Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę

autor:

Sieńczyło-Chlabicz Joanna

wydawca:

Zakamycze

ISBN:

83-7444-214-X

stron:

622

od wydawcy:

Monografia stanowi pierwszą pogłębioną analizę cywilnoprawnych aspektów naruszenia prywatności osób publicznych przez prasę. Autorka podejmuje próbę wyznaczenia granic dozwolonej ingerencji prasy w prywatność osób publicznych. Praca obejmuje szereg istotnych zagadnień dotyczących m.in. konstrukcji prawa do prywatności; treści tego prawa; prawa do ochrony prywatności, w tym intymności osób publicznych; konfliktu pomiędzy wolnością prasy a ochroną prywatności. Stanowi prawnoporównawczą analizę modeli rozwiązań przyjętych w Polsce i w innych państwach systemu prawa stanowionego (w szczególności Niemiec i Francji), jak i systemu prawa zwyczajowego (zwłaszcza w USA i w Wielkiej Brytanii). W pracy zamieszczono bogatą dokumentację w postaci literatury przedmiotu i orzecznictwa sądowego polskiego i zagranicznego.

spis treści:

Wykaz skrótów
Wprowadzenie

Rozdział 1 Geneza prawa do prywatności
1.1. Powstanie koncepcji i rozwój prawa do prywatności w USA
1.2. Stanowisko judykatury i wkład Parlamentu w uznanie prawa do prywatności w Wielkiej Brytanii
1.2.1. Geneza prawa do prywatności w Wielkiej Brytanii
1.2.2. Wkład Parlamentu w uznanie istnienia ustawowego prawa do prywatności
1.2.3. Human Rights Act 1998
1.3. Geneza prawa do prywatności w Polsce i w wybranych państwach systemu prawa stanowionego
1.3.1. Rozwój ogólnego prawa osobistości a ochrona prywatności w Niemczech
1.3.2. Geneza prawa do prywatności we Francji
1 .3.2.1. Trudności ze zdefiniowaniem sfery życia prywatnego
1.3.3. Początki i rozwój prawa do prywatności w świetle dorobku polskiej doktryny i judykatury

Rozdział 2 Pojecie, charakter i podmiot prawa do prywatności
2.1. Uwagi ogólne
2.2. Koncepcje dotyczące pojęcia prawa do prywatności
2.2.1. Koncepcje dotyczące prawa do prywatności w świetle poglądów przedstawicieli doktryny zagranicznej
2.2.1.1. Prywatność jako prawo do pozostawienia w spokoju
2.2.1.2. Prywatność jako prawo ograniczonego dostępu do jednostki
2.2.1.3. Prywatność jako prawo do kontroli nad ujawnianiem informacji o charakterze osobistym
2.2.1.4. Prywatność jako prawo do poszanowania tajemnicy
2.2.1.5. Prywatność jako prawo do poszanowania intymności
2.2.2. Pojęcie prawa do prywatności na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
2.2.3. Pojęcie i istota prywatności według polskiej doktryny i judykatury
2.2.4. Prawo do prywatności w ujęciu konstytucyjnym
2.3. Prywatność a sfery życia jednostki
2.3.1. Sfery życia jednostki w zagranicznej doktrynie i w orzecznictwie
2.3.2. Podział na sfery w ramach prawa do prywatności w świetle
polskiej doktryny i judykatury
2.4. Podmiot prawa do prywatności
2.4.1. Podmiot prawa do prywatności w świetle Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
2.4.2. Podmiot prawa do prywatności w świetle dorobku zagranicznej doktryny i judykatury
2.4.3. Podmiot prawa do prywatności na gruncie prawa polskiego
2.4.3.1. "Osoba zainteresowana" jako podmiot prawa do prywatności w świetle polskiego prawa prasowego
2.5. Charakter prawa do prywatności
2.5.1. Charakter prawa do prywatności w świetle stanowiska zagranicznej doktryny i judykatury. Ochrona prywatności osób zmarłych
2.5.2. Charakter prawa do prywatności w prawie polskim
2.6. Prawo do ochrony sfery intymności jednostki
2.6.1. Uwagi ogólne
2.6.2. Pojęcie intymności. Sfera intymności a sfera życia prywatnego
2.6.3. Prawo do ochrony intymności we Francji. Sfera intymności w świetle prawa niemieckiego
2.6.4. Przedmiot sfery intymności
2.7. Wnioski końcowe

Rozdział 3 Treść prawa do prywatności
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Przedmiot prawa do prywatności na gruncie francuskiej i niemieckiej doktryny i judykatury
3.2.1. Przedmiot prawa do prywatności na gruncie francuskiej doktryny i orzecznictwa
3.2.2. Przedmiot prawa do prywatności w świetle dorobku niemieckiej doktryny i judykatury
3.3. Treść prawa do prywatności w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
3.3.1. Zakres przedmiotowy prawa do prywatności
3.3.1.1. Zakres przedmiotowy prawa do poszanowania życia prywatnego
3.3.1.2. Zakres przedmiotowy prawa do poszanowania życia rodzinnego
3.3.2. Obowiązki państwa dotyczące poszanowania życia prywatnego
3.3.2.1. Obowiązki państwa związane z zanieczyszczeniem środowiska
3.3.2.2. Obowiązki państwa dotyczące zapewnienia skutecznej ochrony pokrzywdzonym i pomocy prawnej w postępowaniu przed sądami
3.3.2.3. Obowiązek państwa zapewnienia ochrony transseksualistom
3.3.3. Obowiązki państwa związane z poszanowaniem życia rodzinnego
3.3.4. Treść prawa do prywatności w świetle art. 8 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
3.4. Przedmiot ochrony sfery życia prywatnego w świetle orzecznictwa sądów polskich. Strona negatywna prawa do prywatności
3.4.1. Katalog okoliczności objętych sferą życia prywatnego w świetle orzecznictwa sądów polskich
3.4.2. Identyfikacja osoby jako niezbędna przesłanka stwierdzenia przez sąd naruszenia prywatności
3.4.3. Strona negatywna prawa do prywatności na gruncie polskiej doktryny i orzecznictwa sądów polskich
3.5. Wnioski końcowe

Rozdział 4 Prawo do prywatności osób publicznych
4.1. Uwagi ogólne
4.2. Pojęcie i rodzaje osób publicznych w świetle dorobku zagranicznej doktryny i judykatury
4.2.1. Pojęcie osoby publicznej na gruncie zagranicznej doktryny i orzecznictwa
4.2.2. Rodzaje osób publicznych
4.3. Rozumienie pojęcia "osoba publiczna" w prawie polskim
4.3.1. Pojęcie osoby publicznej w świetle poglądów przedstawicieli polskiej doktryny
4.3.2. Konstrukcja pojęcia "osoba publiczna" w rozumieniu art. 14 ust. 6 prawa prasowego. Kryteria kwalifikacji jednostki do kategorii osób publicznych
4.4. Prawo do prywatności osób publicznych
4.5. Prawo do ochrony intymności osób publicznych
4.5.1. Prawo do ochrony intymności osób publicznych na gruncie dorobku zagranicznej doktryny i judykatury
4.5.2. Prawo do ochrony intymności osób publicznych w polskiej doktrynie i w orzecznictwie
4.5.3. Warunki dopuszczalności ingerencji prasy w sferę intymności osób publicznych
4.6. Wnioski końcowe

Rozdział 5 Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w wybranych państwach systemu prawa zwyczajowego i stanowionego
5.1. Uwagi ogólne
5.2. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w USA
5.2.1. Bezprawna ingerencja w samotność jednostki lub w jej sprawy prywatne (intrusion)
5.2.2. Publiczne ujawnienie krępujących faktów z życia prywatnego (public disciosure of prwate facto
5.2.3. Publiczne przedstawienie jednostki w "fałszywym świetle" (false Ligot)
5.2.4. Przywłaszczenie nazwiska, wizerunku lub innych atrybutów osobowości w celach komercyjnych {appropriation
5.2.5. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę przy użyciu nowych technik zbierania informacji
5.3. Prawo do kontroli wykorzystania wizerunku i innych oznaczeń indywidualizujących osoby powszechnie znane [right of publicity)
5.3.1. Uwagi ogólne
5.3.2. Pojęcie right of publicity i jego geneza
5.3.3. Right of publicity a prawo do prywatności
5.3.4. Wymóg wykorzystania oznaczeń indywidualizujących osoby powszechnie znane w celach komercyjnych
5.3.5. Czas trwania ochrony i przedmiot right of publicity
5.3.6. Zarzut wolności wypowiedzi jako obrona pozwanego
5.3.7. Wnioski końcowe
5.4. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w Wielkiej Brytanii
5.4.1. Instytucje prawne ochrony prywatności osób publicznych przed wejściem w życie Human Rights Act
5.4.1.1. Czyn niedozwolony defamation
5.4.1.2. Czyn niedozwolony trespass
5.4.1.3. Czyn niedozwolony nuisance
5.4.2. Naruszenie zaufania (breach of confidence) jako środek ochrony prywatności osób publicznych
5.4.3. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę po wejściu w życie Human Rights Act
5.4.4. Prawo do anonimowości (right to anonimity)
5.5. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę we Francji i w Niemczech
5.5.1. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę we Francji
5.5.2. Naruszenie prywatności "absolutnych osób historii współczesnej" przez prasę w Niemczech na przykładzie spraw dotyczących księżnej Karoliny z Monako
5.5.3. Naruszenie prywatności "osób względnych historii współczesnej" przez prasę w Niemczech
5.6. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w prawie polskim
5.6.1. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w świetle dorobku polskiej doktryny i judykatury
5.6.2. Kryterium bezpośredniego związku z wykonywaną działalnością publiczną
5.7. Wnioski końcowe

Rozdział 6 Wolność prasy a prawo do prywatności osób publicznych
6.1. Uwagi ogólne
6.2. Wolność wypowiedzi i jej ograniczenia w świetle Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
6.2.1. Uwagi ogólne dotyczące wolności wypowiedzi
6.2.2. Podmiot, przedmiot i forma wypowiedzi
6.2.3. Zakres wolności wypowiedzi ze względu na jej przedmiot
6.2.3.1. Wypowiedzi niepodlegające ochronie
6.2.4. Zakres wolności prasy w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
6.2.5. Ograniczenia wolności wypowiedzi i i prasy na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
6.2.6. Dopuszczalność ingerencji w sferę prywatności
6.3. Wolność wypowiedzi (prasy) a ochrona prywatności w prawie polskim
6.3.1. Wolność wypowiedzi (prasy) a prawo do prywatności na gruncie Konstytucji RP
6.3.2. Konflikt pomiędzy prawem do wolności prasy a ochroną prywatności jednostki w świetle polskiej doktryny i orzecznictwa
6.4. Sposoby rozstrzygania konfliktu: wolność prasy a prawo do prywatności w wybranych państwach systemu prawa zwyczajowego
6.4.1. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej
6.4.2. Kanada
6.5. Sposoby rozstrzygania konfliktu: wolność prasy a prawo do prywatności w wybranych państwach systemu prawa stanowionego
6.5.1. Niemcy
6.5.2. Francja
6.6. Kryteria rozstrzygania konfliktu: wolność prasy a prawo do prywatności w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
6.7. Wnioski końcowe

Rozdział 7 Okoliczności wytaczające bezprawność działania prasy w przypadku ingerencji w sferę życia prywatnego osób publicznych
7.1. Uwagi ogólne
7.2. Okoliczności wyłączające bezprawność działania prasy w przypadku ingerencji w sferę życia prywatnego osób publicznych
7.3. Zgoda uprawnionego
7.3.1. Charakter prawny zgody
7.3.2. Treść zgody
7.3.3. Forma zgody
7.3.4. Znaczenie zgody i skutki jej udzielenia
7.4. Granice dozwolonej krytyki działalności osób pełniących funkcje publiczne
7.4.1. Pojęcie i przedmiot krytyki prasowej
7.4.2. Granice dozwolonej krytyki działalności osób publicznych w systemie common law na przykładzie Wielkiej Brytanii
7.4.3. Granice dozwolonej krytyki prasowej w świetle polskiej doktryny i judykatury .
7.4.4. Rozszerzone granice dozwolonej krytyki działalności osób pełniących funkcje publiczne oraz wykonujących mandat zaufania społecznego
7.4.5. Dopuszczalność publikacji informacji ze sfery życia prywatnego osób publicznych w ramach prawa do krytyki
7.5. Uzasadniony interes publiczny a wyłączenie bezprawności ingerencji prasy w prywatność osób publicznych
7.5.1. Okoliczność działania pozwanego w uzasadnionym interesie publicznym
7.5.2. Warunki powołania się na okoliczność "działania ze względu na społecznie uzasadniony interes" w przypadku naruszenia prawa do prywatności
7.5.2.1. Obowiązek działania ze szczególną starannością i rzetelnością
7.5.2.2. Obowiązek publikowania informacji zgodnych z prawdą
7.5.3. Pojęcie i zakres przedmiotowy spraw objętych kryterium uzasadnionego interesu publicznego
7.6. Dalsza publikacja informacji ze sfery życia prywatnego przez prasę
7.6.1. Problem dalszej publikacji informaqi ze sfery życia prywatnego w doktrynie i orzecznictwie zagranicznym
7.6.2. Publikacja informaqi uprzednio ujawnionych przez prasę a naruszenie prawa do prywatności na gruncie prawa polskiego
7.7. Wnioski końcowe

Rozdział 8 Granice dozwolonej ingerencji prasy w prywatność osób publicznych
8.1. Uwagi ogólne
8.2. Kryteria ustalania granic dozwolonej ingerencji prasy w prywatność osób publicznych
8.2.1. Kryterium pełnienia funkcji publicznych i wykonywania mandatu zaufania publicznego oraz bezpośredniego związku z wykonywaną działalnością publiczną
8.2.2. Kryterium interesu publicznego
8.2.3. Kryterium usprawiedliwionego przewidywania poszanowania prywatności
8.2.3.1. Kryterium podmiotowe
8.2.3.2. Kryterium przedmiotowe granic ochrony sfery życia prywatnego
8.2.4. Kryterium przestrzenne granic prawa do prywatności w świetle dorobku zagranicznej doktryny i judykatury
8.2.4.1. Granice przestrzenne prawa do prywatności w świetle orzecznictwa sądów niemieckich
8.2.4.2. Granice przestrzenne prawa do prywatności na gruncie orzecznictwa sądów francuskich
8.3. Wnioski końcowe

Konkluzje
Bibliografia

Wykaz aktów prawnych
* Akty prawa polskiego
* Akty prawa amerykańskiego
* Akty prawa angielskiego
* Akty prawa kanadyjskiego
* Akty prawa niemieckiego
* Akty prawa hiszpańskiego
* Akty prawa międzynarodowego

Wybrane pozycje z orzecznictwa
* Orzecznictwo sądów polskich
* Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
* Orzecznictwo Sądu Najwyższego
* Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
* Orzecznictwo sądów apelacyjnych
* Orzecznictwo innych sądów polskich
* Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
* Orzecznictwo sądów francuskich
* Orzecznictwo sądów niemieckich
* Orzecznictwo sądów amerykańskich
* Orzecznictwo sądów angielskich
* Orzecznictwo sądów kanadyjskich

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>