społeczeństwo

Ta notatka wiąże się z tymi trzema miliardami euro, które mi się należą od Skarbu Państwa w związku z naruszeniem praw autorskich przez bezprawną publikację mojego tekstu w "Obserwatorze Konstytucyjnym" Trybunału Konstytucyjnego. Rzecznik Praw Obywatelskich przesłała do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego swoje wystąpienie generalne w sprawie rozwiązania przyjętego w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie z którym podmiot uprawniony może żądać wielokrotności wynagrodzenia z tytułu naruszenia majątkowych praw autorskich. Pani Rzecznik krytycznie podchodzi od rozwiązania legislacyjnego, które każdy może znaleźć w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Część z Szanownych Czytelników pamięta pewnie jeszcze "zamieszanie" związane z ACTA. Starałem się wówczas przedstawić jakąś pozytywną agendę, która mogłaby doprowowadzić do poprawy niektórych przynajmniej problemów pojawiających się w dyskusji: Trzy "komitety", czyli elementy konstruktywnej agendy dla "postpolitycznego społeczeństwa informacyjnego". Propozycje z tego tekstu zostały następnie przywołane przez ministra Boniego w czasie wspólnego posiedzenia sejmowych Komisji ds. Unii Europejskiej, Komisji Kultury i Środków Przekazu i Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii, co stało się 25 stycznia. Jednym z tematów "pozytywnej agendy" był crowdfunding. Od tego czasu uzyskaliśmy wyrok Sądu Rejonowego w Krakowie, ale została również złożona interpelacja poselska poświęcona problematyce rozwoju finansowania społecznościowego. Odpowiedź na interpelacje nie odwołuje się do sygnalizowanego tu wyroku, ale i tak warto ją przeczytać.

Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje publiczne na temat problemów prawnych związanych z "internetem rzeczy" ("Internet of Things" (IoT)). Chodzi o to, że wraz z rozwojem technologii komunikacyjnych i miniaturyzacją urządzeń do przetwarzania informacji, coraz częściej "przedmioty codziennego użytku" mogą być włączane w sferę interakcji informacyjnej (chociażby w ten sposób, że do Sieci raportowany jest ich status: drzwi są otwarte lub zamknięte, lodówka pełna lub pusta, etc.). Pojawia się zatem problem prawnych regulacji dotyczących tego typu zjawiska.

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) Parlamentu Europejskiego głosowała niedawno nad propozycjami związanymi z przepisami karnym dot. przestępczości komputerowej. Zgodnie z propozycją: za ataki na systemy teleinformatyczne będzie w Unii groziła kara pozbawienia wolności do dwóch lat. Latem czeka nas zatem interesująca dyskusja na ten temat na forum Parlamentu. W ramach niej zobaczymy, jak europejski prawodawca podejdzie do regulacji IP spoofingu, przygotowywania i dystrybucji "narzędzi hackerskich", itp. Tu też będą propozycje dotyczące odpowiedzialności producentów oprogramowania i dostawców systemów IT za ich produkty oraz działania (i przypuszczam, że nagle paru producentów oprogramowania zainteresowało się tą notatką, skoro do tej pory zawsze wszędzie pisali w licencjach, że nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za działanie ich kodu).

W ramach "przejmowania państwa" i społecznej inwentaryzacji zasobów rządowych przeglądane są różne adresy domenowe (i sprawdzane są różne "serwisy") utrzymywane w infrastrukturze teoretycznie kontrolowanej przez rząd. Wychodzą niekiedy ciekawe sprawy. Weźmy taki "serwis", który znajduje się pod adresem https://ogloszenia.kprm.gov.pl. Jego jedyną treścią jest komunikat "Tu jest OK". Oczywiście wydaje się, że akceptowalną społecznie reakcją obywatela na taki serwis może być gromkie: "WTF?", ale można też sprowokować rząd do tego, by na poważnie i systematycznie wziął się za te różne przejawy "informacyjnego pączkowania".

Helsińska Fundacja Praw Człowieka na zlecenie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) przygotowuje raport dotyczący mechanizmów dochodzenia ochrony w zakresie danych osobowych w Polsce. Z tej okazji Fundacja przeprowadza wywiady z osobami, które w ciągu ostatnich trzech lat dochodziły ochrony z tytułu naruszenia ochrony danych osobowych (uwzględniane są wszystkie procedury: administracyjne, cywilne, karne, jak również alternatywne sposoby rozwiązywania sporów jak np. ugody zawarte w wyniku mediacji). Jeśli mieliście Państwo taką sytuację i chcielibyście się podzielić swoimi doświadczeniami z działania procedur i mechanizmów ochrony - warto w tym celu skontaktować się z Helsińską Fundacją Praw Człowieka. Zostaniecie Państwo wysłuchani, wasze doświadczenia i uwagi zostaną poddane analizie. Analiza zaś pozwoli wyciągnąć wnioski na przyszłość i prowadzić dalsze prace mające na celu zwiększenie ochrony praw człowieka.

Kilka dni temu Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uruchomiło konsultacje społeczne dot. projektu dyrektywy w sprawie niektórych dozwolonych możliwości wykorzystywania utworów osieroconych. Ministerstwo czeka na uwagi do 15. kwietnia. To drugie konsultacje dotyczące tego tematu. Wcześniejsze odbyły się rok temu. Ten zaś projekt, który obecnie jest konsultowany, to projekt przedstawiony przez prezydencję duńską 22 lutego 2012 roku.

Załóżmy przez chwilę, że istnieje już jeden serwis rządowy do przeprowadzania konsultacji publicznych (w rzeczywistości trwają prace nad przygotowaniem pilotażu takiego serwisu). Załóżmy, że on już działa (będzie stał na Drupalu), wyszedł z fazy pilotażu, legislatorzy - za pomocą dedykowanej aplikacji publikują tam ustrukturalizowane dane, serwis udostępnia API. Zastanawiam się, co - poza korzystaniem z takiego serwisu - mogliby z takimi danymi zrobić obywatele. W dzisiejszych dniach mówi się wiele o "roju", o rozproszonej świadomości, która w swej masie jest mądrzejsza niż poszczególne jednostki indywidualnie. Zastanawiam się, jak zarządzać rojem w rozproszonych (jeśli chodzi o źródła interakcji, ale zintegrowanych - jeśli chodzi o nadającą się do importowania i eksportowania strukturę danych) konsultacjach publicznych.

Transportoid to serwis oferujący mobilny rozkład jazdy na telefony komórkowe z systemem Android i Windows Phone. Wydawcą serwisu Transportoid jest FTL Software Tomasz Zieliński. Obserwuję ten serwis od dawna i uważam, że to ciekawy przykład komercyjnych działań w sferze ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego (re-use). Kiedy zatem na zlecenie Komisji Europejskiej przygotowywano raport na temat oceny różnych modeli dostarczania oraz odpłatności za PSI w Europie, a twórcy raportu poszukiwali informacji z polskiego rynku - wskazałem ten właśnie serwis. Został on uwzględniony w raporcie jako przykład polskiego re-use. Tym razem jednak chciałbym zasygnalizować zmagania prawne wydawcy serwisu Transportoid z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym S.A. w Krakowie.

"Prawo do informacji określone w art. 61 Konstytucji odnosi sie wyłącznie do obywateli. Gdyby ustawodawca chciał przyznać wszystkim prawo do informacji mocą art. 61 Konstytucji, wówczas zrobiłby to stosując słowo "każdy" zamiast słowa "obywatel" (vide glosa do wyroku NSA z dnia 5 grudnia 2001 r. II SA 155/01)"