Brytyjskie konsultacje w sprawie Directive on the enforcement of intellectual property rights (2004/48/EC)

W Wielkiej Brytanii rozpoczęły się konsultacje społeczne dotyczące sposobu, w jaki Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej, ma być zaimplementowana na grunt prawa brytyjskiego.

Dyrektywa dostępna jest w polskim tłumaczeniu w serwisie Eur-lex (w formacie DOC). Zdaniem przedstawicieli Ministerstwa Kultury - my (Polacy) mamy już za sobą implementacje tej dyrektywy w polskim prawodawstwie.

Uchwalanie tej dyrektywy było wielce kontrowersyjne. Poszła szybką ścieżką legislacyjną, nie było nad nią debaty, a organizacje broniące praw obywatelskich i praw człowieka określały znajduące się tam zapisy mianem broni nuklearnej. Warto też zauważyć, że pojęcie "własności intelektualnej" rozumiane jest w różny sposób w różnych krajach tworzących wspólnotę. Nie jst to też ta własność, którą znajdziemy w polkskim kodeksie cywilnym.

Co znajdziemy w Dyrektywie? Artykuł 1 przynosi określenie przedmiotu regulacji: "Niniejsza dyrektywa dotyczy środków, procedur i środków naprawczych, niezbędnych do realizacji praw własności intelektualnej. Do celów niniejszej dyrektywy, określenie „prawa własności intelektualnej” obejmuje prawa własności przemysłowej."

Czego obawiają się organizacje broniące praw obywatelskich? Dyrektywa kreuje nowe "prawo do informacji", zgodnie z którym dostawca usług internetowych będzie zmuszony przekazać organizacjom reprezentującym przykładowo branżę muzyczną informacje dotyczące swoich użytkowników, którzy wymieniają się plikami w sieci typu p2p, lub prowadzą podobną aktywność. Mowa jest również o możliwości dokonywania przeszukań oraz zamrażania kont bankowych w związku z podejrzeniem o dokonywanie naruszeń. Zdaniem organizacji zajmujących się prawami człowieka dyrektywa ma zbyt duży zasięg działania, traktuje w ten sam sposób naruszenia w celach komercyjnych oraz te, realizowane bez finanoswych korzyści. Podnoszą również, że niebezpieczne jest wprowadzanie tzw. Anton Piller orders i działanie w na ich podstawie "prywatnej policji dokonującej przeszukania w domach"; Mareva injunctions - możliwość zamrożenia konta bankowego bez orzeczenia sądu, nawet w przypadku podejrzenia o naruszenie prawa. Boją się takich zapisów jak art. 6. dyrektywy:

"1. Państwa Członkowskie zapewniają że, na wniosek strony która przedstawiła należyte dostępne dowody wystarczające do poparcia jej roszczeń oraz potwierdzające te roszczenia wyszczególnione dowody znajdujące się pod kontrolą strony przeciwnej, właściwe organy sądowe mogą nakazać przedstawienie takich dowodów przez stronę przeciwną, pod warunkiem zapewnienia ochrony informacji poufnych. Do celów niniejszego ustępu, Państwa Członkowskie mogą postanowić że należytym dowodem dla właściwych organów sądowych może być rozsądnej wielkości próbka znacznej liczby egzemplarzy utworu lub jakiegokolwiek innego przedmiotu ochrony.

2. Na takich samych warunkach, w przypadku naruszenia popełnionego na skalę handlową Państwa Członkowskie podejmują środki niezbędne umożliwiające właściwym organom sądowym nakazanie, w miarę potrzeb i na wniosek strony, przekazania dokumentów bankowych, finansowych lub handlowych, które znajdują się pod kontrolą strony przeciwnej, pod warunkiem ochrony informacji poufnych".

Obawiają się również zapisów takich jak art. 7 dotyczący środków ochrony dowodów:

"1. Państwa Członkowskie zapewniają że, nawet przed wszczęciem postępowania nad meritum sprawy, właściwe organy sądowe mogą na wniosek strony która przedstawiła należyte dostępne dowody uzasadniające jej roszczenie z tytułu naruszenia jej prawa własności intelektualnej lub zagrożenia naruszeniem tego prawa, nakazać szybkie i skuteczne środki tymczasowe zapewniające zachowanie dowodów dotyczących zarzucanego naruszenia, pod warunkiem ochrony informacji poufnych. Środki takie mogą obejmować szczegółowy opis z pobieraniem próbek lub bez, zajęcie fizyczne naruszających prawo towarów, a także, we właściwych przypadkach, materiałów i narzędzi użytych do produkcji i/lub dystrybucji tych towarów oraz związanych z nimi dokumentów. Jeśli istnieje taka potrzeba, środki te można podjąć bez wysłuchania drugiej strony, zwłaszcza, gdy jakiekolwiek opóźnienie może spowodować szkodę nie do naprawienia dla właściciela praw lub istnieje dające się udowodnić ryzyko zniszczenia dowodów.

5. Państwa Członkowskie mogą podejmować środki chroniące tożsamość świadków."

Cóż. Państwa Członkowskie mają wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do przestrzegania przepisów niniejszej dyrektywy do dnia 29 kwietnia 2006 r.