Odpowiedź na interpelacje w sprawie wolnego oprogramowania

Pragnę wyrazić pełne zrozumienie dla wagi i znaczenia poruszonego przez Pana Posła problemu, jakim jest wykorzystywanie wolnego oprogramowania i wdrażanie otwartych standardów w polskiej administracji publicznej.

W pełni zgadzam się z opinią wyrażoną w interpelacji, iż wsparcie procesu wdrożenia w administracji publicznej rozwiązań opartych na otwartych standardach i wolnym oprogramowaniu może obniżyć koszty jej informatyzacji. Doświadczenia tych krajów Unii Europejskiej, które w sposób zdecydowany postawiły na otwarte oprogramowanie w administracji (jak np. Niemcy), a także rezultaty programu wspólnotowego IDA II, w pełni potwierdzają tę tezę. Dlatego też promocja otwartego oprogramowania w administracji nie może być traktowana jako ˝ciekawostka˝ albo ˝czasowa moda˝. Proces ten wymaga opracowania skutecznej strategii, która będzie realizowana konsekwentnie w skali wieloletniej - tak jak to uczyniły wspomniane kraje i jak to czyni Unia Europejska.

Odnosząc się do zawartej w interpelacji prośby o przedstawienie informacji nt. podjętych przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji działań dotyczących wykorzystania otwartych standardów i otwartego oprogramowania oraz stanu prac nad Narodową Strategią Rozwoju Wolnego Oprogramowania, jak również rezultatów prac wykonanych przez Forum Rozwoju Wolnego Oprogramowania, poniżej przedstawiam stosowne informacje dotyczące:

a) podjętych przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji działań dotyczących wykorzystania otwartych standardów i otwartego oprogramowania przy przesyłaniu informacji na linii administracja publiczna - administracja publiczna jak i administracja publiczna - obywatele:

Uprzejmie informuję, iż działania dotyczące wykorzystania otwartych standardów i otwartego oprogramowania zostały zaplanowane przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji na rok 2005. Aby stworzyć możliwości formalnoprawne i finansowe realizacji tego typu działań, do planu budżetu działu informatyzacja na rok 2005 została wpisana pozycja: ˝Wypracowanie wstępnych standardów dotyczących wdrożeń i wsparcia technicznego wolnego oprogramowania w Polsce˝. Zadanie to będzie obejmowało m.in.:

- promocję wolnego oprogramowania,

- wypracowanie wstępnych standardów dotyczących wdrożeń i wsparcia technicznego wolnego oprogramowania,

- analizę potrzeb i wykonalności wybranych wdrożeń pilotażowych w oparciu o wolne oprogramowanie,

- opracowanie i wdrożenie rozwiązań pilotażowych w wybranych urzędach,

- weryfikację uzyskanych efektów wdrożeń pilotażowych,

- rozpowszechnienie informacji o najlepszych praktykach związanych z wdrożeniem wolnego oprogramowania.

Wyżej wymienione działania obejmują w szczególności zaproponowane w interpelacji propozycje działań, tj. opublikowanie ˝oficjalnego przewodnika migracji˝ oraz promocję wolnego oprogramowania w polskiej administracji.

Przy realizacji powyższych zadań nieodzowna będzie skuteczna komunikacja i aktywna współpraca ze środowiskami i organizacjami pozarządowymi, producentami wolnego oprogramowania oraz przedstawicielami administracji rządowej i samorządowej.

Wskazana będzie również, na co także zwraca uwagę Pan Poseł w interpelacji, aktywizacja kontaktów w obszarze OSS na forum Unii Europejskiej, a w szczególności tych, które dotyczą programu IDA II (i jego następcy IDAbc). W ramach prac Programu IDA II powstał dokument ˝IDA Open Source Migration Guidelines˝, który stał się ważnym odniesieniem dla tego typu krajowych strategii. Dodam, że zgodnie z decyzją KERM z dnia 16.11.2004 r. Ministerstwo Nauki i Informatyzacji od 1.01.2005 będzie pełnić rolę krajowego punktu kontaktowego Programu IDAbc;

b) stanu prac nad Narodową Strategią Rozwoju Wolnego Oprogramowania

Wstępna wersja Narodowej Strategii Rozwoju Wolnego Oprogramowania została zaprezentowana 12 marca 2004 r. i jest dostępna na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Informatyzacji.

Projekt tej strategii powstał w wąskim gronie osób skupionych w Forum Rozwoju Wolnego Oprogramowania, dlatego zdecydowano się na uruchomienie listy dyskusyjnej, na której użytkownicy Internetu mają możliwości zapisania się oraz przesłania swoich uwag do przedstawionego dokumentu. Wszelkie uwagi i propozycje poprawek do projektu strategii były przyjmowane przez FRWO. Po ich uwzględnieniu lub nieuwzględnieniu FRWO powinno przedstawić Ministerstwu Nauki i Informatyzacji gotowy dokument do zaakceptowania. Niestety, do dnia dzisiejszego Ministerstwo nie otrzymało wspomnianego dokumentu, który uwzględniałby postulaty zgłaszane przez zainteresowane strony;

c) rezultatów prac wykonanego przez Forum Rozwoju Wolnego Oprogramowania, powołanego ponad rok temu - 21 listopada 2003 r. przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Nauki i Informatyzacji Pana Wojciecha Szewko:

Z wyżej przytoczonych przyczyn Forum Rozwoju Wolnego Oprogramowania w obecnym kształcie nie spełniło niestety pokładanych w nim nadziei. Przypadek ten wskazuje, iż działania Ministerstwa Nauki i Informatyzacji w zakresie wolnego oprogramowania i otwartych standardów, ze szczególnym uwzględnieniem administracji, muszą być prowadzone zdecydowanie bardziej aktywnie niż dotąd.

Zmianie ulegnie dotychczasowa formuła FRWO. Będziemy dążyć w kierunku poszerzenia formuły Forum lub zastąpienia go innym ciałem skupiającym możliwie szerokie spektrum środowisk związanych z rozwojem wolnego oprogramowania i otwartych standardów;

d) przykładów wykorzystania wolnego oprogramowania w administracji państwowej:

Nie sposób nie zgodzić się z postawioną przez Pana Posła tezą, że przykłady dobrych praktyk są niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na efektywność wdrożenia rozwiązań informatycznych opartych na OSS. Dlatego też MNiI w ramach działań opisanych w punkcie a) przeprowadzi w najbliższym czasie szczegółowe i kompleksowe badanie urzędów administracji centralnej i samorządowej dotyczące wykorzystania przez nie systemów informatycznych bazujących na otwartym oprogramowaniu. Niemniej informacje, które już posiadamy, wskazują, że rozwiązania oparte na OSS są już często stosowane w urzędach - przede wszystkim jako tanie, bezpieczne i skuteczne systemy serwerów pocztowych, zapór internetowych itp. elementów infrastruktury informatycznej (m.in. w MNiI).

Dodam, że MNiI wspiera wykorzystanie OSS w realizowanych przez siebie przedsięwzięciach. Przykładem może być tu system Polskiej Biblioteki Internetowej (PBI) finansowanej przez Ministra Nauki i Informatyzacji, a w całości oparty o OSS.

Warto też wspomnieć, że MNiI wspiera budowę Krajowego Klastra Linuxowego CLUSTERIX. Jego realizacja umożliwi wdrożenie produkcyjnego środowiska typu Grid, utworzonego z lokalnych klastrów PC o architekturze 64- i 32-bitowej, zlokalizowanych w wielu niezależnych ośrodkach, geograficznie odległych, połączonych przez sieć PIONIER. Tworzone przez ośrodki naukowe oprogramowanie zarządzające, które umożliwi m.in. obsługę dynamicznie zmieniającej się wielkości i konfiguracji infrastruktury sprzętowej, bazować będzie na implementacjach Open Source.

Istotne jest, że CLUSTERIX ma służyć nie tylko badaniom naukowym, ale także stanowić bazę implementacji zastosowań dla sfery administracji publicznej i komercyjnej. Stanowi zatem przykład przejścia z fazy badań i rozwoju systemów ICT (w szczególności opartych na OSS) do ich praktycznej implementacji, czyli działań zalecanych przez Komisję Europejską w studium ˝eGovernment beyond 2005˝.

Wszelkie informacje o postępach prac w zakresie promocji wykorzystania otwartego oprogramowania w administracji będą dostępne na stronach internetowych MNiI.

Z wyrazami szacunku

Sekretarz stanu

Marek Bartosik