Deklaracji w sprawie otwartości parlamentu i Międzynarodowy Dzień Demokracji

15. września obchodzimy Międzynarodowy Dzień Demokracji ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2007, a to rezolucją A/RES/62/7 - przyjętą w rocznicę przyjęcia Powszechnej Deklaracji na rzecz Demokracji. Obchody dnia Demokracji stały się też pretekstem do zorganizowania konferencji w Rzymie, którą nazwano "World e-Parliament Conference 2012". W trakcie tej konferencji zaprezentowano tłumaczenia na różne języki tekstu Deklaracji w sprawie otwartości parlamentu. W polskie tłumaczenie tej deklaracji zaangażowane były Fundacja ePaństwo, Stowarzyszenie 61 oraz Obywatelskie Forum Legislacji.

Materiały konferencyjne, w tym teksty deklaracji, można znaleźć na stronie OpeningParliament.org. Tam też opublikowano polską wersję deklaracji w formacie odt i pdf. Zachęcam Państwa do lektury tego dokumentu.

We wstępie deklaracji można przeczytać m.in.:

Deklaracja w sprawie Otwartości Parlamentu jest wezwaniem obywatelskich organizacji monitorujących parlamenty (PMOs - parliamentary monitoring organizations) do krajowych i lokalnych parlamentów oraz międzynarodowych ciał prawodawczych o zaangażowanie się w zwiększanie otwartości i o umożliwienie obywatelom aktywnego udziału w pracach parlamentów. Organizacje monitorujące parlamenty odgrywają coraz większą rolę w zwiększaniu dostępu obywateli do informacji o pracach parlamentów, we wzmacnianiu zdolności obywateli do uczestnictwa w procesach stanowienia prawa oraz w zwiększaniu odpowiedzialności i rozliczalności parlamentów. Organizacje monitorujące parlamenty są szczególnie zainteresowane rzecznictwem w zakresie zwiększania dostępu do rządowych i parlamentarnych informacji. Równocześnie uznają potrzebę zwiększenia współpracy i dialogu z parlamentami na świecie w sferze reform instytucji przedstawicielskich. Intencją niniejszej deklaracji jest nie tylko wezwanie do działania, ale również stworzenie podstawy do dialogu pomiędzy parlamentami i organizacjami je monitorującymi. Naszym celem jest zwiększanie otwartości parlamentów i rządów tak, by prowadziła ona do większego angażowania się obywateli, funkcjonowania instytucji nastawionych na dialog z obywatelami, a w efekcie bardziej demokratycznego społeczeństwa.

Przywołam również "Zakres" deklaracji:

Promocja Kultury Otwartości: Informacje parlamentarne są publiczne. Informacje te powinny być dostępne do ponownego wykorzystania (re-use) i ponownego udostępniania przez obywateli, a ewentualne ograniczenia powinny być szczegółowo zdefiniowane w prawodawstwie. Kulturę otwartości parlament powinien zbudować na zasadach zapewniających powszechne uczestnictwo obywateli oraz wolne społeczeństwo obywatelskie, umożliwiać efektywne monitorowanie parlamentu i stanowczo bronić tych praw poprzez swoją funkcję kontrolną. Parlament powinien zapewnić obywatelom środki prawne, umożliwiające im egzekwowanie prawa dostępu do informacji publicznej. Parlament ma również obowiązek upowszechniać wśród obywateli rozumienie zasad jego funkcjonowania oraz dzielić się dobrymi praktykami z innymi parlamentami w celu zwiększenia otwartości i przejrzystości. Parlament powinien współpracować z obywatelami i organizacjami monitorującymi, aby zagwarantować kompletne, szczegółowe i bezzwłoczne prezentowanie informacji parlamentarnych.

Zapewnianie przejrzystości informacji parlamentarnych: Parlament powinien przyjąć zasady zapewniające publikację informacji parlamentarnych oraz regularnie aktualizować te zasady w oparciu o rozwijające się dobre praktyki. Informacje parlamentarne zawierają między innymi informacje na temat roli i funkcji parlamentu oraz informacje wytwarzane w procesie legislacyjnym, włączając w to teksty proponowanych ustaw i ich poprawek, rejestr głosowań, kalendarz i plan prac parlamentu, zapisy posiedzeń plenarnych i posiedzeń komisji, informacje archiwalne oraz wszelkie inne informacje, które są częścią zasobów danych parlamentarnych, takie jak, raporty tworzone dla lub przez parlament. Parlament powinien udostępniać informacje o swoim zarządzaniu, administrowaniu i pracownikach oraz wszechstronne i szczegółowe informacje o swoim budżecie. Parlament powinien też dostarczać informacje na temat doświadczenia, aktywności i spraw parlamentarzystów. Te informacje powinny być dostarczane w zakresie pozwalającym obywatelom na dokonywanie świadomej oceny parlamentarzystów, ze względu na kryteria prawości, uczciwości i potencjalnych konfliktów interesów.

Ułatwianie dostępu do informacji parlamentarnych: Parlament powinien zapewnić wszystkim obywatelom szeroki dostęp do informacji. Dostęp ten powinien być zapewniony bez dyskryminacji poszczególnych obywateli i poprzez różne kanały, w tym przez możliwość bezpośrednich obserwacji obrad, prasę, radio, transmisje na żywo i nagrania udostępniane na życzenie. Bezpośredni dostęp do parlamentu powinien być zapewniony wszystkim obywatelom i może być limitowany tylko ze względu na ograniczenie przestrzeni i zasady bezpieczeństwa. Zasady zapewniające dostęp mediów i obserwatorów powinny być jasno zdefiniowane i publicznie prezentowane. Informacje parlamentarne powinny być dostępne bezpłatnie, we wszystkich oficjalnych i roboczych językach używanych w danym kraju oraz przez narzędzia, takie jak podsumowania pisane językiem zrozumiałym dla szerokiej grupy obywateli.

Umożliwianie elektronicznej publikacji informacji parlamentarnych: Informacje parlamentarne powinny być udostępniane on-line w otwartych i ustrukturyzowanych formatach, pozwalających obywatelom na analizę i ponowne wykorzystanie tych informacji, przy użyciu szerokiego spektrum narzędzi technologicznych. Informacje parlamentarne powinny być powiązane z informacjami pokrewnymi oraz łatwo przeszukiwalne i udostępniane do pobierania w formie katalogów danych. Taki sposób prezentowania danych ma na celu zachęcanie do rozwoju nowych technologii przeznaczonych do analizy pracy parlamentów. Parlamentarne strony internetowe umożliwiają komunikację z obywatelami nawet w społeczeństwach z ograniczonym dostępem do internetu. Dzięki tym stronom pośrednicy mają ułatwiony dostęp do informacji i mogą przekazywać je obywatelom. Aby angażować obywateli w procesy demokratyczne, strony internetowe parlamentów powinny być nastawione na używanie interaktywnych narzędzi i powinny oferować powiadomienia lub aplikacje mobilne. Parlamenty powinny preferować otwarte formaty wymiany danych oraz bezpłatne oprogramowanie o publicznie dostępnym kodzie źródłowym (open-source). Parlamenty mają obowiązek zapewnić technologiczną użyteczność dostarczanych informacji, równocześnie gwarantując prywatność osobom z nich korzystającym.

Dalej już następuje treść samej deklaracji.