Strategiczne kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego – fotoreportaż

Zakończyła się już VII Konferencja Okrągłego Stołu Polska w drodze do społeczeństwa informacyjnego. W tym roku hasło, pod którym się odbywała brzmiało: "Strategiczne kierunki rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce". Konferencja tradycyjnie towarzyszy obchodom Światowego Dnia Telekomunikacji. Poniżej prezentuję spostrzeżenia własne i kilka zdjęć, dla zobrazowania wydarzeń mających miejsce w Sali Kolumnowej Sejmu RP tego miłego (wcale nie deszczowego do końca) dnia.

Wedle niektórych już nastąpiła rewolucja informacyjna. Rewolucja zadekretowana różnymi państwowymi dokumentami. Czy tak jest w rzeczywistości? Faktycznie - bez dostępu do informacji, bez dostępu do infrastruktury - ciężko dziś zrobić cokolwiek rozsądnego. Jednak w rankingach Unii Europejskiej nie wypadamy zbyt dobrze. Jeśli chodzi o pozytywy, to zadeklarowano "pełną determinację senatorów i posłów" (powstał Parlamentarny Zespół ds Społeczeństwa Informacyjnego i Gospodarki Opartej na Wiedzy, chociaż jeszcze nie znajdziemy o nim informacji na stronach Sejmu, ani Senatu), polscy studenci wygrywają olimpiady informatyczne oraz konkursy programowania zespołowego…

Na kogo patrzy kamera przemysłowa w Sali Kolumnowej Sejmu RP?

W dyskusji podkreślano konieczność dążenia do "zrównoważonego rozwoju" - to ważne słowo klucz. Mówiono o udostępnianiu wiedzy i edukacji. Generalnie sporo mówiło się dziś o edukacji (zarówno edukacji dzieci i młodzieży, ale również edukacji nauczycieli, gdyż należy ten termin raczej rozumieć jako ustawiczne samokształcenie, nie zaś zakładać, że ktoś nas doraźnie będzie edukował). Udostępnianie wiedzy i edukacji obok "surowca, pracy i kapitału" (podział zasobów stosowany przez klasyków ekonomii) zmienia dziś oblicze gospodarki. No, ale do tego potrzebne są jednak solidne podstawy prawa.

W części oficjalnej przedstawiono Słowo Prezydenta RP, Marszałka Sejmu RP, Marszałka Senatu RP, wystąpienia kierownictw resortów: Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Transportu a także wystąpienie Prezesa Stowarzyszenia Elektryków Polskich i zaprezentowano tezy do dyskusji.

Odczytano list Prezydenta RP, Lecha Kaczyńskiego. List w moim odczuciu zasługuje na następujący komentarz: otóż tegoroczne obchody Światowego Dnia Telekomunikacji odbywały się pod hasłem "globalne cyberbezpieczeństwo" i aż prosiłoby się o to, by Prezydent wystosowując swój adres do uczestników konferencji nawiązał do potrzeby walki z globalnym terroryzmem i do ochrony przed szkodliwymi treściami (to dość "chodliwe" tematy tego typu wystąpień). Ale przesłanie Prezydenta pozytywnie mnie zaskoczyło. Prezydent w swoim liście podkreślił, iż współczesne społeczeństwo (informacyjne, bo przecież o nim mówimy) to nieskrępowany, bezpośredni dialog jego uczestników. W odniesieniu do hasła SDT Prezydent zwrócił uwagę na takie zagrożenia, jak nieuprawniony monitoring oraz kradzieże danych. Uważam, że to nowa jakość w stanowiskach najwyższych urzędników państwowych, która w pełni zasługuje - w mojej opinii - na akceptację i wsparcie.

Na zdjęciu uczestnicy panelu dyskusyjnego. Tematy panelistów to: SI społeczeństwem permanentnej edukacji, Wartość dodana Internetu, Dokument elektroniczny początkiem rewolucji w administracji, Rozwój regionalny w warunkach społeczeństwa informacyjnego, Człowiek celem rozwoju SI

A zatem gdzie jesteśmy dziś na tej drodze do społeczeństwa informacyjnego? Oceny są różne. Niektórzy twierdzą, że "Polska drepcze, świat ucieka" (czyli jednak idziemy do przodu, chociaż powoli). Mogą o tym świadczyć wspomniane rankingi Unii Europejskiej (dotyczące np. dostępu do usług elektronicznych administracji publicznej). Jeśli chodzi o moje obserwacje, to myślę sobie, że trzeba spojrzeć na ludzi, którzy nie chodzą do wyborów, że warto zastanowić się nad tym, w jaki sposób zmienia się rynek pracy (jeśli ktoś nie ma etatu, albo klientów, to w społeczeństwie niewiele zdziała, a problem pracy jest coraz bardziej aktualny). Problem jest stan prawa (tak się zastanawiałem dziś nad tym, jakie trzeba mieć predyspozycje zawodowe, by z czystym sumieniem jako prawnik powiedzieć klientowi, że na podstawie takich a takich przepisów sąd z pewnością orzeknie tak, a nie inaczej…). Informacje są udostępniane, ale może warto postulować, by były udostępniane w pełniejszej wersji i w taki sposób, by nie dyskryminować nikogo w ich dostępnie… Jest sporo do zrobienia i kolejne konferencje tylko w pewien sposób przybliżają nas do celu. Zamiast debatować – ktoś powiedział – należy brać się do pracy…

Swoje wystąpienie zacząłem od zacytowania życzeń urodzinowych, jakie otrzymałem wczoraj za pomocą SMS'a: "Idzie misio, idzie konik, małpka, piesek no i słonik. Wszyscy razem z balonami, z najlepszymi życzeniami". Właśnie zastanawiam się, czy jeszcze ktoś zdecyduje się zaprosić mnie w przyszłości do udziału w konferencji... Na swoją obronę powiem jedynie, że ten nieco surrealistyczny wstęp miał mi posłużyć do zobrazowania tematu "wartości dodanej internetu".

Profesor Józef Oleński podjął trudny temat dokumentu elektronicznego, i podczas swojego wystąpienia zauważył, że Polska nie jest jeszcze przygotowana do tego, co ma - zgodnie z ustawą nadejść już w sierpniu (przeczytaj felieton: Czy będzie nowy cud nad Wisłą?). Zwrócił również uwagę na konieczność pracy nad standardami dokumentów elektronicznych. Ja w swoim wystąpieniu, o którym teraz nie będę dłużej pisał, gdyż jego tezy przedstawię raczej w formie jakiegoś bardziej zwartego tekstu, również nawiązywałem do otwartych standardów, gdy zabierałem głos na temat "wartości dodanej internetu". Standaryzacja. To jeden z ważnych elementów strategicznych, które warto brać pod uwagę myśląc o rozwoju "społeczeństwa opartego na wiedzy". Prof. Oleński w nawiązaniu do podpisu elektronicznego zwrócił uwagę na to, że w walce o rynek podpisu elektronicznego firmy go oferujące raczej stworzyły sytuację, w której tego rynku nie ma (i nie mają teraz zbytnio komu świadczyć usług), a może lepiej zrobić jak w Estonii, gdzie każdy obywatel dostał wraz z dowodem osobistym podpis elektroniczy, trochę mniej zaawansowany, ale jednak…

W obchodach ŚDT 2006 tradycyjnie uczestniczą członkowie Rządu, parlamentarzyści, politycy oraz prominentni przedstawiciele świata gospodarki, (zwłaszcza z obszaru telekomunikacji i teleinformatyki), nauki, a także mediów publicznych.

Rozwój regionalny w warunkach społeczeństwa informacyjnego - to tytuł wystąpienia senatora Kosmy Złotowskiego. Jeśli ktoś chciałby dziś inwestować w rozwiązania IT, to najlepiej takie, które będą wykorzystane przez samorządy i regiony. Taką tezę wygłosił również Prezes Stowarzyszenia Inżynierów Telekomunikacji Wojciech Hałka (do niedawna Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury) w dalszej części obrad. Jeśli chodzi o regiony, to wydaje się, iż należałoby raczej dociągnąć infrastrukturę do mieszkańców, niż spokojnie patrzeć jak następuje stopniowa migracja ludzi z terenów wiejskich do miast.

Ks. prof. Tadeusz Zasępa w swoim głęboko humanistycznym wystąpieniu (Człowiek celem rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego) wykazał, że człowiek winien być traktowany jako podmiot, nie zaś jako przedmiot przemian społecznych. Należy stworzyć warunki do tego, by zagwarantować jego rozwój intelektualny, duchowy i religijny. Wystąpienie prof. Zasępy bardzo mi się podobało i w czasie jego trwania zapisałem sobie na kartce, w charakterze swojego komentarza: "podczas rozstrzygania istniejących konfliktów pomiędzy różnymi wartościami chronionymi przez prawo czynnikiem rozstrzygającym winna być też godność człowieka".

Minister Grzegorz Bliźniuk podsumowujący obrady Konferencji zapowiedział nowelizację ustawy o podpisie elektronicznym.

W swoim podsumowaniu Podsekretarz Stanu w MSWiA, Pełnomocnik Rządu ds. przygotowania organów administracji państwowej do współpracy z Systemem Informacyjnym Schengen II (SIS II) i Systemem Informacji Wizowej (VIS) - Grzegorz Bliźniuk (który przewodniczył obradom) poinformował zgromadzonych, że ministerstwo przygotowuje nowelizację ustawy o podpisie elektronicznym (to był odzew na postulaty zgłoszone min. przez prof. Oleńskiego). Dostrzeżono, że termin połowy sierpnia, w którym administracja publiczna ma zacząć korzystać z podpisu elektronicznego jest terminem nierealnym. Nowelizacja ma za zadanie odsunąć w czasie ten moment (najprawdopodobniej do końca przyszłego roku). Czynione są również starania by za podpis elektroniczny odpowiadało nie Ministerstwo Gospodarki, a ministerstwo właściwe ds informatyzacji.

Jakie z tego wszystkiego wynikają wnioski? Człowiek jako podmiot, a nie przedmiot społeczeństwa informacyjnego, jego edukacja, a także rozwój jego najbliższego środowiska (regionów) winny - jak się wydaje - wyznaczać dziś kierunki działań strategicznych w dyskusji o społeczeństwie informacyjnym. Problematyka IT, a ściślej problematyka społeczeństwa informacyjnego, weszła właśnie do dyskusji politycznej, gdyż na tym etapie już zaczynają się rysować pewne alternatywy, pomysły i możliwości. W sumie: dobrze. Takiej politycznej dyskusji zbyt wiele do tej pory nie było (chociaż nie znam się na polityce). Jak daleko ma sięgać własność intelektualna, w jaki sposób zapewnić dostęp do infrastruktury w regionach (na przykład na wschodnich rubieżach RP)? W jaki sposób zagwarantować konkurencję na rynku dostawców tej infrastruktury, czy filtrować treści, a jeśli ktoś opowiada się za koniecznością ograniczenia dostępu do informacji to jakimi metodami ten postulat realizować (na marginesie mogę powiedzieć, że na liście ISOC Polska nadal trwa burzliwa dyskusja na temat potencjalnego blokowania treści pornograficznych w szkołach i zdania są podzielone zarówno jeśli chodzi o to, czy filtrować, jak również o to, w jaki sposób - jeśli w ogóle)?

Jest też druga kamera przemysłowa... Tak na marginesie - obrady były również transmitowane online. Być może jej zapis będzie dostępny w Sieci...

Jeśli chodzi o administrację publiczną konferencja zgromadziła podsekretarzy stanu, dyrektorów departamentów i kierowników wydziałów kluczowych dla gospodarki elektronicznej resortów. Wzięli w niej udział również przedstawiciele samorządów zawodowych, izb gospodarczych i szeroko pojętej branży. Pod koniec padło nawet stwierdzenie, że organizowane w ramach Światowego Dnia Telekomunikacji Konferencje Okrągłego Stołu to swoisty szczyt społeczeństwa informacyjnego (skoro to już VII konferencja, to ich organizacja wyprzedziła analogiczne konferencje na szczeblu globalnym - Genewa 2003, Tunis 2005). Fakt, że Marszałek Sejmu objął patronatem honorowym opisywane wydarzenie wiele znaczy. Myślę, że w sprzyjających okolicznościach w przyszłym roku zobaczymy na sali większą ilość czołowych polityków. Być może powstająca właśnie w Polsce blogosfera zacznie im zadawać intrygujące pytania, na które zechcą poszukiwać odpowiedzi. Zobaczymy. Materiały z dzisiejszych obrad zostaną zebrane w zbiorze tradycyjnie drukowanym po konferencji.