Interpelacja w sprawie działania systemu repartycji

Podział tych środków budzi właśnie najwięcej dyskusji. W 2001 r. koszty administracyjne stowarzyszenia Kopipol, które pochodziły właśnie z tych funduszy pochłonęły blisko 300 tys. zł. Kwotą tą podzieliło się m.in. pięciu członków zarządu, a warto dodać, że była to blisko jedna czwarta całych wpływów stowarzyszenia, które pochodzą ze sprzedaży kserokopiarek. Kopipol otrzymuje 1% od każdej sprzedanej w Polsce kserokopiarki, co dało od 1996 do 2003 roku wpływ ponad 5 mln zł.

Resztę pieniędzy, po odliczeniu kosztów administracyjnych podzielono następująco: 26,5% przypadło organizacją twórców zagranicznych, a 24,5% otrzymały krajowe stowarzyszenia, takie jak ZAiKS, ZPAP, czy ZPAF. Twórcy dzieł naukowo-technicznych dostali aż 49% wpływów Kopipolu. Sposób ich wydawania wywołuje jednak spore kontrowersje.

Kopipol stworzył pięć funduszy, m.in. fundusz wspierania szczególnie wartościowych inicjatyw twórczych, fundusz grantów i fundusz pomocy finansowej twórcom. Od roku 1996 do 2003 pieniądze rozdane w ich ramach trafiły tylko do 50 osób, a dzieła, jakie powstały dzięki dofinansowaniu nosiły tytuły: ˝Wrzenie pęcherzykowate na powierzchniach rozwiniętych˝, ˝Szwecja w Unii Europejskiej˝ czy ˝Kielce. Historia i współczesność w nazewnictwie˝.

Przeciw działaniom Kopipolu coraz intensywniej protestują stowarzyszenia twórców, którym nalezą się pieniądze od kserowanych tekstów, zdjęć czy obrazków. Uważają one, że podział pieniędzy jest niesprawiedliwy. W odpowiedzi na ich wnioski Kopipol powołał się na badania statystyczne przeprowadzone na jego zlecenie. Wynika z nich, że przeszło 70% kserowanych materiałów stanowią objęte prawem autorskim dzieła naukowe. Literatury pięknej, zdjęć, rysunków nie kseruje się prawie wcale. Dlatego ZAiKS powinien otrzymywać tylko 14,1% wpływów pochodzących od opłat uiszczanych przez firmy sprzedające kserokopiarki, ZPAP - 1,5%, tyle samo ma przypadać ZPAF.

Zupełnie inne zdanie mają przedstawiciele związków. Uważają, że badania są tendencyjne, zawierają szereg błędów oraz naruszają wszelkie normy europejskie. Ich zdaniem ZPAF i ZPAP powinny otrzymać co najmniej po 10%.

W latach 1999-2003 ministerstwo kultury na wniosek stowarzyszeń przeprowadziło w Kopipolu dwie kontrole. Jednak niewiele z nich wyniknęło. Po tej przeprowadzonej w 2002 r. na wniosek ówczesnej wiceminister Aleksandry Jakubowskiej resort zablokował konta Kopipolu i nakazał ograniczenia wydatków o charakterze reprezentacyjnym oraz zmniejszenie ryczałtów członkom władz.

Na podstawie jakich kryteriów udzielono zgody na pobieranie środków wynikających z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz czy argumenty użyte kiedyś znajdują dalej uzasadnienie dla kontynuacji działalności Kopipolu?

Jak obecnie przedstawia się sytuacja finansowo-organizacyjna w Kopipolu?

Z poważaniem

Poseł Michał Stuligrosz

1) na podstawie jakich kryteriów udzielono zgody na pobieranie środków wynikających z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz czy argumenty użyte kiedyś znajdują dalej uzasadnienie dla kontynuowania działalności Kopipolu?;

2) jak obecnie przedstawia się sytuacja finansowo -organizacyjna w Kopipolu?,

uprzejmie przekazuję stosowne informacje.

Ad 1

Decyzją z dnia 16 sierpnia 1996 r. nr DPA.041/Z/27/95 minister kultury i sztuki udzielił Stowarzyszeniu Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych (Kopipol) zezwolenia na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi do utworów naukowych i technicznych w zakresie zwielokrotniania, wprowadzania do obrotu i rozpowszechniania oraz na pobieranie od ośrodków informacji lub dokumentacji naukowo-technicznej wynagrodzenia za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów.

Decyzją z dnia 20 listopada 2003 r. nr DP.WPA.024/521/03/mp minister kultury dokonał zmiany treści ww. decyzji nr DPA 041/Z/27/95 z dnia 16 sierpnia 1995 r., udzielając stowarzyszeniu zezwolenia na:

1) zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi do utworów naukowych i technicznych na następujących polach eksploatacji: utrwalanie, zwielokrotnianie jakąkolwiek techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego lub cyfrowego, wprowadzenie do obrotu, użyczenie, najem, wyświetlanie, publiczne odtwarzanie, nadawanie, reemitowanie, publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym,

2) pobieranie od ośrodków informacji lub dokumentacji wynagrodzenia za udostępnianie egzemplarzy utworów.

W dniu 2 czerwca 2003 r. minister kultury wydał rozporządzenie w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów. W rozporządzeniu tym Kopipol został wskazany (§ 4 pkt 1) jako organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi uprawniona do pobierania i podziału opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w załączniku nr 3 do rozporządzenia, na rzecz twórców.

W wydanym w dniu 27 czerwca 2003 r. przez ministra kultury rozporządzeniu w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych Kopipol został wskazany (§ 3 pkt 1) jako organizacja uprawniona do pobierania opłat, o których mowa w tym rozporządzeniu, na rzecz twórców.

Przy wyborze organizacji zbiorowego zarządzania wzięto pod uwagę możliwość realizacji przez nie zadań, które wynikają z faktu wskazania do poboru opłat oraz doświadczenia organizacji w tym zakresie. Proponowane rozwiązania przyjęte w rozporządzeniu zostały uzgodnione z zainteresowanymi ministrami oraz organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi, stowarzyszeniami twórców i wydawców, a także izbami gospodarczymi reprezentującymi podmioty zobowiązane do uiszczania opłat.

Ad 2

W 2007 r. minister kultury i dziedzictwa narodowego przeprowadził kontrolę w Kopipolu. Po przeprowadzonej kontroli minister kultury i dziedzictwa narodowego zobowiązał Kopipol m.in. do podziału środków zainkasowanych przez stowarzyszenie Kopipol w latach 1996-2006 z tytułu opłat reprograficznych pomiędzy uprawnione organizacje zbiorowego zarządzania na podstawie wyników przeprowadzonych na zlecenie stowarzyszenia Kopipol badań statystycznych, z uwzględnieniem dokonanych uprzednio na rzecz uprawnionych organizacji wypłat zaliczkowych. Przed dokonaniem powyższego minister kultury i dziedzictwa narodowego zobowiązał Kopipol do wystąpienia do pozostałych uprawnionych organizacji o przedstawienie swoich roszczeń co do wysokości przypadających im opłat wraz z dokumentacją w tym zakresie, na podstawie § 7 ust. 3 rozporządzenia ministra kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów oraz § 5 ust. 3 rozporządzenia ministra kultury z dnia 27 czerwca 2003 r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych.

W odniesieniu do kwot stanowiących różnicę pomiędzy wynagrodzeniem należnym na podstawie badań statystycznych przeprowadzonych na zlecenie stowarzyszenia Kopipol a wynagrodzeniem wynikającym z udokumentowanych roszczeń zgłoszonych przez uprawnione organizacje zbiorowego zarządzania minister kultury i dziedzictwa narodowego zobowiązał stowarzyszenie Kopipol do umieszczenia ich na wyodrębnionym rachunku bankowym celem ustanowienia rezerwy na poczet ewentualnych udokumentowanych roszczeń pozostałych uprawnionych organizacji zbiorowego zarządzania (jak wynika z informacji posiadanych przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego, żadna z uprawnionych organizacji nie przedstawiła udokumentowanych roszczeń w tym zakresie).

Powyżej opisane zalecenia wynikały z faktu, że pomiędzy uprawnionymi organizacjami trwa wieloletni spór co do sposobu podziału należnych kwot i ich wysokości. Uprawnione organizacje od wielu lat nie zmieniają swego stanowiska i nie podejmują jakichkolwiek kroków zmierzających do współpracy w tym zakresie, co uniemożliwia praktycznie rozwiązanie zaistniałego problemu. Nie jest zaś dopuszczalna sytuacja, w której w ogóle nie dojdzie do podziału wynagrodzeń pobranych od tzw. czystych nośników.

W odniesieniu do środków pozostałych po dokonaniu powyższych czynności minister kultury i dziedzictwa narodowego zobowiązał stowarzyszenie Kopipol do ich wypłaty twórcom dzieł naukowych i technicznych reprezentowanych przez stowarzyszenie Kopipol na podstawie systemu repartycji indywidualnej. W tym miejscu wskazać należy, że minister kultury i dziedzictwa narodowego zobowiązał stowarzyszenie Kopipol do wprowadzenia systemu repartycji indywidualnej zamiast systemu repartycji pośredniej (czyli poprzez fundusze, o których mowa w interpelacji). Z informacji przekazanych przez Kopipol wynika, że stowarzyszenie wdrożyło system repartycji indywidualnej.

Odpowiadając na pytanie dotyczące sytuacji organizacyjno-finansowej stowarzyszenia Kopipol, wskazuję, że Kopipol zrzesza 80 członków zwyczajnych i 7 członków wspierających, z czego 75 członków to osoby fizyczne, zaś 5 członków stanowią osoby prawne. W czerwcu 2007 r. doszło do nowych wyborów władz stowarzyszenia.

Przychody Kopipolu z dotychczasowej działalności statutowej, jak wynika z informacji opracowanej wg stanu na koniec 2007 r., wynoszą ok. 3 mln PLN (łącznie za rok 2007 oraz za lata poprzednie). Koszty realizacji zadań statutowych wyniosły zaś ok. 500 000 PLN.

W roku 2007 do Kopipolu wpłynęły środki pieniężne z tytułu opłat pobieranych na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w wysokości ok. 1,5 mln PLN, koszty inkasa wyniosły ok. 500 000 PLN, repartycji dokonano na kwotę ok. 1,3 mln PLN.

W roku 2008 z tytułu czystych nośników wpłynęło do stowarzyszenia Kopipol ok. 1,5 mln PLN, zaś koszty inkasa ustalone zostały na poziomie 30%.

Mam nadzieję, że Pan Marszałek uzna powyższe wyjaśnienia za wystarczające.

Z poważaniem

Sekretarz stanu

Piotr Żuchowski