Zapytanie w sprawie opłat za bankowość internetową

Zamiast wystawać w kolejkach, można było z domu lub innego dowolnego miejsca na świecie za pomocą internetu płacić szybko, komfortowo i praktycznie bez dodatkowych opłat. Te czasy niestety odchodzą już w przeszłość. Jak donosi ˝Parkiet˝, od początku roku opłaty za przelewy w internecie wprowadziły już banki PKO BP i ING BSK. Ponadto opłatę taką pobierają także mBank, BZ WBK i Millennium. Zdaniem analityków wprowadzenie opłat to bardzo zły sygnał, ponieważ opłaty za dotychczas bezpłatne przelewy wprowadzone są akurat w momencie, kiedy banki osiągają rekordowe zyski, a koszt usług bankowych u nas należy do jednych z najdroższych na świecie. Liczba banków, które oferują darmowe przelewy, konsekwentnie maleje.

Obecnie tylko 7 spośród 21 najpopularniejszych banków nie pobiera żadnych opłat za przelewy wykonane przez internet.

Wobec powyższego kieruje pytania do Pana Ministra:

1. Dlaczego banki pobierają opłaty za usługi wykonane przez internet?

2. Czy Ministerstwo Finansów zamierza rozwiązać problem milionów klientów banków?

Ad 1

Na podstawie art. 110 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) banki mogą pobierać przewidziane w umowie prowizje i opłaty z tytułu wykonywanych czynności bankowych oraz opłaty za wykonywanie innych czynności, w tym także za dokonane przelewy w ramach bankowości elektronicznej.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe banki prowadzą samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie planu finansowego w sposób zapewniający pokrycie z uzyskanych kosztów działalności oraz zobowiązań. Ponadto działalność bankowa prowadzona jest również z zamiarem generowania zysku.

Bankowość elektroniczna to usługi, które powstały na skutek oczekiwań konsumentów oraz rozwoju nowych technologii. Wdrażanie nowych produktów wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów. Tak też, jak wynika z informacji otrzymanych ze Związku Banków Polskich, było w przypadku wdrażania usług internetowych.

W początkowym okresie wprowadzania na rynek bankowy nowych usług, jakimi były konta internetowe, promowano ich łatwość, szybkość, niskie koszty oraz bezpieczeństwo, odkładając, jak trzeba założyć, zwrot poniesionych nakładów na przyszłość. Z tego powodu usługi, jakie oferowały banki przy założeniu konta internetowego, były całkowicie bezpłatne.

Niewątpliwie korzystanie z internetowych usług bankowych stanowi interesującą dla klientów formę przeprowadzania rozliczeń. Bankowe usługi internetowe można postrzegać jako tańsze dla banku, jednak nie oznacza to, że bank nie ponosi żadnych kosztów z nimi związanych. Należy zauważyć, że mimo wirtualnej natury usług internetowych nie mogą one funkcjonować np. bez udziału pracowników banków czy bez uwzględnienia nakładów, m.in. związanych z utrzymaniem infrastruktury informatycznej.

Coraz więcej przykładów zarówno z sektora bankowego, jak i przede wszystkim szeroko rozumianego eCommerce dowodzi, iż coraz mniej usług, także informacyjnych, pozostaje całkowicie bezpłatnych.

Mając powyższe na uwadze, pobieranie przez banki opłat za usługi świadczone przez internet nie jest pozbawione uzasadnienia, o ile bank dokonuje ich pobrania zgodnie z przepisami prawa. W szczególności poziom opłat określony jest odpowiednio w umowach, regulaminach czy tabelach opłat i prowizji dostępnych klientowi.

Ad 2

Odnosząc się do drugiego pytania, pragnę zauważyć, że przepisy prawa bankowego nie przewidują możliwości ingerencji przez podmioty zewnętrzne w ustalanie przez banki cen świadczonych przez nie usług, o ile są one ustalane zgodnie z tymi przepisami. Również Minister Finansów, na podstawie obecnie obowiązujących przepisów, nie posiada uprawnień do wpływania na treść postanowień umów zawieranych przez banki z ich klientami, a tym samym do oddziaływania na wysokość pobieranych przez banki opłat, w tym także za usługi świadczone drogą elektroniczną. Zgodnie z ustawą Prawo bankowe banki są samodzielnymi podmiotami prawa i w granicach tego prawa posiadają pełną swobodę w kreowaniu polityki w zakresie przedmiotu swojej działalności, również w przypadku polityki obejmującej określanie wysokości opłat z tytułu usług bankowych świadczonych drogą elektroniczną.

Należy w tym miejscu podkreślić, że Minister Finansów nie ma instrumentów prawnych do nadzorowania banków w zakresie zgodności ich działań z przepisami prawa bankowego. Wykonywanie nadzoru nad bankami leży w świetle przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. nr 72, poz. 665 z poźn. zm.) w kompetencjach Komisji Nadzoru Bankowego, której organem wykonawczym jest Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.

Warto również dodać, że w indywidualnych przypadkach nieprzestrzegania przez banki tych regulacji i ustalania niezgodnych z obowiązującym prawem opłat czy prowizji konsumenci mają, oprócz drogi sądowej, zagwarantowaną możliwość pozasądowego załatwiania sporów, np. poprzez zwrócenie się o pomoc do powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów, organizacji konsumenckich oraz arbitra bankowego działającego przy Związku Banków Polskich.

Mając powyższe na uwadze, pragnę Panią Poseł zapewnić, iż Minister Finansów będzie popierał wszelkie inicjatywy i działania mające na celu przestrzeganie zasad konkurencji w sektorze bankowym, która jest jednym z podstawowych czynników korzystnego dla konsumentów kształtowania się cen za usługi wykonywane przez banki.