadczenie usługi i terminu rozpoczęcia jej świadczenia. Wydłużono z roku do dwóch lat okres, za który abonent może żądać szczegółowego wykazu zrealizowanych usług telekomunikacyjnych. Będzie można też bezpłatnie ustalić limit miesięcznych wydatków na usługi telekomunikacyjne. Ochroni to klienta przed kradzieżą impulsów lub przekroczeniem zaplanowanej kwoty wydatków na połączenia telefoniczne.

Nowelizacja przewiduje, że w momencie zawierania umowy z abonentem, połączenia z usługami o podwyższonej opłacie (np. audiotele, sms-y w konkursach) zostaną zablokowane. Użytkownik, poinformowany przez dostawcę o cenach tych usług, sam zdecyduje, czy będzie chciał z nich skorzystać i w jakim zakresie.

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej będzie wyznaczał tzw. rynki właściwe i kontrolował ich konkurencyjność. Chodzi np. o rynek krajowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, rynek roamingu międzynarodowego. Będzie mógł także rozstrzygać spory między przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi, przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi a użytkownikami indywidualnymi. Ponadto będzie mógł przeprowadzać badania finansowe, wykonywane przez uprawnione podmioty, których celem będzie weryfikacja prawidłowości przedstawionych przez operatora kosztów. Ma mieć również prawo do regulowania cenników i regulaminów usług.

Nowe prawo ma uregulować zasady dotyczące przesyłania informacji niezamówionych, tzw. spamu. Chodzi o niechciane informacje reklamowe, ale też ideologiczne, polityczne, rozrywkowe i charytatywne rozsyłane nie tylko e-mailowo, ale przekazywane także za pośrednictwem np. telefonu, telefaksu lub wizjofonu. Za rozsyłanie spamu będzie odpowiedzialny ten, kto go rozsyła, zleceniodawca (np. firma, która wykupiła usługę reklamową) i każdy, kto odnosi z tego tytułu korzyści. Przesyłanie niezamówionej korespondencji nie będzie już wykroczeniem ściganym wyłącznie na wniosek pokrzywdzonego, ale czynem zagrożonym karą administracyjną. Prezes UKE za rozsyłanie spamu będzie mógł nałożyć kary do 100 tys. zł. Zobowiązany będzie też do utworzenia ogólnopolskiego punktu przyjmowania zgłoszeń o przesyłaniu informacji niezamówionych (tzw. spambox), co umożliwi monitorowanie i zwalczanie tego zjawiska. Prezes Urzędu będzie korzystał z pomocy policji przy zabezpieczaniu elektronicznych dowodów spamu.
W zwalczanie spamu mają się włączyć także dostawcy usług internetowych.

W zakresie prawa autorskiego komunikat głosi:

Rada Ministrów zaakceptowała Strategię działań na rzecz ochrony praw autorskich i praw pokrewnych, przedłożoną przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

Strategia wyznacza władzy publicznej kierunki walki z nielegalnym wytwarzaniem i rozprowadzaniem produktów. Głównymi poszkodowanymi w wyniku naruszania praw autorskich są twórcy i wykonawcy oraz firmy fonograficzne, producenckie i wydawcy. Ich straty oznaczają też mniejsze wpływy do budżetu państwa. Poważnym problemem w tej dziedzinie pozostaje długość trwania postępowań sądowych i niewspółmierne do strat niskie kary.

W dokumencie zaproponowano kontynuację prowadzonych działań na rzecz ograniczenia zjawiska piractwa. Chodzi o dalsze zacieśnienie współpracy służb państwowych odpowiedzialnych za zwalczanie piractwa. Szczególnie istotne dla prokuratury, policji, Służby Celnej, Służby Granicznej są kwestie szkoleń, utrzymania wysokiego poziomu kontroli na granicy, budowy odpowiednich systemów informatycznych i przeciwdziałanie piractwu internetowemu, kontrola bazarów i targowisk.

Duże znaczenie dla administracji rządowej, w tym ministerstw kultury i dziedzictwa narodowego, sprawiedliwości, spraw wewnętrznych i administracji, ma tworzenie wspólnych wyspecjalizowanych jednostek zajmujących się zwalczaniem piractwa. Ważnym zadaniem jest również prowadzenie działań edukacyjnych, uświadamiających społeczeństwu skutki łamania praw autorskich oraz stałe monitorowanie stopnia realizacji Strategii.

* * *

Rada Ministrów zaakceptowała Raport dotyczący przestrzegania Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych w Polsce za rok 2006, przedłożony przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

Dotychczasowe działania władz publicznych, współpracujących z organizacjami reprezentującymi właścicieli praw autorskich, doprowadziły do ograniczania rozmiarów zjawiska piractwa muzycznego, filmowego, komputerowego, telewizyjnego i książkowego.

Straty dla gospodarki w 2006 r. w wyniku nielegalnej sprzedaży towarów pirackich wyniosły 288 mln dolarów (334 mln UDS w 2005 r., 377,3 mln USD w 2004 r.) Dodatkowo w ubiegłym roku odnotowano 138 mln zł strat w wyniku nielegalnej sprzedaży wtórnej czasopism.

Intensywne działania na rzecz ograniczania naruszeń własności intelektualnej spotyka się z międzynarodowym uznaniem i przyczynia do budowania pozytywnego wizerunku Polski.

Najpoważniejszym problemem pozostaje m.in. przemyt pirackich towarów zza wschodniej granicy, skala nielegalnego rozpowszechniania utworów w Internecie, nielicencjonowana działalność radiowa i telewizyjna, przechwytywanie sygnału telewizyjnego w sieciach kablowych i na platformach satelitarnych oraz korzystanie przez przedsiębiorstwa i instytucje z pirackiego oprogramowania komputerowego.

Według raportu, egzekwowanie praw autorskich powinno dotyczyć w szczególności ich ochrony w Internecie, monitorowania sieci wymiany bezpośredniej plików (tzw. P2P) i ścigania sprawców naruszeń, wzmocnienia kontroli na granicach, bazarach i targowiskach całego kraju. Chodzi również o przyspieszenie postępowań sądowych i poważne traktowanie naruszeń prawa autorskiego, zwłaszcza piractwa na skalę przemysłową.

Szóstą edycję Raportu stworzył Zespół do Spraw Przeciwdziałania Naruszeniom Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych, który zajmuje się m.in. opracowywaniem sposobów usprawniania działań administracji publicznej w zwalczaniu piractwa i przedstawianie szefowi rządu bieżącej analizy sytuacji w tej kwestii.

I prawie na koniec SIS i WIS:

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen i Systemie Informacji Wizowej, przedłożony przez pełnomocnika rządu ds. przygotowania organów administracji państwowej do współpracy z Systemem SIS i Systemem VIS.

Projektowane przepisy dotyczą udziału Polski w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS) oraz Systemie Informacji Wizowej (VIS). W projekcie ustalono kompetencje instytucji dotyczące wprowadzania i udostępniania danych oraz wskazano odpowiedzialnych za funkcjonowanie infrastruktury oraz realizację poszczególnych zadań związanych z pracą systemów.

W Polsce dostęp do informacji będzie odbywać się za pomocą Krajowego Systemu Informatycznego. Korzystać z tych danych będą mogły nie tylko Policja, Straż Graniczna, czy urzędy kontroli skarbowej, ale także służby specjalne, CBA, sądy, wojewodowie i starostowie. Za utworzenie, gromadzenie i udostępnianie danych będzie odpowiedzialny Komendant Główny Policji. On też będzie odpowiadał za sprawne i bezpieczne działanie systemu.

SIS jest teleinformatyczną bazą danych, która zawiera informacje kryminalne i sądowe, m. in. o osobach poszukiwanych oraz o skradzionych pojazdach. System umożliwia wymianę informacji między instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę granic zewnętrznych, a formacjami policyjnymi państw należących do tzw. strefy Schengen. Uruchomienie SIS jest jednym z warunków umożliwiających zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach państw strefy Schengen.

Aktualnie w UE trwają prace nad utworzeniem i uruchomieniem w grudniu 2008 r. Systemu Informacyjnego drugiej generacji (SIS II), który zostanie uzupełniony o dane biometryczne i multimedialne. Z SIS II będą mogły korzystać również organizacje międzynarodowe - EUROPOL i EUROJUST. Ponadto powstaje Systemu Informacji Wizowej (VIS), dzięki któremu państwa członkowskie UE będą mogły wymieniać dane dotyczące wniosków wizowych oraz wydanych wiz.

Włączenie Polski do funkcjonującego systemu SIS ma przebiegać w dwóch etapach.

W pierwszym - od 1 września 2007 r. - będziemy mogli przekazywać i zyskamy dostęp do danych SIS na mocy Konwencji Wykonawczej Schengen. Po zakończeniu tego etapu, którego efekty będą poddane ocenie, rozpocznie się znoszenie kontroli na granicach wewnętrznych UE.

Przed nami jest jeszcze "Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013" (na razie jest projekt z 27 czerwca 2007). MSWiA prowadzi konsultacje tego dokumentu. Czytamy tam m.in. (to fragment rozdziału "Zarys celów informatyzacji i wymaganych działań":

Nadrzędnym celem informatyzacji państwa jest przyspieszenie rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego, poprzez zbudowanie społeczeństwa informacyjnego zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej. Realizacji tego celu służyć będą działania państwa zogniskowane w trzech obszarach:

a) poprawa warunków funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa poprzez zmniejszanie barier legislacyjnych, administracyjnych i organizacyjnych;

b) stymulowanie popytu na usługi świadczone w formie cyfrowej i inne zastosowania technologii informacyjnych w gospodarce i w życiu społecznym (upowszechnianie dostępu do Internetu szerokopasmowego, upowszechnianie umiejętności korzystania z technologii informacyjnych, kształtowanie świadomości korzyści przynoszonych przez nie w życiu gospodarczym i społecznym, wzrost bezpieczeństwa ICT).

c) zwiększanie podaży usług w formie cyfrowej (rozwój usług w formie cyfrowej świadczonych przez podmioty publiczne, stymulowanie zastosowania technologii cyfrowych przez przedsiębiorców w kontaktach między sobą i z klientami).

d) podniesienie transparentności działań administracji publicznej poprzez zapewnienie łatwego dostępu do informacji publicznej, oraz ułatwienie powtórnego wykorzystania informacji sektora publicznego

Dzięki tym działaniom powinno nastąpić podniesienie komfortu życia obywateli, wyrównanie szans (w tym edukacyjnych), usunięcie barier udziału w życiu publicznym, zwiększenie kreatywności i przedsiębiorczości poprzez stymulowanie merytorycznego wykorzystania informacji (np. do działalności biznesowej, edukacyjnej itp.), poszerzenie rynku pracy, pełne wykorzystanie możliwości, jakie stwarzają nowoczesne technologie informacyjne do usprawnienia funkcjonowania administracji państwowej i samorządowej, a także zwiększenie jawności działań państwa.

W ramach budowy społeczeństwa informacyjnego realizowane będą następujące zadania:

a) rozwijanie oferty e-usług publicznych, wykorzystujących zawartość rejestrów publicznych;

b) rozbudowa, integracja i usprawnianie systemów informacyjnych organów państwa oraz samorządów;

c) dbałość o poszerzanie dostępu do informacji cyfrowej poprzez działania prawne i wspieranie rozwoju komercyjnych usług telekomunikacyjnych;

d) stymulację wdrażania technik informacyjnych w sektorze prywatnym, w tym rozwoju rynku usług elektronicznych;

e) stymulację wzrostu zainteresowania informacją i upowszechnianie umiejętności jej wykorzystania;

f) przeciwdziałanie zagrożeniom społecznym i technologicznym, wynikającym z rozwoju technik informacyjnych.

Zadania związane z rozbudową i integracją systemów informacyjnych oraz rejestrów państwowych od strony merytorycznej pozostają w wyłącznej kompetencji administracji publicznej i wymagają odpowiedniej koordynacji w celu zapewnienia interoperacyjności systemów i rejestrów publicznych. Wymagają one największych wydatków z budżetu państwa, są jednak niezbędnym warunkiem osiągnięcia sprawności działania instytucji państwa, wymaganej w warunkach integracji europejskiej i postępu technicznego, a także dla zmniejszenia barier prowadzenia działalności gospodarczej, często występujących na styku z administracją, a szczególnie uciążliwych dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sferze e-gospodarki...