Akcja antydialerowa UKE - Klikaj rozważnie

Rozpoczyna się akcja Urzędu Komunikacji Elektronicznej, która nosi nazwę "Klikaj rozważnie". Chodzi o uświadomienie społeczeństwu zagrożeń, jakie wynikają z istnienia w internecie dialerów.

Na stronie Urzędu Komunikacji Elektronicznej pojawił się obszerniejszy nieco materiał poświęcony dialerom, z których dowiadujemy się m.in. czym jest dialer:

Dialery są niewielkimi programami komputerowymi, których działanie polega na wykonaniu następujących czynności:

  • rozłączeniu aktualnego połączenia dial-up do sieci Internet poprzez numer dostępowy (np. 0202122 dla TP S.A.);
  • nawiązaniu ponownego połączenia poprzez wybranie innego niż standardowy numer dostępowy – zazwyczaj wykorzystując do tego albo numerację o podwyższonej opłacie (np. 0-70x xxx xxx) albo numery międzynarodowe.

Dialery umożliwiają dostęp do płatnych treści zamieszczanych na stronach internetowych. Mogą to być treści o charakterze erotycznym, edukacyjnym, rozrywkowym (np. dostęp do archiwum czasopism, zbioru porad prawnych, etc). Aby uruchomić dialer – użytkownik musi najpierw ściągnąć ten program z sieci, a następnie go uruchomić. Dopiero wówczas nastąpi połączenie z numerem podstawionym przez dialer. Część osób trafia na strony internetowe, na których programy ściągane są na komputer z pominięciem zgody użytkownika poprzez aktywne elementy strony internetowej (np. Active X czy aplety JAVA).

Ważne spostrzeżenie UKE: obecne uregulowania prawne nie gwarantują wystarczającej ochrony użytkowników końcowych, a także nie dają stosownych narzędzi regulacyjnych Prezesowi UKE. Jednocześnie ustawa z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne obliguje dostawców usług o podwyższonej opłacie jedynie do informowania o koszcie połączenia. Stąd właśnie w pracach nad nowelizacją ustawy Prawo telekomunikacyjne wątek dialerów będzie brany silnie pod uwagę (chodzi o to, by "zwiększyć ochronę konsumentów przed dialerami poprzez zmiany w uregulowaniu usług o podwyższonej płatności").

Jeśli chodzi o sferę międzynarodową (te wszystkie Wyspy Owcze, itp), to dostawcy usług realizowanych za pomocą dialerów międzynarodowych nie podlegają pod polskie ustawodawstwo i pod jurysdykcję Prezesa UKE...

Przeczytaj felieton: Jak na razie: wyższa stawka ryzyka. Doniesienia na podobny temat gromadzę w dziale poświęconym premium rate services.

Warto może jeszcze zacytować fragment notatki UKE (która powstała na podstawie materiałów Ministerstwa Transportu):

Najwięcej wniosków o mediacje wpływających do UKE dotyczy skutków działania dialerów - zarówno krajowych (0-700, 0-708, etc.), jak i międzynarodowych. TP S.A. przystępuje do ugody z poszkodowanymi użytkownikami tylko w przypadkach, gdy sama przekroczyła 30-dniowy termin rozpatrywania reklamacji. W innym przypadku powołuje się na Regulamin świadczenia usług powszechnych TP, nakazujący płacić klientowi, bez względu na to, kto inicjował połączenie. Stosowany przez operatora system ostrzegawczy jest cenną inicjatywą, ale nie pociesza klientów, którym system billingowy już naliczył wysokie rachunki. Zgodnie z zapisami art. 101 ust 4 ustawy Prawo telekomunikacyjne abonenci operatora wyznaczonego mogą wstrzymać się z zapłatą spornej kwoty na czas wniesienia reklamacji.

Ponadto TP S.A. wciąż nie uruchomiła zapowiedzi głosowej na wszystkich numerach o podwyższonej płatności, mimo iż minęło 1,5 roku od wprowadzenia w życie ustawy. Prezes UKE przeprowadził w marcu 2006 r. kontrolę, która wykazała brak informowania przez TP S.A. użytkowników końcowych o koszcie połączenia, poza najwyższymi taryfami (TP S.A. nakazano usunięcie tych nieprawidłowości).

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej prowadzi jawny rejestr numerów wykorzystywanych przez dostawców usług o podwyższonej opłacie (podstawa prawna - poniżej). Te numery opublikowane są w Biuletynie Informacji Publicznej UKE jako Rejestr numerów wykorzystywanych przez dostawców usług o podwyższonej opłacie. Niestety rejetr ten wygląda w ten sposób, iż jest to po prostu podlinkowany do strony WWW plik w formacie .xls, czyli plik arkusza kalkulacyjnego programu MS Excel, ważący 2434 kB (przynajmniej wiadomo, o ile ktoś ma Excela, przez kogo był ostatnio zapisany i kto jest jego autorem, warto jednak pomyśleć o dostępności dla wszystkich zainteresowanych, również tych, którzy nie korzystają z oprogramowania jednego z przedsiębiorców oferujących swoje produkty na rynku :) Sam Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Komunikacji Elektronicznej znajduje się pod adresem www.bip.urtip.gov.pl/bipurtip... Hmmm...

Warto też może przywołać kilka przepisów ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne:

Ustawa Prawo telekomunikacyjne (wybór):

Art. 56. 1. Świadczenie usług telekomunikacyjnych odbywa się na podstawie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

2. Z zastrzeżeniem ust. 5, umowę o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, zawiera się w formie pisemnej.

3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać, w szczególności:
1) nazwę, adres i siedzibę dostawcy usług;
2) świadczone usługi, dane o ich jakości, w tym o czasie oczekiwania na przyłączenie do sieci lub terminie rozpoczęcia świadczenia usługtelekomunikacyjnych;
3) zakres obsługi serwisowej;
4) dane szczegółowe dotyczące cen, w tym pakietów cenowych oraz sposoby uzyskania informacji o aktualnym cenniku;
5) czas trwania umowy oraz warunki przedłużenia i rozwiązania umowy;
6) wysokość kar umownych w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi telekomunikacyjnej;
7) tryb postępowania reklamacyjnego;
8) informację o możliwości rozwiązania sporu w drodze mediacji lub poddania go pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.

4. Umowa o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej poza elementami, o których mowa w ust. 3, powinna określać numer przydzielony abonentowi, a w przypadku przyłączenia do publicznej stacjonarnej sieci telefonicznej także adres zakończenia sieci.

5. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawieranych poprzez dokonanie czynności faktycznych obejmujących, w szczególności umowy o świadczenie usług telefonicznych za pomocą aparatu publicznego lub przez wybranie numeru dostępu do sieci dostawcy usług.

Art. 64. 1. Dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej obejmującej usługę telekomunikacyjną z dodatkowym świadczeniem, zwanej "usługą o podwyższonej opłacie", jest obowiązany podawać wraz z numerem tej usługi podawanym do publicznej wiadomości cenę za jednostkę rozliczeniową połączenia ze wskazaniem ceny netto i brutto.

2. Dostawca usługi o podwyższonej opłacie, powinien zapewnić, aby użytkownik końcowy w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej był każdorazowo informowany, przed rozpoczęciem naliczania opłat, o cenie jednostki rozliczeniowej połączenia do numeru danej usługi.

3. Świadczenie usługi o podwyższonej opłacie odbywa się na podstawie umowy zawartej w sposób określony w art. 56 ust. 5.

Art. 65. 1. Dostawca usługi o podwyższonej opłacie przekazuje Prezesowi UKE informacje o swojej nazwie, adresie, siedzibie, rodzaju i zakresie świadczonej usługi o podwyższonej opłacie oraz numerze lub numerach wykorzystywanych do świadczenia tej usługi, w terminie co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia świadczenia tej usługi.

2. Prezes UKE prowadzi jawny rejestr numerów wykorzystywanych przez dostawców usług o podwyższonej opłacie zawierający informacje, o których mowa w ust. 1.

3. Prezes UKE zamieszcza rejestr, o którym mowa w ust. 2, na stronach internetowych UKE.

Art. 101. 1. Przedsiębiorca wyznaczony może przerwać albo w istotnym zakresie ograniczyć świadczenie usługi powszechnej lub zmienić warunki świadczenia tej usługi, jeżeli zachodzą uzasadnione okoliczności uniemożliwiające spełnienie wymagań dotyczących:
1) zachowania ciągłości świadczenia usług telekomunikacyjnych w przypadku awarii sieci telekomunikacyjnej lub w sytuacjach szczególnego zagrożenia,
2) zachowania ochrony integralności sieci,
3) interoperacyjności usług,
4) zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej lub ochrony danych w sieci, spełniania wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej
- informując Prezesa UKE o przyczynach, czasie trwania lub przewidywanym terminie, w którym świadczenie usługi powszechnej będzie przerwane, ograniczone lub zostaną zmienione warunki świadczenia tej usługi.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, abonentom sieci przedsiębiorcy wyznaczonego przysługuje w tej sprawie skarga do Prezesa UKE, który rozpatruje ją w terminie 7 dni od dnia jej wniesienia.

3. Przedsiębiorca wyznaczony może:
1) ograniczyć świadczenie usług telekomunikacyjnych w pierwszej kolejności usług niewchodzących w skład usługi powszechnej, utrzymując świadczenie usług niepowiększających zadłużenia abonenta, w tym przekazywanie połączeń do abonenta lub połączeń bezpłatnych, jeżeli abonent pozostaje w opóźnieniu z płatnością należności za wykonanie usług telekomunikacyjnych przez okres dłuższy niż jeden okres rozliczeniowy;
2) ograniczyć lub zawiesić świadczenie usług telekomunikacyjnych, jeżeli abonent uporczywie narusza warunki regulaminu świadczenia usług lub umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych albo podejmuje działania utrudniające, albo uniemożliwiające świadczenie lub korzystanie z usług telekomunikacyjnych.

4. Przedsiębiorca wyznaczony może jednostronnie rozwiązać umowę z abonentem, któremu ograniczył lub zawiesił świadczenie usług telekomunikacyjnych, po uprzednim bezskutecznym wezwaniu abonenta do:
1) zapłaty należności w terminie nie krótszym niż 15 dni, w przypadku zwłoki w płatności za wykonane usługi telekomunikacyjne;
2) usunięcia przyczyn zawieszenia lub ograniczenia świadczenia usług w przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 2.

5. W przypadku sporu co do wysokości należności, odłączenie nie może nastąpić do czasu rozstrzygnięcia sporu, pod warunkiem zapłaty należności bieżących.

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>