Konsultacje MKiDN w sprawie zasad zbiorowego zarządu

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zaprasza do wzięcia udziału w konsultacjach społecznych dotyczących projektu dyrektywy w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Konsultacje potrwają do 15 października br.

Dostępny jest Wniosek (projekt) dot. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych na potrzeby ich wykorzystania na internetowym polu eksploatacji na rynku wewnętrznym. Można też znaleźć ogłoszenie MKiDN, które opublikowano na stronach ministerstwa (stale usiłuję zorientować się, gdzie tam na tych stronach jest jakiaś taka lista ostatnio dodanych tekstów, by nie szukać w zakamarkach i pod kamieniami), pod tytułem Konsultacje społeczne w sprawie projektu dyrektywy o zbiorowym zarządzaniu. Tam też następująca notatka:

Według Komisji Europejskiej, która projekt dyrektywy przedstawiła 11 lipca br., proponowane regulacje mają wpłynąć na poprawę zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi oraz zwiększenie transparentności działania organizacji zbiorowego zarządzania. Projekt przewiduje nałożenie na organizacje jednolitych w ramach wspólnego rynku obowiązków dotyczących sprawozdawczości. Organizacje będą musiały również dostosować się do ujednoliconych zasad kontroli sprawowanej przez właścicieli praw autorskich. W założeniu projektowana regulacja ma także doprowadzić do swobody wyboru przez właścicieli praw autorskich organizacji zbiorowego zarządzania, która w ich opinii jest najskuteczniejsza. Ponadto przyszła dyrektywa ma usprawnić proces udzielania obejmujących różne terytoria licencji na korzystanie w internecie z utworów muzycznych chronionych prawem autorskim. Zakłada ona także wprowadzenie dodatkowych warunków, jakie będą musiały spełnić organizacje chcące udzielać pan-europejskich licencji na korzystanie z muzyki online.

W związku z koniecznością przygotowania szczegółowego stanowiska Rządu odnośnie tych propozycji, zwracamy się do Państwa z uprzejmą prośbą o uwagi.

W samym projekcie dyrektywy można przeczytać:

Stwierdzono konieczność podjęcia działań w dwóch obszarach.

Po pierwsze, organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi we wszystkich sektorach muszą dostosować usługi świadczone na rzecz swoich członków i użytkowników do wymagań w zakresie wydajności, dokładności, przejrzystości i odpowiedzialności. Zbyt powolne tempo zmian usprawniających funkcjonowanie systemu negatywnie wpływa na dostępność nowej oferty dla konsumentów i usługodawców, spowolniając rozwój innowacyjnych usług, zwłaszcza w środowisku internetowym. Aby zapewnić należyte świadczenie usług wykorzystujących utwory lub inne przedmioty praw autorskich i praw pokrewnych na rynku wewnętrznym, organizacje zbiorowego zarządzania należy skłonić do dostosowania swoich metod działania tak, aby zwiększyć korzyści dla twórców, usługodawców, konsumentów oraz całej europejskiej gospodarki. Jako że organizacje te udzielają licencji w odniesieniu do praw autorskich w imieniu krajowych i zagranicznych podmiotów praw autorskich, ich funkcjonowanie ma zasadniczy wpływ na eksploatację tych praw na całym rynku wewnętrznym. Funkcjonowanie niektórych organizacji zbiorowego zarządzania budzi zastrzeżenia co do ich przejrzystości, zarządzania nimi oraz administrowania przez nie wynagrodzeniami autorskimi pobieranymi w imieniu podmiotów praw autorskich. Wyrażano zwłaszcza zastrzeżenia dotyczące ogólnej odpowiedzialności niektórych organizacji wobec swoich członków, a w szczególności zarządzania swoimi finansami. Pewna liczba organizacji zbiorowego zarządzania nie odpowiedziała jeszcze na wyzwanie, jakim jest konieczność dostosowania się do realiów i potrzeb jednolitego rynku.

Po drugie, wraz z rozwojem jednolitego rynku internetowych treści kulturowych pojawiły się apele o zmiany w systemie udzielania licencji dotyczących praw autorskich, zwłaszcza licencji dotyczących praw autorskich do utworów muzycznych, w związku z trudnościami doświadczanymi przez dostawców internetowych usług muzycznych w nabywaniu licencji na wykorzystanie zbiorczego repertuaru na terytorium więcej niż jednego państwa członkowskiego. Chociaż do terytorialnego rozdrobnienia rynku internetowych usług muzycznych przyczynia się szereg czynników, w tym wybory dokonywane przez usługodawców w kontekście ich działalności handlowej, to trudności związanych z pozyskaniem licencji wieloterytorialnych nie należy lekceważyć. Sytuacja ta prowadzi do rozdrobnienia unijnego rynku tych usług, ograniczając tym samym świadczenie internetowych usług muzycznych przez dostawców usług internetowych – w rezultacie utwory muzyczne twórców nie są tak szeroko rozpowszechniane na podstawie licencji lub nie przynoszą takich dochodów, jak można by tego oczekiwać. To rozdrobnienie rynku uniemożliwia również konsumentom uzyskanie możliwie najszerszego dostępu do repertuarów muzycznych o bardzo różnorodnym charakterze. Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi do utworów muzycznych wymaga podjęcia stosownych działań; sama idea zbiorowego zarządzania nie stanowi natomiast źródła problemów w innych obszarach, które należałoby rozwiązać w kontekście niniejszej inicjatywy. Wyeliminowanie dotychczasowych ograniczeń ma zasadnicze znaczenie dla upowszechnienia legalnej oferty utworów muzycznych w internecie w UE.

Niniejszy wniosek ma zatem na celu: a) poprawę standardów w zakresie zarządzania i przejrzystości mających zastosowanie do organizacji zbiorowego zarządzania, aby umożliwić podmiotom praw autorskich sprawowanie nad nimi skuteczniejszej kontroli oraz przyczynić się do skuteczniejszego zarządzania tymi organizacjami oraz b) ułatwienie udzielania przez organizacje zbiorowego zarządzania licencji wieloterytorialnych dotyczących autorskich praw majątkowych do utworów muzycznych w celu umożliwienia świadczenia internetowych usług.