Opodatkowanie darmowego oprogramowania komputerowego

Urząd ten, powołując się na zapis art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdził, iż wspomniane oprogramowanie stanowi przychód z nieodpłatnego świadczenia i powinien być od niego odprowadzony podatek. Urząd dokonał także samodzielnej wyceny tego oprogramowania na podstawie porównania z innymi dostępnymi na rynku systemami tego typu.

Wspomniana decyzja ma jak na razie charakter jednostkowy, stać się może jednak niebezpiecznym precedensem. Większość krajów popiera rozwój darmowego opodatkowania i Polska, mając na uwadze, że informatyka staje się znaczącym czynnikiem wzrostu gospodarczego, powinna do tej grupy aspirować.

Chciałbym zatem postawić panu w tej sprawie kilka pytań:

Czy prawdą jest, że wspomniane w artykule departamenty Ministerstwa Finansów opracowują zasady opodatkowania darmowego oprogramowania nie tylko podatkiem dochodowym, ale także podatkiem od towarów i usług VAT oraz podatkiem od darowizn?

Jakie jest oficjalne stanowisko ministerstwa w tej sprawie?

Czy zamierza pan wydać podległemu sobie aparatowi skarbowemu instrukcję zalecającą odstępowanie od opodatkowania oprogramowania komputerowego?

Jak wynika z załączonego do wystąpienia pana posła artykułu, udostępniane jest różnym podmiotom - w tym osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą - w ramach Powszechnej Licencji Publicznej GNU ogólnodostępne darmowe oprogramowanie komputerowe. Istnieje jedynie możliwość pobierania opłat za usługi związane z jego instalacją i serwisem.

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r., nr 14 poz. 176, ze zm.) - co do zasady - otrzymane świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia stanowią przychody, do których stosuje się przepisy tej ustawy.

Jednakże w przedstawionym przez pana posła przypadku otrzymane przez osoby fizyczne nieodpłatne świadczenie w postaci darmowego oprogramowania - w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie stanowi dla użytkowników oprogramowania przychodu podlegającego opodatkowaniu. Nie jest bowiem możliwe ustalenie wartości pieniężnej przedmiotowego świadczenia, w sytuacji gdy świadczenie adresowane jest do nieograniczonej ilości odbiorców, na tych samych zasadach - w sposób nieodpłatny.

Niemniej jednak możliwości oraz różnorodność form dostarczania nieodpłatnych programów komputerowych (oprogramowania) jest bardzo szeroka. Można więc przyjąć, że również podatnicy w różny sposób otrzymują i korzystają z tych programów. Oznacza to, że nie istnieje możliwość przyjęcia ogólnej reguły postępowania. Każdy przypadek korzystania przez podatników z darmowych programów komputerowych powinien być rozpatrywany indywidualnie. Przyjęcie bowiem określonej zasady co do skutków podatkowych powstających w sytuacji korzystania z takiego oprogramowania mogłoby być sprzeczne z obowiązującymi przepisami podatkowymi. Nie można wykluczyć, że w określonych sytuacjach może powstać przychód, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli przychód z tytułu otrzymania przez podatników nieodpłatnych świadczeń.

Chciałbym także zauważyć, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się w kraju i praw majątkowych wykonywanych w kraju m.in. w drodze darowizny. W opisanym przypadku nieodpłatne korzystanie z oprogramowania nie przybiera formy umowy darowizny. Jednocześnie nie występuje przypadek nabycia prawa majątkowego, jakim jest oprogramowanie komputerowe, ale fakt korzystania z tego oprogramowania. W związku z powyższym darmowe korzystanie z oprogramowania nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (DzU nr 11, poz. 50, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W ust. 3 art. 2 ww. ustawa wymienia inne czynności, które podlegają opodatkowaniu, w tym także w pkt. 4 darowizny towarów niewymienionych w pkt. 2 (art. 2 ust. 3 pkt 4).

W sytuacji gdy wykonane oprogramowanie komputerowe jest sprzedawane w maszynowych nośnikach informacji (np. na dyskach optycznych lub dyskietkach) dochodzi wówczas, w rozumieniu ww. cytowanej ustawy, do sprzedaży towaru. Oprogramowanie takie jest bowiem klasyfikowane w Systematycznym Wykazie Wyrobów w grupie 0923-6 ˝Oprogramowanie na maszynowych nośnikach informacji dla systemów komputerowych˝, spełniając tym samym przesłanki wynikające z art. 4 pkt 1 cyt. ustawy do uznania go za towar.

Sprzedaż lub darowizna oprogramowania na takich nośnikach podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej 22% (art. 18 ust. 1 ww. ustawy). Natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega sprzedaż licencji, ponieważ jest to sprzedaż praw majątkowych o charakterze niematerialnym i w obecnym stanie prawnym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ministerstwo Finansów informuje, że w świetle przepisów prawa wspólnotwego (Szósta Dyrektywa 77/388/EEC, z późn. zm.) sprzedaż licencji podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w ramach harmonizacji polskich przepisów dotyczących podatku od towarów i usług do przepisów unijnych przepisy dotyczące opodatkowania licencji zostaną zmienione. Natomiast w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jak i podatkiem od spadków i darowizn nie przewiduje się zmian w omawianym zakresie.

Przedstawiając powyższe, nie znajduję konieczności do wydania urzędowej interpretacji w rozumieniu art. 14 § 1 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Z poważaniem

Sekretarz stanu

Jan Rudowski