Internet i demokracja lokalna

Właśnie opublikowałem sondę dotyczącą wyborów samorządowych (czy pójdziesz do wyborów?). Niebawem rozpocznie się kolejny wyścig po mandaty. W telewizji już pokazują otwieranie lokali obsługi wyborców, pokazują również jak ci wyborcy irytują się i pałają słusznym gniewem, gdy znany polityk spóźnia się ponad godzinę na spotkanie z nimi...

Sondę opublikowałem pod wpływem chwili, gdy w artykule Życia Warszawy zauważyłem śródtytuł o głosowaniu online, a wobec takiego głosowania jestem nastawiony niezwykle sceptycznie (zobacz np. felieton Trudny wybór elektroniczny oraz materiały zgromadzone w dziale "wybory" niniejszego serwisu). Zacząłem się zastanawiać nad pewną kwestią natury praktycznej. Jak wykorzystać internet do budowania silnych samorządów, nie tylko w okresie wyborczym, ale również by ten internet pozwalał na stałe monitorowanie poczynań wybranych samorządowych urzędników, a jednocześnie pozwalał definiować priorytety wśród bieżących problemów społeczności, by można było wysłuchać każdego...

Nie znając się na polityce obserwuję, że zamieszanie na scenie politycznej skutecznie odstrasza obywateli chodzeniem do wyborów (w mojej ocenie postulaty wprowadzenia wszelkiego rodzaju ułatwień i elektronicznych możliwości nie rozwiążą tego problemu, poza tym, że w takim kształcie, jaki się to proponuje - "wybory przez internet" narażone są na liczne manipulacje). Problemem w moim odczuciu jest ujawnianie osób, które mogłyby sprostać trudnej misji publicznej (również na szczeblu lokalnym), danie szansy porządnym ludziom przebić się do świadomości wyborców, by ci ostatni nie byli skazani jedynie na wybór spomiędzy skompromitowanych wielokrotnie, aktywnych wciąż i zazdrośnie broniących swoich pozycji kandydatów, wykonujących przez ostatnie lata ruchy pozorowane w sferze publicznej, ruchy szybkie, stanowcze, acz nerwowe w sferze prywatnej....

Często głosuje się na chybił-trafił, albo na nazwisko, które gdzieś tam kiedyś utkwiło w pamięci, nawet nie pamiętamy przy jakiej okazji. Nie wiemy, jaki ktoś ma program wyborczy, a co ważniejsze - już zgromadzony dorobek. Ładny program wyborczy z licznymi, adekwatnie do danej sytuacji wybranymi "wyborczymi kiełbaskami" można napisać w kilka godzin.

Sprawdziłem dziś, że nie ma niezależnego forum dyskusyjnego, gdzie mieszkańcy gminy (a raczej dzielnicy), w której mieszkam, mogliby podyskutować sobie o problemach związanych z ich bezpośrednim otoczeniem (to nie zarzut, a taka konstatacja, przecież równie dobrze sam mógłbym takie forum założyć za chwilę). Być może to właśnie warto promować: tworzenie niezależnych, internetowych platform komunikacji mieszkańców, z których mogliby korzystać młodzi ludzie i dyskutować nad takimi problemami jak plan zagospodarowania przestrzennego, aktualne protesty związane z budową obwodnicy czy godziny otwarcie biblioteki publicznej znajdującej się w pobliskim parku (który też trzeba jakoś finansować).

Z okazji poprzednich wyborów pojawiało się zawsze kilka "gazetek", takich powielaczowych albo trochę bardziej zaawansowanych, gdzie komitety wyborcze (wpychając "periodyk" bezpłatnie do każdej z możliwych skrzynek na listy w okręgu wyborczym) starały się wykazać, że coś robią albo zrobią, albo, że ich przeciwnicy to złodzieje i malwersanci. Potem te gazetki przestawały się ukazywać – kto miał wygrać, ten wygrał. Nie było to już takie interesujące kto złodziejem jest, a kto nie. Nie było się już o co bić.

A gdyby tak z okazji kolejnych wyborów powstały fora dyskusyjne (oczywiście wszędzie tam, gdzie to możliwe, bo przecież nie wszędzie w Polsce dostęp do internetu jest wystarczający do tego by prowadzić i brać udział w dyskusji na takich forach). A obok można dyskutować o historii, zbierać archiwalne zdjęcia okolicy (teraz tak szybko wszystko się zmienia, po szlabanie, który stał niedaleko mojego domu w czasie stanu wojennego nie ma już śladu, chociaż jego elementy wystawały z ziemi jeszcze długo po tamtych wydarzeniach, a gdybym miał wówczas aparat fotograficzny i świadomość tego, że można to utrwalić...). Albo lepiej – zamiast platform – można by zachęcać ludzi do zakładania blogów (ilu dyskutantów tyle blogów, a zostawiane pod materiałami komentarze stworzyły by taką swoistą lokalną blogosferę – po co kogoś kusić, jeszcze chciałby zacząć kontrolować takie jedno, centralne, dyskusyjne „miejsce”).

Rozproszona piąta władza lokalna? Peer-production w samorządach terytorialnych? Gminne „express yourself”. Chodzi o to, żeby ludzie uwierzyli, iż mają oni wpływ i w ten sposób faktycznie go zyskali. To taka refleksja związana z lokalną samorządnością i globalnym internetem. Czy interesowaliście się internetowymi zasobami związanymi z waszą okolicą? Może gdzieś już toczy się jakaś dyskusja? Może warto ją podlinkować w swoim blogu? A jeszcze jakby przykonać ludzi z Wikipedii, którzy już zgromadzili dane dotyczące wszystkich gmin w Polsce, by w ramach tych wpisów "promować" linki zewnętrzne do takich lokalnych dyskusji (wiem, że każdy może zostać wikipedystą, ale jest tam pewna polityka redakcyjna, o której myślę). Uzupełnijcie poświęcony waszej gminie wpis w Wikipedii, stwórzcie sylwetki radnych, nie pomijając kontrowersji (ale w ramach poszanowania cywilizowanych zasad prowadzenia dyskursu publicznego).