MSWiA przedstawiło do konsultacji założenia do ustawy pl. ID

Kilka dni temu, 11 września, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało Projekt założeń do projektu ustawy o dowodach osobistych (pl. ID). Projekt ten skierowano do uzgodnień międzyresortowych, ale MSWiA oczekuje również uwag w toku konsultacji społecznych. Założenia do projektu ustawy zebrano na 88 stronach A4.

"Założenia" są dostępne w BIP MSWiA. Kilka razy w niniejszym serwisie odnotowywałem kwestie związane z "nowymi dowodami osobistymi" (por. Kolejne nowe dowody osobiste z podpisem i biometryką, Elektroniczne czy biometryczne dowody osobiste? czy O tym, że MSWiA wycofało się z dowodów biometrycznych). Biometryka pojawia się w założeniach do nowej ustawy (w definicjach na początku udostępnionego materiału czytamy: "biometryczność dokumentu – możliwość identyfikacji i weryfikacji osoby posługującej się dokumentem w oparciu o jej fizyczno-biologiczne cechy i właściwości, zapisane w informatycznym nośniku danych zamieszczonym w tym dokumencie"), ale przecież pl.ID to nie tylko problem biometryczności.

Poza tym, że w dokumencie przedstawiono rys historyczny regulacji prawnych związanych z dowodami tożsamości, pojawił się tam również rozdział "Potrzeba i cel uchwalenia ustawy o dowodach osobistych". Poniżej przywołuje jego treść:

(...)
4. Potrzeba i cel uchwalenia ustawy o dowodach osobistych.

4.1 Potrzeba uchwalenia nowych regulacji prawnych w zakresie dowodów osobistych

Potrzeba uchwalenia nowej ustawy wynika z planu działań Komisji Europejskiej na rzecz wdrażania ogólnoeuropejskiego systemu identyfikacji elektronicznej osób fizycznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 2007 r. w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 (Dz. U. Nr 61, poz. 415), gdzie w załączniku, w Tabeli 1 „Zestawienie i charakterystyka ponadsektorowych projektów teleinformatycznych”, w poz. 4 został zamieszczony projekt „pl.ID – polska ID karta, którego jednym z głównych elementów jest wdrożenie wielofunkcyjnego elektronicznego dokumentu tożsamości z uwierzytelnieniem (dowód biometryczny), zgodnego z unijnymi koncepcjami narodowego dokumentu identyfikacyjnego (eID) w systemach IT jednostek sektora publicznego (administracja publiczna, pomoc społeczna, ochrona zdrowia itp.), który umożliwiać będzie potwierdzanie tożsamości obywateli polskich. Taki dokument tożsamości powinien również umożliwiać – w zależności od potrzeb określonych w przepisach szczególnych - uwierzytelnianie posiadacza w systemach teleinformatycznych podmiotów publicznych oraz przy dostępie do rejestrów publicznych. Powinien również dać możliwość potwierdzenia autentyczności samego dokumentu tożsamości przy dostępie do systemów teleinformatycznych podmiotów publicznych oraz przy dostępie do rejestrów publicznych.

Potrzeba wprowadzenia nowego aktu prawnego rangi ustawowej regulującego kwestie związane z dowodami osobistymi wynika ponadto ze zmian społecznych jakie zaszły w naszym kraju podczas obowiązywania dotychczasowych regulacji prawnych zawartych w ustawie o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

Potrzeba wprowadzenia nowego dowodu osobistego, potwierdzającego tożsamość obywatela również w postaci elektronicznej, wynika także ze znacznego wzrostu poziomu umiejętności informatycznych społeczeństwa oraz konieczności zapewnienia bezpieczeństwa transakcji zawieranych drogą elektroniczną. Stworzenie bezpiecznego dowodu osobistego, jako powszechnego dokumentu potwierdzającego tożsamość drogą elektroniczną, nie tylko przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa obrotu prawnego, ale ułatwi i usprawni kontakt obywatela z organami administracji, dzięki wprowadzeniu możliwości opatrzenia przesyłanego drogą elektroniczną dokumentu podpisem elektronicznym składanym za pomocą danych zawartych w dowodzie osobistym.

Znaczne zwiększenie funkcjonalności planowanego dowodu osobistego powoduje konieczność rozbudowania regulacji prawnych dotyczących dowodu osobistego, czego skutkiem jest wyodrębnienie unormowań dotyczących tego dokumentu z dotychczasowych regulacji wspólnych z ewidencją ludności. Koncepcja stworzenia odrębnych regulacji prawnych dla ewidencji ludności i dla dowodu osobistego ma na celu zapewnienie przejrzystości przepisów prawa.

Powyższe znalazło odzwierciedlenie w projekcie ustawy o ewidencji ludności, którym uregulowano wyłącznie tematykę dotyczącą ewidencji ludności, a pominięto sprawy związane z dowodem osobistym. Pierwsze czytanie projektu ustawy o ewidencji ludności odbyło się na posiedzeniu plenarnym Sejmu RP w dniu 16 grudnia 2008 r., a obecnie projekt jest przedmiotem prac Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.

4.2 Cel uchwalenia ustawy o dowodach osobistych

Celem przygotowania projektu nowej ustawy o dowodach osobistych jest stworzenie warunków prawnych do stosowania wielofunkcyjnego elektronicznego dokumentu tożsamości dającego gwarancję bezpiecznej identyfikacji osób.

Nowy system wydawania dowodów osobistych powinien zapewniać realizację takich kluczowych postulatów jak: spójność i bezpieczeństwo systemu, wiarygodność dokumentów, integrację rejestrów publicznych, wydawanie wraz z dowodem tożsamości danych służących do składania podpisu elektronicznego oraz zgodność dowodu ze standardami międzynarodowymi określonymi w dokumencie ICAO 9303.

Aby zapewnić spełnienie powyższych warunków, za najważniejsze założenia konstrukcji systemu wydawania dowodów osobistych należy uznać:

1. wydawanie dokumentów w oparciu o system administracji publicznej;
2. zapewnienie organom uczestniczącym w procesie wydawania dowodów osobistych dostępu do centralnego rejestru dotyczącego dowodów osobistych;
3. zapewnienie wycofywania z obiegu prawnego dokumentów tych osób, które zmieniły dane, w tym określenie zasad unieważniania dowodów osobistych;
4. zapewnienie dogodnej dla obywateli odmiejscowionej obsługi, umożliwiającej złożenie wniosku o wydanie dowodu osobistego w dowolnej
   gminie na terenie kraju, jak również w drodze elektronicznej za pośrednictwem platformy ePUAP;
5. zapewnienie przepływu danych w drodze bezpiecznej transmisji teleinformatycznej, z uwzględnieniem wykorzystania sieci Internet;
6. odrębność systemu informatycznego wykorzystywanego do wydawania dowodów osobistych w odniesieniu do innych centralnych rejestrów publicznych, przy jednoczesnym zapewnieniu wymiany danych z rejestrem PESEL;
7. zapewnienie zachowania poufności, integralności, dostępności, rozliczalności i autentyczności przetwarzanych w systemie informacji w całym cyklu „życia” dowodu osobistego, w szczególności poprzez centralną personalizację dokumentów;
8. oparcie procesu przetwarzania danych o formularze elektroniczne;
9. zapewnienie zapisu danych w części elektronicznej i graficznej oraz komunikacji z częścią elektroniczną w standardach właściwych dla uzyskania cech kompatybilnych z międzynarodowym dokumentem podróży;
10. zapewnienie uwierzytelnienia dowodu osobistego w systemach teleinformatycznych podmiotów publicznych oraz – w zależności od potrzeb określonych w przepisach szczególnych - uwierzytelnienie posiadacza w systemach teleinformatycznych podmiotów publicznych oraz przy dostępie do rejestrów publicznych;
11. zapewnienie obywatelowi możliwości posługiwania się dowodem osobistym w celu składania podpisu elektronicznego, pozwalającego na dokonywanie czynności prawnych w drodze elektronicznej w obszarze administracji publicznej;
12. zapewnienie możliwości implementacji kwalifikowanego podpisu elektronicznego przez podmiot zewnętrzny w warstwie elektronicznej dowodu osobistego;
13. zapewnienie ochrony warstwy elektronicznej dowodu osobistego przed nieuprawnionym dostępem do zapisanych tam danych oraz próbami utworzenia funkcjonalnej kopii warstwy elektronicznej dowodu osobistego.

(...)