Interpelacja w sprawie podstaw tworzenia infrastruktury informacji przestrzennej (wdrażanie dyrektywy INSPIRE)

W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra o ustosunkowanie się do następujących problemów.

Czy w pełni wdrażana i respektowana jest w tym zakresie dyrektywa INSPIRE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej?

Co legło u podstaw niepodjęcia przez głównego geodetę kraju wystarczających działań koordynacyjnych w przedmiocie założenia geodezyjnej sieci uzbrojenia terenu dla znacznej powierzchni kraju (raport NIK - styczeń 2012)?

Jak przedstawiała się kwestia prac dotyczących modernizacji ewidencji gruntów i budynków?

Jak kształtowała się geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia, która winna być założona dla każdego powiatu?

Czy opracowane zostały metadane zbiorów i usług danych przestrzennych dla tematów przyporządkowanych głównemu geodecie kraju?

Czy nadzór głównego geodety kraju w zakresie realizacji polityki państwa w dziedzinie geodezji i kartografii oraz koordynacja działania administracji publicznej są wystarczające?

Czy baza danych państwowego rejestru nazw geograficznych jest należycie prowadzona, czy zawiera ona aktualne i historyczne informacje dotyczące nazw miejscowości oraz obiektów fizjograficznych?

Jak i z jakim skutkiem realizowany był program TERYT 2?

Poseł Mirosław Pawlak

Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) jest respektowana i wdrażana poprzez realizację postanowień ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz. U. Nr 76, poz. 489) wraz z aktami wykonawczymi:

1. Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 20 października 2010 r. w sprawie ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych objętych infrastrukturą informacji przestrzennej (Dz. U. 2010 r. Nr 201, poz. 1333).

2. Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 13 września 2010 r. w sprawie Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej (Dz. U. 2010 r. Nr 183, poz. 1233).

Nadrzędnym celem działania Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej, o której mowa w powyższym rozporządzeniu, jest utworzenie i sprawne funkcjonowanie infrastruktury informacji przestrzennej. W tym celu powstała inicjatywa opracowania programu budowy infrastruktury informacji przestrzennej w etapie obejmującym lata 2012-2013 jako wspólnego przedsięwzięcia 12 organów wiodących, organu koordynującego oraz pozostałych interesariuszy.

Wyżej wymieniony program działań powinien zawierać:

- analizę stanu obecnego w świetle obowiązujących już przepisów, projektów, specyfikacji danych INSPIRE oraz zidentyfikowanych potrzeb krajowych,

- aktualizację list zbiorów danych IIP, INSPIRE i komplementarnych w temacie,

- zakres i terminy prac wynikające z przepisów INSPIRE i potrzeb krajowych,

- planowane i realizowane projekty, stan realizacji oraz konkretne wyniki w latach 2012-2013,

- relacje względem innych organów wiążące się z tematem,

- stan do osiągnięcia na koniec roku 2013.

Przedmiotowa ustawa wprowadziła również szereg nowelizacji do ustawy z dnia 7 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 2010 r. Nr 193, poz. 1287), co pozwoliło w tym czasie na rozpoczęcie prac nad nw., już opublikowanymi regulacjami dotyczącymi poszczególnych baz danych:

1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 października 2011 r. w sprawie rodzajów kartograficznych opracowań tematycznych i specjalnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1328).

2. Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz bazy danych obiektów ogólnogeograficznych, a także standardowych opracowań kartograficznych (Dz. U. Nr 279, poz. 1642).

3. Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 3 listopada 2011 r. w sprawie baz danych dotyczących zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu (Dz. U. Nr 263, poz. 1571).

4. Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz. U. Nr 263, poz. 1572).

5. Rozporządzenie ministra administracji i cyfryzacji z dnia 9 stycznia 2012 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów (Dz. U. Nr 0, poz. 125).

6. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2012 r. w sprawie państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju (Dz. U. Nr 0, poz. 199).

7. Rozporządzenie ministra administracji i cyfryzacji z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie rodzajów materiałów geodezyjnych i kartograficznych, które podlegają ochronie zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych, (Dz. U. Nr 299, poz. 1772).

8. Rozporządzenie ministra administracji i cyfryzacji z dnia 14 lutego 2012 r. w sprawie państwowego rejestru nazw geograficznych (Dz. U. Nr 0, poz. 309).

9. Rozporządzenie ministra administracji i cyfryzacji z dnia 14 lutego 2011 r. w sprawie osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych (Dz. U. Nr 0, poz. 352).

W trakcie zaawansowanego procedowania są przygotowane w GUGiK:

1. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zintegrowanego systemu informacji o nieruchomościach - zakończone uzgodnienia międzyresortowe.

2. Projekt rozporządzenia ministra administracji i cyfryzacji w sprawie bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej - końcowy etap uzgodnień międzyresortowych.

3. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych - zakończone uzgodnienia międzyresortowe. W dniu 28 marca br. projekt został pozytywie zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.

4. Projekt rozporządzenia ministra administracji i cyfryzacji w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego - na etapie opracowywania w GUGiK.

5. Projekt rozporządzenia ministra administracji i cyfryzacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków - w trakcie uzgodnień wewnątrzresortowych.

Wyżej wymienione akty prawne opracowane są zgodnie z wymogami narzuconymi postanowieniami dyrektywy 2007/2/WE i stanowią podstawę zapewniającą prawidłowość prowadzenia baz danych prowadzonych przez Służbę Geodezyjną i Kartograficzną w Polsce.

Odnosząc się do kolejnego pytania, na wstępie należy zwrócić uwagę i podkreślić, że obowiązek koordynacji przez głównego geodetę kraju działania organów administracji publicznej oraz innych podmiotów realizujących zadania publiczne dotyczące baz danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b oraz standardowych opracowań kartograficznych, o których mowa w art. 4 ust. 1e ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, a także współdziałania, na podstawie odrębnych porozumień w zakresie merytorycznym i finansowym w ich realizacji został wprowadzony ustawą o infrastrukturze informacji przestrzennej, która weszła w życie z dniem 7 czerwca 2010 r.

Realizując powyższy obowiązek koordynacji oraz mając na celu powiększenie zasięgu bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu na obszarze kraju, główny geodeta kraju podjął niezbędne działania legislacyjne, a w szczególności przygotował projekt rozporządzenia ministra administracji i cyfryzacji w sprawie bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej, w którym zostały określone m.in.: zakres informacji gromadzonych w bazie danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz w bazie danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach l:500-l:5000, a także organizację, tryb i standardy techniczne dotyczące tworzenia, aktualizacji i udostępniania tych baz. Przedmiotowy projekt rozporządzenia znajduje się obecnie w drugiej turze uzgodnień międzyresortowych, został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz został poddany rozległym i zakończonym w chwili obecnej konsultacjom społecznym.

Zapisy wyżej wymienionego projektu rozporządzenia w sposób znaczący upraszczają procedurę zakładania i prowadzenia bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu m.in. poprzez:

- ujednolicenie symboliki i nazewnictwa obiektów bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu występujących w obowiązujących instrukcjach technicznych G-7 i K-1,

- pozyskiwanie głównie geometrii obiektów bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, a szczegółowe dane techniczne jako atrybuty opisowe dostępne będą w instytucjach branżowych,

- zharmonizowanie obiektów bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu z obiektami ewidencji branżowej sieci w celu ułatwienia wymiany i aktualizacji danych, z wykorzystaniem identyfikatorów branżowych obiektów,

- ograniczenie liczby atrybutów opisowych obiektów bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu,

- wprowadzenie dla wszystkich zbiorów danych PZGiK jednolitego formatu GML wymiany i udostępniania danych,

- wprowadzenie wspólnego dla wszystkich zbiorów danych PZGiK sposobu definiowania i opisu obiektów w języku UML.

Mając powyższe na uwadze, w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii prowadzane są prace mające na celu podpisanie porozumień, między innymi z prezydentem miasta Gdyni oraz prezydentem miasta Olsztyna, dotyczących współdziałania w zakresie merytorycznym i finansowym w realizacji projektu, którego celem będzie wdrożenie przepisów projektu rozporządzenia ministra administracji i cyfryzacji w sprawie bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej.

W ramach współpracy przy realizacji ww. projektu zostaną wykonane m.in. prace dotyczące przetworzenia i uzupełnienia danych i informacji zgromadzonych w powiatowej części państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w celu utworzenia bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz bazy danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500-1:5000, zgodnie z zapisami ww. projektu rozporządzenia. Na ten cel w budżecie Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii zabezpieczone zostały na 2012 r. środki finansowe w wysokości 2 mln zł.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że zakładanie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu jest zadaniem starosty, na mocy art. 7d pkt 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Realizacja tego zadania przez starostów była oceniana przez głównego geodetę kraju w ramach nadzoru, o którym mowa w art. 7a pkt 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, poprzez:

- przywrócenie obowiązku dokonywania sprawozdawczości, m.in. z zakresu geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu. Począwszy od roku 2005 do dnia dzisiejszego dane o stanie pokrycia poszczególnych powiatów przekazywane są do Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii na podstawie badania dotyczącego ˝Prac geodezyjnych i kartograficznych˝, które zamieszczane jest w programie badań statystycznych statystyki publicznej, będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na dany rok kalendarzowy. W celu monitorowania przebiegu prac dane o stanie pokrycia geodezyjną ewidencją sieci uzbrojenia terenu są przekazywane do GUGiK po ich zweryfikowaniu przez wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego;

- uczestniczenie w kontrolach doraźnych przeprowadzanych w starostwach powiatowych. Zakres kontroli obejmował między innymi przeprowadzenie czynności kontrolnych pozwalających dokonać oceny zgodności prowadzenia geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu z instrukcją techniczną ˝G-7 geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu˝ - wprowadzoną na podstawie rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 24 marca 1999 r. w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie (Dz. U. Nr 30, poz. 297) - http://pl.wikipedia.org/wiki/Instrukcja_techniczna_G-7 - cite_note-0#citenote-0.

Ponadto w celu efektywnej realizacji ustawowych zadań przypisanych głównemu geodecie kraju w zakresie spraw związanych z geodezyjną ewidencją sieci uzbrojenia terenu, szczególnie w związku z wejściem w życie z dniem 8 czerwca 2010 r. nowelizacji ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, zbudowano w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii merytoryczny zespół w wydziale mapy zasadniczej i uzgadniania dokumentacji (MZUD). W stosunku do roku 2009 (stan zatrudnienia 2 pracowników) w latach 2009-2011 przyjęto do pracy w wydziale MZUD dodatkowo 4 osoby.

Należy również podkreślić, że w celu podniesienia jakości wiedzy i kwalifikacji urzędników, odpowiedzialnych za prowadzenie oraz udostępnianie informacji przestrzennej, w tym baz danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, w ramach realizowanego w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii projektu pt. ˝Edukacyjne wsparcie procesu wdrażania dyrektywy INSPIRE w administracji samorządowej w kontekście podniesienia jakości usług i efektywności działania˝, odbył się cykl szkoleń podstawowych i eksperckich dla pracowników administracji oraz dla wybranych służb uczestniczących w procesie budowy, a następnie administrowania infrastrukturą informacji przestrzennej. W wyżej wymienionych szkoleniach uczestniczyli również pracownicy szczebla powiatowego, a szkolenia jako całość objęły ponad 4200 osób.

Jednocześnie nadmieniam, iż w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii podjęte zostały wszelkie działania w celu wsparcia działalności starostów związanej z utworzeniem m.in. bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia poprzez uczestnictwo w realizacji projektu ˝Wypracowanie i wdrażanie innowacyjnych metod integracji danych katastralnych, mapy zasadniczej i bazy danych obiektów topograficznych oraz modernizacja usług publicznych świadczonych przez Służbę Geodezyjną i Kartograficzną˝. Projekt realizowany jest przez Samorząd Województwa Mazowieckiego we współpracy z głównym geodetą kraju, powiatem piaseczyńskim oraz miastem Płock w ramach priorytetu 2.4: Rozwój zasobów ludzkich, wzmacnianie potencjału ludzkiego w samorządach i służbach publicznych Mechanizmu Finansowego EOG. W ramach realizacji ww. projektu główny geodeta kraju poczynił starania w zakresie m.in. wypracowania standardów technicznych, z uwzględnieniem najnowszych rozwiązań technologicznych dotyczących prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym wytworzenia mechanizmów komunikacji pomiędzy publicznymi rejestrami geodezyjnymi przy zapewnieniu wiarygodnych i aktualnych danych georeferencyjnych stanowiących część infrastruktury informacji przestrzennej, jak również zapewnienia powszechnego dostępu do danych i usług wykonywanych przez geodezyjną administrację publiczną z wykorzystaniem Internetu. W ramach ww. projektu wykonany zostanie system teleinformatyczny przeznaczony do prowadzenia georeferencyjnych zbiorów danych na szczeblu powiatowym, w tym m.in. bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, prowadzenia mapy zasadniczej oraz zarządzania powiatowym ośrodkiem dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej w sposób dostosowany do wymogów zawartych w projektach rozporządzeń oraz rozporządzeniach już obowiązujących, opracowanych w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii. Przedmiotowy system teleinformatyczny zostanie wdrożony pilotażowo w dwóch ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej: w powiecie piaseczyńskim i mieście Płocku, i dalej będzie mógł być dystrybuowany do właściwych jednostek organizacyjnych Służby Geodezyjnej i Kartograficznej.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że realizując obowiązek ustawowy zawarty w art. 7a pkt 16a ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, główny geodeta kraju zaproponował do ujęcia w projekcie ˝Planu informatyzacji państwa na lata 2011-2015˝ projekt o nazwie ˝K-GESUT˝. Celem tego projektu jest budowa systemu zarządzania krajową bazą danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu wraz z wybranymi elementami bazy danych o znaczeniu regionalnym oraz ogólnopolskim. W ramach przedmiotowego projektu przewidywane jest wsparcie działań starostów w procesie tworzenia dla wybranego obszaru bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, opartej o modele danych zawarte w projekcie rozporządzenia w sprawie bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej.

Podsumowując, należy podkreślić, że główny geodeta kraju podjął szereg działań koordynacyjnych dotyczących m.in. problematyki geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu.

W kwestii modernizacji ewidencji gruntów i budynków należy stwierdzić, iż jest ona przeprowadzana na podstawie art. 24a ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz § 55-57 i 80-82 rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454).

W § 80 ust. 1 rozporządzenia ustalone zostały terminy wykonania zadań związanych z modernizacją ewidencji gruntów i budynków. Dotychczas w całości wykonane zostały zadania, określone w § 80 ust. 1 pkt 1, tj. zastąpione zostały rejestry gruntów prowadzone na papierze w technice ręcznej odpowiednimi zbiorami komputerowymi.

W ostatnich latach działalność Służby Geodezyjnej i Kartograficznej w zakresie modernizacji ewidencji gruntów i budynków koncentrowała się głównie na:

- przekształcaniu analogowych map ewidencyjnych do postaci numerycznej,

- uzupełnianiu operatów ewidencyjnych danymi dotyczącymi budynków i lokali,

- poprawie jakości danych ewidencyjnych i doprowadzaniu tych danych do postaci standardowej.

Na podstawie informacji przekazanych do Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii przez starostów i prezydentów miast stan realizacji zadań na dzień 31 grudnia 2010 r., określonych w § 80 ust. 1 rozporządzenia, przedstawiał się następująco:

Zbiory danych opisowych EGiB obejmowały obszar całego kraju i były prawie w 100% prowadzone w postaci cyfrowej, z tym że:

- zbiory zawierające dane opisowe dotyczące gruntów, budynków i nieruchomości lokalowych obejmowały 81% obszarów miast i 27% terenów wiejskich,

- zbiory zawierające dane opisowe dotyczące gruntów i budynków bez nieruchomości lokalowych obejmowały 1% obszarów miast i 3% terenów wiejskich,

- zbiory zawierające tylko dane opisowe dotyczące gruntów bez budynków i nieruchomości lokalowych obejmowały 17% obszarów miast i 68% terenów wiejskich.

Powyższe daje łącznie około 99% danych cyfrowych dla obszarów miast i około 98% danych dla obszarów wiejskich.

Według danych na dzień 31 grudnia 2010 r. stan informatyzacji ewidencji gruntów i budynków w zakresie mapy ewidencyjnej przedstawiał się następująco:

1) dla terenów miast pokrycie cyfrową mapą ewidencyjną wynosiło 91% ich powierzchni, w tym:

- pokrycie cyfrową mapą ewidencyjną w postaci wektorowej o pełnej treści, zawierającą: granice działek ewidencyjnych, kontury użytków gruntowych i klas gleboznawczych oraz kontury budynków, wynosiło 88% ich powierzchni,

- pokrycie cyfrową mapą ewidencyjną w postaci wektorowej o niepełnej treści, zawierającą: granice działek ewidencyjnych, kontury użytków gruntowych i klas gleboznawczych, wynosiło 3% ich powierzchni;

2) dla terenów wiejskich pokrycie cyfrową mapą ewidencyjną wynosiło 67% ich powierzchni, w tym:

- pokrycie cyfrową mapą ewidencyjną w postaci wektorowej o pełnej treści, zawierającą: granice działek ewidencyjnych, kontury użytków gruntowych i klas gleboznawczych oraz kontury budynków, wynosiło 53% ich powierzchni,

- pokrycie cyfrową mapą ewidencyjną w postaci wektorowej o niepełnej treści, zawierającą: granice działek ewidencyjnych, kontury użytków gruntowych i klas gleboznawczych, wynosiło 14% ich powierzchni.

Informacje na temat zaawansowania prac nad modernizacją ewidencji gruntów i budynków obrazujące stan na dzień 31 grudnia 2011 r. będą przygotowane na podstawie badania statystycznego w terminie do końca kwietnia 2012 r. Na uwagę zasługuje fakt, że dla ponad 650 tys. ha w roku 2010, modernizacja ewidencji gruntów i budynków została zakończona na podstawie rezultatów projektów realizowanych przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii oraz Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, przy czym tylko dla ok. 176 tys. ha wykonane zostały dodatkowe prace terenowe zamówione przez starostów.

Podstawową przyczyną problemów z dotrzymaniem terminów wykonania modernizacji ewidencji gruntów i budynków w zakresach, o których mowa w § 80 ust. 1 ww. rozporządzenia, za wyjątkiem pkt 1, który w całości został zrealizowany (zastąpienie rejestrów gruntów prowadzonych na papierze w technice ręcznej odpowiednimi zbiorami komputerowymi), jest niewystarczająca ilość środków finansowych. Inną przyczyną takiego stanu rzeczy są trudności prawno-techniczne. Największe nasilenie tych problemów występuje na obszarach Polski południowo-wschodniej, które w przeszłości objęte były katastrem austriackim (woj. małopolskie, podkarpackie). Dużym problemem są także słabej jakości materiały źródłowe, dotyczące danych ewidencji gruntów i budynków, występujące w różnych rejonach kraju. W powyższych przypadkach, jedyną możliwą drogą osiągnięcia pełnej funkcjonalności ewidencji gruntów i budynków, o której mowa w § 80, jest wykonanie kompleksowej jej modernizacji.

W tym miejscu należy przypomnieć, że zgodnie z przepisami ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego i budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków, prowadzenie ewidencji gruntów i budynków, w tym jej modernizacja, jest zadaniem starostów i prezydentów miast na prawach powiatu. Nie mniej w latach 2001-2010 główny geodeta kraju wspierał działania starostów związane z modernizacją ewidencji gruntów i budynków w ramach przelewów redystrybucyjnych z Centralnego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym. Tylko w latach 2007-2010 łączna wysokość środków funduszu przekazana powiatom na realizację tego zadania wyniosła 16 694 000 zł. Z dniem 1 stycznia 2011 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241) oraz likwidacją powiatowych i wojewódzkich funduszy gospodarki zasobem geodezyjnym i kartograficznym ww. mechanizm finansowy został zniesiony. Jednocześnie samorządy powiatowe stały się dysponentami całości przychodów uzyskiwanych z tytułu opłat pobieranych na podstawie art. 40 ust. 3c i 41b ust. 2 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, co przekłada się na wzrost tych przychodów o ok. 20%. Zgodnie z art. 41b ust. 3 pkt 4 zadania związane z gromadzeniem, aktualizacją, uzupełnianiem, udostępnianiem i zabezpieczaniem zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz wyłączaniem materiałów z zasobu, w tym zakładanie, aktualizacja i modernizacja systemu informacji o terenie, map topograficznych i tematycznych, osnów geodezyjnych, mapy zasadniczej, geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, ewidencji gruntów i budynków powinny być finansowane z budżetu samorządu powiatu.

Zdając jednak sobie sprawę z ogromu prac modernizacyjnych niezbędnych do wykonania na obszarze całego kraju oraz mając na uwadze niewystarczające środki finansowe, jakimi dysponują samorządy powiatowe, Główny Urząd Geodezji i Kartografii w ramach uzupełniającego naboru projektów indywidualnych w ramach osi priorytetowej 7: Społeczeństwo Informacyjne - budowa elektronicznej administracji Programu Operacyjnego ˝Innowacyjna gospodarka˝ na początku 2012 r. starał się o pozyskanie środków na łączną kwotę 269 mln zł. Planowane do pozyskania środki finansowe w przeważającej części przeznaczone miały być na dostosowanie powiatowych baz danych ewidencji gruntów i budynków do wymagań zintegrowanego systemu informacji o nieruchomościach (ZSIN) w trybie modernizacji tej ewidencji. Tylko taka postać baz danych, tj. postać pozwalająca na utworzenie wektorowej (cyfrowej) mapy ewidencyjnej może być wykorzystana do utworzenia zbiorów danych infrastruktury informacji przestrzennej w zakresie ewidencji gruntów i budynków.

W kwestii opracowania metadanych informuję, że zostały one opracowane w zakresie tematów, o których mowa w rozdziale 1 załącznika do ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej, przyporządkowanych głównemu geodecie kraju. Opracowane one zostały w ramach umowy na ˝Rozwój metadanych oraz harmonizację zbiorów i usług danych przestrzennych w projekcie Geoportal 2˝ dla nw. zbiorów danych:

- nazwy geograficzne,

- jednostki administracyjne,

- działki ewidencyjne,

- adresy,

- sieci transportowe.

Metadane dla usług opracowywane są w ramach umowy na ˝Implementację i utrzymanie usług INSPIRE i ich brokera krajowego, brokera branżowego oraz szkolenia na potrzeby projektu Geoportal 2˝, z terminem realizacji do dnia 30 czerwca 2012 r.

Jeśli chodzi o nadzór głównego geodety kraju w zakresie realizacji polityki państwa w dziedzinie geodezji i kartografii zaznaczyć należy, że Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła wyniki przeprowadzonej w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii w II półroczu 2011 r. kontroli dotyczącej realizacji zadań z zakresu prowadzenia baz danych jako podstawy do tworzenia infrastruktury informacji przestrzennej. NIK pozytywnie odniosła się do działań głównego geodety kraju w zakresie:

1) założenia baz danych ewidencyjnych umożliwiających tworzenie rejestru gruntów dla obszaru całego kraju;

2) pokrycia cyfrową mapą ewidencyjną 91% powierzchni terenów miast (wg stanu na dzień 31 grudnia 2010 r.);

3) dostosowywania państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziału terytorialnego kraju do wymogów infrastruktury;

4) rozbudowy bazy danych obiektów topograficznych w ramach realizowanego od 2009 r. projektu ˝Georeferencyjna Baza Danych Obiektów Topograficznych (GBDOT) wraz z krajowym systemem zarządzania˝;

5) prowadzenia rejestru podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych;

6) opracowania oraz aktualizacji ortofotomapy i numerycznego modelu terenu dla całej powierzchni kraju;

7) monitorowania przebiegu prac dotyczących tworzenia, rozwoju i funkcjonowania infrastruktury;

8) inicjowania i wykonywania w kontrolowanym okresie zadań wspierających rozwój infrastruktury;

9) opracowania i realizacji ˝Ramowego programu tworzenia infrastruktury informacji przestrzennej˝;

10) prowadzenia prac dotyczących założenia krajowej bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu.

Oprócz powyższych zadań, związanych z realizacją polityki państwa w dziedzinie geodezji i kartografii, główny geodeta kraju prowadzi planowe i doraźne kontrole w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących geodezji i kartografii. W 2011 r. wykonano wszystkie z zaplanowanych 3 kontroli kompleksowych w urzędach wojewódzkich, l kontrolę sprawdzającą w urzędzie wojewódzkim oraz 12 kontroli doraźnych w starostwach powiatowych i urzędach miast. Tematy kontroli planowane są w oparciu o bieżące zapotrzebowanie na wiedzę i ocenę stanu realizacji zadań Służby Geodezyjnej i Kartograficznej w kierunkach priorytetowych dla organu centralnego, głównie w realizacji założeń dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE).

Na 2012 r. zaplanowane są 3 kontrole kompleksowe i 4 sprawdzające w urzędach wojewódzkich oraz 7 kontroli problemowych w starostwach powiatowych, a także 2 kontrole problemowe w urzędach miast.

Główny geodeta kraju kontynuuje również działalność szkoleniową wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, zmierzającą do ujednolicenia interpretowania przepisów prawa i zintensyfikowania wymiany doświadczeń oraz dobrych praktyk pomiędzy organami nadzoru geodezyjnego i kartograficznego a organami administracji geodezyjnej i kartograficznej. Spotkania przedstawicieli Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z udziałem wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego mają charakter cykliczny. Spotkania mają formułę pozwalającą na referowanie m.in. bieżących spraw z zakresu nadzoru i kontroli przez wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego. W roku bieżącym spotkania planowane są z częstotliwością dwumiesięczną zarówno dla wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, jak i pracowników wojewódzkich inspekcji nadzoru geodezyjnego i kartograficznego.

Główny geodeta kraju na podstawie art. 4 ust 1a pkt 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne dla obszaru całego kraju zakłada i prowadzi w systemie teleinformatycznym bazy danych obejmujące zbiory danych przestrzennych infrastruktury informacji przestrzennej dotyczące państwowego rejestru nazw geograficznych (PRNG). Zadania określone w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne w art. 7a pkt 15 dotyczą w szczególności spraw związanych ze standaryzacją polskojęzycznego nazewnictwa obiektów geograficznych położonych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz bazy danych państwowego rejestru nazw geograficznych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 5 ww. ustawy, zawierającą aktualne i historyczne informacje dotyczące:

- nazw miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych, o których mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz. U. Nr 166, poz. 1612 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141),

- polskojęzycznego brzmienia nazw obiektów geograficznych położonych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Wypełniając delegację ustawową zawartą w art. 19 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne w związku z ustawą o infrastrukturze informacji przestrzennej, główny geodeta kraju opracował przepis wykonawczy w sprawie państwowego rejestru nazw geograficznych. Rozporządzenie ministra administracji i cyfryzacji z dnia 14 lutego 2012 r. w sprawie państwowego rejestru nazw geograficznych zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 26 marca 2012 r. poz. 309. Rozporządzenie określa zakres informacyjny państwowego rejestru nazw geograficznych (PRNG), sposób i warunki techniczne jego prowadzenia, zasady aktualizacji danych zawartych w tym rejestrze, ich weryfikacji oraz udostępniania, a także zasady przekazywania informacji gromadzonych w rejestrze przez organy ustanawiające takie informacje. W rozporządzeniu określono rodzaje nazw zawarte w rejestrze. Są to po pierwsze: nazwy urzędowe, czyli nazwy ustalane przez właściwy organ administracji publicznej na podstawie obowiązujących aktów prawnych. Wśród urzędowych nazw uwzględniono urzędowe nazwy miejscowości oraz urzędowe nazwy obiektów fizjograficznych ustalane w trybie określonym w ustawie o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych.

Zakres przedmiotowego rozporządzenia jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Rozporządzenie zostało opracowane w oparciu o dokument ˝INSPIRE data specification on geographical names˝.

W rejestrze uwzględniono: nazwy zestandaryzowane, czyli nazwy obiektów z obszaru Rzeczypospolitej Polskiej ustalane przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, które nie zastały urzędowo zatwierdzone oraz zestandaryzowane przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, polskie nazwy obiektów geograficznych znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; nazwy dodatkowe, czyli nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych w językach mniejszości narodowych i etnicznych lub w języku regionalnym (z pominięciem dodatkowych nazw ulic i placów uwzględnianych w ewidencji ulic i adresów); nazwy niezestandaryzowane, czyli nazwy obiektów z terenu Rzeczypospolitej Polskiej niezatwierdzone urzędowo lub niezestandaryzowane przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, a pochodzące z urzędowych map topograficznych oraz rejestrów prowadzonych przez instytucje publiczne (np. rejestr obiektów wodnych prowadzony przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej); nazwy historyczne - nazwy dawniej obowiązujące, które zostały zniesione lub zastąpione inną nazwą. Określono także na jakiej podstawie poszczególne rodzaje nazw będą do rejestru dodawane, weryfikowane, uzupełniane i aktualizowane.

Wszystkie rodzaje nazw z obszaru Rzeczypospolitej Polskiej określone w rozporządzeniu gromadzone są w dotychczas prowadzonym, na podstawie art. 7a pkt 15 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, państwowym rejestrze nazw geograficznych, zatem rozporządzenie jedynie porządkuje i precyzuje gromadzenie nazw tego zakresu.

Przedmiotowe rozporządzenie wejdzie w życie w dniu 10 kwietnia Br., ale należy zwrócić uwagę, że państwowy rejestr nazw geograficznych jest prowadzony przez głównego geodetę kraju od 1994 roku. Pierwszy etap prac w PRNG polegał na wprowadzeniu do bazy danych nazw geograficznych wraz z podstawową charakterystyką i lokalizacją. Źródłem informacji były mapy topograficzne w skali 1:10 000 w układzie współrzędnych 1965 - zapewniały dużą szczegółowość informacji oraz pełne pokrycie dla obszaru Polski. Etap ten zakończono po 4 latach. Wprowadzono do bazy danych PRNG około 120 000 nazw obiektów geograficznych. Drugi etap prac to weryfikacja wprowadzonych do bazy danych informacji z urzędowymi wykazami nazw. Celem PRNG jest, aby jak najwięcej nazw posiadało status nazwy urzędowej i w miarę możliwości wszystkie opublikowane nazwy urzędowe znalazły się w rejestrze. Trzeci etap, trwający do dzisiaj, to dalsza weryfikacja danych. Obejmuje on uzupełnianie bazy danych PRNG o brakujące nazwy lub atrybuty, aktualizacja na podstawie aktów prawnych, wyjaśnianie rozbieżności i opracowywanie wykazów nazw obiektów fizjograficznych dla potrzeb standaryzacji przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych.

W dniu 28 marca 2012 r. baza PRNG zawierała 197 451 wszystkich nazw obiektów geograficznych, w tym 123 379 nazw miejscowości i 74 072 nazw obiektów fizjograficznych.

Prowadzenie bazy danych PRNG jest zgodne z rozporządzeniem, a w szczególności w zakresie obligatoryjnych informacji zawartych w bazie danych oraz tworzeniu, weryfikacji, uzupełnianiu i aktualizacji prowadzonych w sposób ciągły.

Dodatkowo informuję, że projekt TERYT 2 - państwowy rejestr granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju jest w trakcie realizacji, która przebiega zgodnie z przyjętym w projekcie harmonogramem.

Głównym celem projektu jest udostępnienie on-line państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju oraz realizacja i wdrożenie rozwiązań związanych z prowadzeniem rejestrów adresowych.

W ramach realizacji projektu dotychczas wykonano następujące działania:

1) przygotowanie projektu (wytworzenie odpowiedniej dokumentacji, powołanie zespołu projektowego itp.);

2) zebranie, weryfikacja i integracja danych przestrzennych i opisowych, w tym:

a) zebranie i weryfikacja danych o granicach jednostek podziałów terytorialnych kraju (dotyczących granic administracyjnych oraz jednostek ewidencyjnych i obrębów ewidencyjnych) ze wszystkich jednostek prowadzących ewidencję gruntów i budynków (20% danych odebrano, 80% danych w trakcie odbioru),

b) zebranie i integracja danych przestrzennych i opisowych granic specjalnych i właściwości miejscowej organów, urzędów, instytucji użyteczności publicznej itp. (zakończono etap 1, w trakcie realizacji etap 2, polegający na aktualizacji danych i utworzeniu inicjalnej bazy danych),

c) zasilenie bazy danymi adresowymi (w trakcie realizacji);

3) budowa i utrzymanie systemu teleinformatycznego, w tym:

a) budowa systemu do zarządzania państwowym rejestrem granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju (odbywa się implementacja systemu, trwają przygotowania do testowania i odbioru systemu),

b) budowa i wdrożenie w gminach rozwiązań związanych z prowadzeniem rejestrów adresowych - tj. aplikacji do prowadzenia ewidencji miejscowości, ulic i adresów (opracowano prototyp aplikacji, trwają przygotowania do testowania wersji produkcyjnej aplikacji i wdrożenia jej w gminach),

c) dostarczono oprogramowanie specjalistyczne typu GIS;

4) promocja projektu (działania realizowane są na bieżąco).

Z poważaniem

Sekretarz stanu

Włodzimierz Karpiński