Chcemy oglądalności bez pośredników - belgijskie orzeczenie przeciwko Google

Sąd w Belgii nakazał Google usunięcia z Google News treści (cytatów) pochodzących z francuskojęzycznych gazet. Orzeczenie zapadło po rozpoczęciu kroków prawnych przez francuskich i niemieckich wydawców zrzeszonych w Copiepresse. Ich zamiarem była ochrona przysługujących im praw autorskich. Podnosili oni, że Google nie uzyskało pozwolenia na wykorzystywanie w swoim serwisie fragmentów publikowanych przez nich doniesień. Do wczoraj Google miało usunąć sporne materiały. Spółce grozi grzywna w wysokości miliona euro dziennie, za każdy dzień zwłoki w wykonaniu orzeczenia.

Orzeczenie sądu w Brukseli zapadło 5 września. Jego treści dostępna jest w internecie (PDF). Orzeczenie dotyczy m.in takich tytułów jak La Derniere Heure, La Libre Belgique or Le Soir. Wydawcy dmagają się od Google również, by operator jednej z największych na świecie sieci wyszukiwawczej płacił im za to, że korzysta z ich utworów. Dlaczego? Ponieważ to niesprawiedliwe - ich zdaniem, że Google sprzedaje powierzchnie reklamową, która de facto składa się z tytułów, leadów i grafik pochodzących od innych graczy rynkowych. Serwis internetowy CopiePresse przynosi doniesienia w dwóch językach, jednak skupiłem się na doniesieniach angielskojęzycznych z innych źródeł (mój "niderlandzki" wciąż jest słaby).

Jeśli chodzi o orzeczenie, to zapadło ono w sądzie pierwszej instancji, a przedstawiciele Google, chociaż dla niektórych źródeł niedostępni w celu uzyskania komentarza, w innych zapowiedzieli chęć odwołania się od orzeczenia. Wczoraj tytuły i leady z wymienionych wyżej gazet wciąż były dostępne w belgijskim serwisie. Jednak z innych doniesień można dowiedzieć się, że Google usunęło już linki i leady przedstawicieli prasy, wymienionych w belgijskim orzeczeniu sądowym, z belgijskiego serwisu (belgijskiej wersji Google News), a w tej chwili trwa proces usuwania tych źródeł z innych wersji językowych.

Poza przywołaną wyżej grupą wydawców Google może obawiać się również podobnych działań ze strony dużych agencji informacyjnych, takich jak Associated Press oraz Agence France-Presse. Już rozpoczęły one kroki prawne.

Jeśli potentaci informacyjni nie chcą współpracować z wyszukiwarką Google, to tę nisze wypełnia pewnie serwisy dziennikarstwa obywatelskiego. To dylemat prawie porównywalny do tego z ciastkiem: mieć dużą oglądalność i jednocześnie by ta oglądalność bazowała na czytelnikach szukających informacji w konkretnym zasobie, bez pośrednictwa. Dla dowolnego źródła informacji ruch odwiedzających, generowany przez wyszukiwarki, jest zjawiskiem niepomijalnym. Dlatego właśnie wykształciły się takie dziedziny optymalizacji serwisów internetowych jak SEO (Search engine optimization). Wielu redagujących swoje witryny zabiega wręcz o to, by ich zasoby znajdowane były na wysokich pozycjach wyników wyszukiwania. Z orzeczenia belgijskiego wynika, że są też tacy, którzy chcą wybrać inną drogę i trudno ich za to potępiać. Jednak trwa wciąż batalia o ustalenie prawnej równowagi pomiędzy rozpowszechnianiem i pozyskiwaniem informacji. Nie ma wciąż pewności co do treści uprawnień społeczeństwa informacyjnego. Do czego nas doprowadzą takie orzeczenia jak to z Brukseli? Trudno dziś powiedzieć. Zwłaszcza przed apelacją Google.

Screenshot belgijskiej wersji Google News. W serwisie zgormadzono 400 różnych źródeł: "Zoek en blader in 400 continu bijgewerkte nieuwsbronnen". Oczywiście można się spierać o to, czy Google ma prawo cytatu, albo możliwość linkowania do opublikowanych treści. Ja sam czekam na to, kiedy Google uruchomi polską wersję serwisu newsowego, bo być może niniejszy serwis będzie również przez taki mechanizm indeksowany. Jeśli mnie to nie zabije (ciągłe wizyty robotów), to może przysporzyć kolejnych odwiedzających. Wszak Google nie prezentuje wszystkich treści, a jedynie tytuł i lead. Robi to jednak systematycznie (co może być uciążliwe i rodzić wrażenie "pasożytowania", jednak można by argumentować, że to nie jest pasożytowanie a symbioza). W warstwie ekonomicznej zaś - gazety mogłyby wykorzystać taką możliwość lepiej, jednak najgorsze, to wypowiadać się w cudzym imieniu, a zwłaszcza "uczyć" kogoś prowadzenia jego własnego biznesu. Zresztą może być i tak, że gazety mają na ten biznes zupełnie inny pomysł i nikomu nic do tego. Ja zaś dzięki belgijskiej wersji Google News znalazłem dla Państwa belgijskie doniesienie dotyczące opisywanej sprawy: Belgische rechtbank veroordeelt Google. Nie znam innego serwisu, dzięki któremu byłoby to możliwe.

Jutro w Rzeczpospolitej ma ukazać się artykuł na ten właśnie temat. Być może nawet z pewnym moim komentarzem. Sprawdźmy co o tym wszystkim piszą inne polskie źródła, za pomocą narzędzia oferowanego przez netsprint? Dziennik internautów: Belgia: nagłówki w Google News łamią prawa autorskie, Media Run: Google poległ w sądzie czy wreszcie Internet Standard: Google News przegrywa w sądzie. Fajnie, nie?

Garść doniesień na temat belgijskiego orzeczenia z różnych stron świata:

• A Belgian tussle for Google
• Belgian newspapers win court action against Google
• Google in copyright hot water in Belgium
• Google to appeal, as court rules news site is illegal
• Google News blocked by Belgians
• Google loses to Belgian newspapers in court
• Google News Removes Belgian Newspaper
• Google news vs Copiepresse. Le géant condamné.

Jako ciekawostkę warto dopowiedzieć jeszcze, że chociaż wyrok dostępny jest w Sieci (i tam również komentowany), to Google grozi kolejna, choć o połowę mniejsza kara (pół miliona euro dziennie) jeśli nie opublikuje decyzji sądu na swych belgijskich witrynach.