Jeszcze o e-deklaracjach i projekcie Ordynacji podatkowej

Znamy już mniej więcej harmonogram ale rozporządzenia wciąż nie ma. Ministerstwo Finansów wycofało się z propozycji przesunięcia momentu wdrażania elektronicznej formy rozliczeń. Do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa. Jego głównym założeniem jest wprowadzenie dobrowolności w zakresie składania deklaracji podatkowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej...

Rzeczpospolita publikuje artykuł zatytułowany Nie wszystkie e-deklaracje od razu trafią do urzędu skarbowego, w którym czytamy:

Listę formularzy, które będą mogły w ten sposób być przekazywane do urzędu skarbowego, ustali minister finansów w specjalnym rozporządzeniu. Prace nad nim trwają. Wstępny harmonogram zakłada, że na początek wersję elektroniczną będą miały jedynie dwa wzory formularzy: PIT-4 (dla pracodawcy odprowadzającego zaliczkę miesięczną na podatek za swoich pracowników) oraz PIT-8A będący deklaracją o zryczałtowanym podatku dochodowym. Lista sukcesywnie będzie rozszerzana

Wedle opisu projektu zmian w Ordynacji podatkowej, który wpłynął do Sejmu 19 czerwca: "projekt ma na celu wprowadzenie dobrowolności w zakresie składania deklaracji podatkowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz stopniowego wdrażania tej formy kontaktów podatników z organami podatkowymi"

Na stronie Sejmu dostępne jest również uzasadnienie projektu ustawy:

Z uzasadnienia:

Celem ustawy jest wdrożenie elektronicznej formy kontaktów podatników z administracją uwzględniające obecny stopień przygotowania do tej formy kontaktów i zmiany w przepisach prawa podatkowego. Podstawowym celem niniejszego projektu jest wprowadzenie dobrowolności w zakresie składania deklaracji podatkowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz stopniowego wdrażania tej formy kontaktów podatników z organami podatkowymi. Zasadnicza, wyrażona w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasada równości nakazuje uczynić dobrowolnym, zależnym od woli oraz posiadanych możliwości i środków składanie deklaracji przez podatników w jednej z form: papierowej lub elektronicznej.

Dotychczasowy przepis art. 3a § 2 ustawy – Ordynacja podatkowa, w brzmieniu nadanym art. 27 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 143, poz. 1199), który miałby wejść w życie z dniem 16 sierpnia 2006 r., przewiduje szeroki katalog podmiotów obowiązanych do składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej obejmujący: wszystkich podatników pozostających w zakresie właściwości tzw. „dużych urzędów skarbowych”, a także sądy, notariuszy, komorników sądowych, inne organy administracji publicznej. Aktualna ocena stopnia przygotowania wszystkich wymienionych powyżej podmiotów do realizacji tego przedsięwzięcia uzasadnia likwidację obowiązku składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Składanie deklaracji w formie elektronicznej będzie prawem podatnika. Projektowany art. 3d § 1 pkt 1 w celu usprawnienia funkcjonowania systemu elektronicznego przyjmowania deklaracji podatkowych nakłada na podmiot zamierzający składać deklaracje w formie elektronicznej obowiązek sygnalizacji o tym zamiarze naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawie ewidencji podatników i płatników podatków (NIP). Z uwagi na fakt, że niektóre wzory deklaracji podatkowych przewidują obowiązek podpisania ich przez więcej niż jedną osobę, złożenie takiej deklaracji w formie elektronicznej byłoby procesem skomplikowanym, wielostopniowym i dość kosztownym dla podatnika (podpisy elektroniczne dla wszystkich osób podpisujących deklarację). W celu uproszczenia tej formy kontaktów, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej zamierzająca składać deklaracje w formie elektronicznej wyznacza osobę (osoby), do której obowiązków należy elektroniczne podpisywanie deklaracji – art. 3d § 1 pkt 2. Tylko jeden podpis (osoby wskazanej) będzie wymagany i respektowany – art. 3b § 1 pkt 2. Zakończeniem procesu rejestracji będzie potwierdzenie poprawności zgłoszenia osoby upoważnionej (art. 3d § 2), po którym możliwe będzie składanie deklaracji w formie elektronicznej.

Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia (art. 3d § 3), wzór zawiadomienia o zamiarze składania deklaracji podatkowych oraz elektroniczną strukturę zgłoszenia osoby upoważnionej do złożenia deklaracji w formie elektronicznej i podpisania jej podpisem elektronicznym.

Zgodnie z projektowanym art. 2, tylko niektóre podmioty pozostające we właściwości tzw. „dużych urzędów skarbowych” (których roczne przychody netto przekraczają równowartość 5 mln euro) będą uprawnione do składania deklaracji podatkowych w formie elektronicznej – z dniem 16 sierpnia 2006 r. To uprawnienie początkowo będzie mogło być realizowane w zakresie niektórych rodzajów deklaracji, określonych w rozporządzeniu ministra właściwego spraw finansów publicznych (art. 3a § 3). Doświadczenia praktyczne uzyskane na tym pierwszym etapie pomogą wybrać optymalne rozwiązania informatyczne dla otwarcia w przyszłości tego nowego kanału komunikacyjnego dla wszystkich podatników. Stopniowe wdrażanie elektronicznej formy kontaktów z organami podatkowymi pozwoli na zidentyfikowanie i eliminację już na wstępnym etapie tych elementów teletransmisji deklaracji podatkowych, które okażą się kosztowne dla użytkowników i zbyt trudne w praktycznym wykorzystaniu. Niezmiernie istotne, zarówno dla podatników jak i dla administracji podatkowej, jest też wypracowanie odpowiednich standardów bezpieczeństwa dla teletransmisji deklaracji podatkowych gwarantujących podatnikowi pewność co do prawnej skuteczności i terminowości złożenia deklaracji, a administracji możliwość bezspornej identyfikacji osoby podpisującej deklarację. Należy mieć bowiem na uwadze, że klucz elektroniczny składany pod deklaracją zastępuje ze wszystkimi skutkami podpis pod deklaracją „papierową”. Powyższe determinuje konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa obrotu elektronicznego w zakresie deklaracji podatkowych oraz wyeliminowania ryzyka nieprawidłowej identyfikacji osoby dokonującej transferu deklaracji za pomocą elektronicznych kanałów, szczególnie, że niezłożenie deklaracji (w tym wypadku odrzucenie przez system lub niewłaściwa identyfikacja składającego) pociąga za sobą negatywne dla podatnika skutki, w tym odpowiedzialność karną skarbową.

Z uwagi na projektowane obecnie istotne zmiany w przepisach materialnego prawa podatkowego, a co się z tym wiąże głębokich zmian w treści deklaracji podatkowych, stworzenie systemu elektronicznego składania wszystkich deklaracji podatkowych i dla wszystkich podmiotów jest trudne do zrealizowania. Wspomniane zmiany przewidują też likwidację niektórych rodzajów deklaracji podatkowych (na zaliczki miesięczne w podatku dochodowym), a także wprowadzenia nowych rodzajów (deklaracje kwartalne podatku od towarów i usług). Budowanie obecnie systemu elektronicznego obsługującego wszystkie deklaracje podatkowe, w tym również te które w części mają być zlikwidowane lub poważnie przebudowane, jest zabiegiem nieopłacalnym.

Uprawnienie w zakresie składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej początkowo będzie mogło być realizowane w zakresie niektórych rodzajów deklaracji, określonych w rozporządzeniu ministra właściwego spraw finansów publicznych (art. 3a § 3). Katalog deklaracji podatkowych, które będą mogły być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej będzie stopniowo rozszerzany, stosownie do oceny funkcjonowania systemu, jego rozwoju, a przede wszystkim możliwości zagwarantowania bezpieczeństwa przesyłu informacji. Wstępny harmonogram prac nad wdrożeniem możliwości składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej przedstawia się następująco:

– PIT-4 oraz PIT-8A – z dniem 16 sierpnia 2006 r.,

– VAT-7, VAT-7K, VAT-8 i VAT-23 – z dniem 1 października 2006 r.,

– CIT-2, CIT-8, CIT-8/O, CIT-2/O, CIT-6, a także CIT-D – z dniem 1 grudnia 2006 r.,

– WZS-1K, WZS-1M, WZS-1R, WZP-1K, WZP-1R, WZP-1M, ORD-U, ORD-TK, ORD-W1, POG-3A, IFT-1/IFT-1R, IFT-2/IFT-2R, VAT-24 i CIT-ST – z dniem 1 lutego 2007r.;

– VAT-R, VAT-R/UE oraz CIT-ST/A – z dniem 1 kwietnia 2007 r.