Lex Informatica - zachęcam do lektury

Okładka książki pt. Lex Informatica dr Karola DobrzenieckiegoNa rynku księgarskim ukazała się nowa pozycja pt. "Lex Informatica", autorstwa dr Karola Dobrzenieckiego (przy okazji gratuluję obrony!). To publikacja o nieco innym charakterze niż inne publikacje zajmujące się "prawem internetu". Autor jest adiunktem w Katedrze Teorii Prawa i Państwa na Wydziale Prawa i Administracji UMK, a zajmuje się prawnymi i filozoficznymi aspektami nowoczesnej techniki. Sam dostrzega, że "ujęcie nowych zjawisk prawnych wykracza poza nomenklaturę pojęciową narzuconą przez pozytywizm prawniczy". Oczywiście można analizować prawo za pomocą obserwowanych działań legislacyjnych (wystarczy sięgnąć do nagrań z procesu legislacyjnego, by dostrzec, że dziś w Polsce nikt nie opiera się na przemyślanych teoriach "wyższego poziomu", wszystko dzieje się ad hoc, byle ugasić jakiś pożar - prawdziwy lub wydumany, nikt też nie bierze na siebie odpowiedzialności za wprowadzane koncepcje regulacji internetu). Aby tworzyć prawo pozytywne, potrzebny jest fundament teoretyczny.

W pracy, która powinna zaraz pojawić się w księgarniach, nie znajdziecie Państwo wykładu o konkretnych przepisach dotyczących np. usługodawców usług internetowych. W tej pracy nie o to chodzi. Chodzi w niej o coś ważniejszego, bo przepisy prawa materialnego i przepisy proceduralne muszą wynikać z pewnych zasad nadrzędnych. Aby zaś odkryć te zasady należy głębiej pochylić się nad istotą "społeczeństwa". Skoro interesuje nas "społeczeństwo informacyjne" - trzeba pochylać się nad istotą "społeczeństwa informacyjnego", a może słuszniej byłoby powiedzieć "społeczeństwa bardziej informacyjnego niż dotychczas"?. Wielu się już nad nią pochylało, ale niewiele prac analizowało to społeczeństwo przez pryzmat teorii państwa i prawa. We wstępie do swojej pracy autor pisze:

Celem pracy jest ustalenie, kto lub co steruje procesami społecznymi pozostającymi w bezpośrednim związku z funkcjonowaniem globalnej sieci teleinformatycznej. Jaskie są źródła tego sterowania, jego formy, skuteczność i zakres. W zdecentralizowanej strukturze Internetu występują różnorodne, autonomiczne formy regulacji. Zakres swobody działania użytkowników wyznaczają regulaminy korzystania z określonych usług, zalecenia administratorów sieci, dostawców i podmiotów pośredniczących w transmisji danych, a także rozstrzygnięcia arbitrów dotyczące rozdziału adresów internetowych, protokoły określające warunki techniczne transmisji danych oraz różnego rodzaju reguły "inkorporowane" do oprogramowania tworzącego cyfrowe środowisko komunikacyjne.

Autor zadaje szereg pytań. Jedno z nich brzmi: "Jak wpłynie na skuteczność regulacji prawnej fakt coraz ściślejszego związania życia zbiorowości z kształtem jej otoczenia informatycznego?". Następnie stara się odpowiedzieć na to i inne pytania poprzez analizę krytyczną koncepcji regulacji (model libertariański, regulacyjny monopol państwa, itp.), odwołuje się do regulacji "typu ponowoczesnego" (stanowienie standardów technicznych, DRM, regulacja adresowania w internecie). W pracy pojawiły się również takie rozdziały jak "Dyskursywny potencjał techniki w świetle teorii działania komunikacyjnego Jürgena Habermas" i "Panoptyczny potencjał techniki w świetle koncepcji władzy dyscyplinarnej Michela Foucaulta". Nie zdradzając wniosków, do jakich doszedł autor, zapraszam do lektury. Cieszę się, że tego typu prace zaczęły powstawać.

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>